Để bảo đảm an toàn hơn trong sản xuất thì hiện nay nhiều nông dân ở Bình Phước nói chung đã chọn trồng xen đa cây trên cùng diện tích. Ông Lê Văn Chơn ở thôn 8, xã Minh Hưng, huyện Bù Đăng cũng lựa chọn hướng làm như thế và hàng năm thu về không dưới 500 triệu đồng trên diện tích 3,5 ha.

Anh Chơn đã thực hiện trồng xen các loại cây điều – cà phê – tiêu trên cùng diện tích với việc bố trí xen lẫn đều giữa các loại cây trên. Điều là cây chủ lực có tuổi đời trên 15 năm. Năm 2016 mặc dù thời tiết khô hạn nhưng cây điều của nhà anh Chơn vẫn cho năng suất 8,5 tấn/3,5 ha, bán bình quân 37.000 đồng/kg, anh Chơn thu nhập trên 300 triệu đồng. Cây trồng thứ hai mà anh Chơn trồng là hồ tiêu với khoảng 3.000 nọc ở các năm tuổi khác nhau nhưng năm 2016 cho năng suất 3 tấn và mang về giá trị tương ứng 300 triệu đồng. Bên cạnh đó anh Chơn còn trồng xen cà phê ghép cho năng suất 2,5 tấn.

Anh Chơn chăm sóc vườn cây của gia đình

Anh Chơn cho biết, trước đây vườn của gia đình anh cho giá trị kinh tế không cao bằng năm 2016 do tiêu đang thời kỳ kiến thiết, nguồn thu chủ lực từ cây điều và cà phê. Điều cho năng suất khá ổn định 8-11 tấn/3,5 ha. Cà phê thì trước đây năng suất thấp do trồng giống địa phương lâu đời nhưng được cán bộ Trạm Khuyến nông huyện hướng dẫn sử dụng các giống cà phê mới có sức kháng bệnh cao, nhiều hạt, hạt to nên từ năm 2016 năng suất thu bói gấp đôi so với giống cũ. Cà phê ghép sẽ cho năng suất gấp 4-5 lần vào những năm tiếp theo.

Những năm tới năng suất điều, cà phê và tiêu dự kiến sẽ cho sản lượng cao hơn hiện nay nhờ các loại cây bắt đầu bước vào thời điểm thu chính. Việc xen canh các loại cây trồng trên cùng một diện tích đất vừa cho giá trị kinh tế cao, bảo đảm ít nguy cơ nhiễm sâu bệnh (nhất là cây hồ tiêu), đất có độ ẩm cao, bảo đảm ít rủi ro và canh tác theo hướng bền vững.

Tuy nhiên cần phải canh tác đúng theo quy trình khoa học kỹ thuật, nhất là việc cung cấp dinh dưỡng phải đủ và cân đối mới đảm bảo được năng suất cao tất cả các loại cây. Việc trồng xen canh là một giải pháp canh tác hữu hiệu giúp người nông dân bảo đảm thu nhập ổn định trước tác động của biến đổi khí hậu và tình hình thị trường ngày cành phức tạp. Đây là những giải pháp cần được đúc rút kinh nghiệm và nhân rộng mô hình cho bà con trên địa bàn.

Nguyễn Xuân Trường

Trung tâm Khuyến nông Bình Phước