Xuất phát từ thực tiễn cần được đa dạng hóa các mô hình lâm nghiệp, nhu cầu cây gỗ lớn, năm 2016 được sự đầu tư kinh phí của Trung tâm Khuyến nông Bình Định, Trạm Khuyến nông thành phố Quy Nhơn phối hợp với UBND xã Phước Mỹ xây dựng và triển khai mô hình “Trồng thâm canh cây gỗ lớn bằng keo lai nuôi cấy mô” trên địa bàn thôn Mỹ Lợi xã Phước Mỹ với diện tích 1 ha.

Mô hình được thực hiện không những áp dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh bao gồm từ khâu chọn giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc và quản lý rừng mà còn giúp chuyển giao kỹ thuật trồng rừng và quản lý rừng một cách bền vững cho hộ gia đình tham gia mô hình.

Sau hơn 02 tháng triển khai, từ thực tế cho thấy, mô hình trồng thâm canh keo lai cấy mô đang có triển vọng tốt, cây có tỷ lệ sống trên 90%, cây có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt. Cây keo lai cấy mô có mật độ trồng thưa hơn keo giâm hom. Với khoảng cách cây cách cây 2m, hàng cách hàng 3m, số lượng cây giảm đáng kể so với trồng keo giâm hom, nếu trồng trên cùng 1 diện tích. Cây keo lai cấy mô với ưu điểm chịu được gió mạnh, ít gãy đổ nên cây thích hợp để trồng trên diện tích đất đồi núi. Sau hơn 02 tháng trồng, đến nay cây đạt chiều cao trung bình từ 60cm – 80cm.

Anh Dũng - chủ mô hình đang làm cỏ cho cây keo lai cấy mô

Xã Phước Mỹ có nhiều diện tích đất triền núi có nhiều tiềm năng để phát triển lâm nghiệp, tuy nhiên, nhiều năm nay, người dân vẫn sử dụng  keo giâm hom làm keo giống vì keo giâm hom giá thành thấp hơn keo lai cấy mô. Mô hình cây keo lai cấy mô Trạm Khuyến nông Quy Nhơn đưa vào vùng đất thôn Mỹ Lợi trồng thử nghiệm với quy mô 1 ha hứa hẹn sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với các giống keo khác.

Trở ngại lớn nhất hiện nay trong việc nhân rộng mô hình là cây giống có giá bán khá cao so với các loại keo gieo ươm từ hạt hoặc cây giâm hom đang có mặt trên thị trường. Theo các chủ rừng, giá mỗi cây keo giâm hom từ 300- 400 đồng/cây, còn giá keo lai cấy mô từ 1.500 đồng/cây, trong khi kết quả đem lại mới chỉ là bước đầu, chưa có hiệu quả kinh tế cụ thể.

Theo ông Phan Tuấn - Trạm trưởng Trạm Khuyến nông Quy Nhơn cho biết dù giá thành hiện nay khá cao nhưng trồng cây keo lai cấy mô bước đầu đem lại hiệu quả. Nhờ cây mau phát triển, ước tính sau 8-10 năm thu hoạch thì với 1 ha keo lai cấy mô, người dân có thể thu từ 100 – 120 tấn, năng suất cao hơn gần gấp 2 lần so với rừng thường. Nếu có điều kiện, có thể để chu kỳ keo từ 6-7 năm, khi đó, rừng cho trữ lượng gỗ cao nhất, đồng thời chúng ta có thể bán một phần gỗ để làm mộc dân dụng có giá cao hơn giá gỗ nguyên liệu.

Mặc dù hiện nay, cây keo lai cấy mô chưa thực sự được người dân đưa vào trồng đại trà, nhưng qua mô hình thí điểm có thể khẳng định bước đầu cây keo lai cấy mô dễ trồng, phát triển nhanh hơn keo giâm hom và đem lại thu nhập cao hơn nhờ rút ngắn thời gian trồng. Chính vì vậy, bà con nông dân cần cân nhắc kỹ khi trồng keo để mang lại nguồn lợi cao nhất.

Minh Tiến 

Trung tâm Khuyến nông Bình Định