Thế nhưng tất cả các thành viên HTX Nông nghiệp, Thương mại, Dịch vụ Hữu cơ Hoàng Nguyên xã Thuận Hà, huyện Đăk Song lại chấp nhận bỏ cái cũ để hướng đến sản xuất tiêu sạch, tạo ra chuỗi sản phẩm có truy nguyên nguồn gốc, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.

Chị Trần Thị Thu, chủ tịch Hội đồng quản trị HTX trước đây từng là một cộng tác viên khuyến nông, chi hội trưởng Hội Nông dân thôn 8, xã Thuận Hà, huyện Đăk Song. Với niềm đam mê nông nghiệp, tinh thần luôn học hỏi chị đã cùng các thành viên khác thành lập nên hợp tác xã Nông nghiệp, Thương mại, Dịch vụ Hữu cơ Hoàng Nguyên với 35 thành viên và được chia ra các ban khác nhau để quản lý, ghi chép và sản xuất.

Chị Thu kiểm tra vườn tiêu hữu cơ của một thành viên trong HTX

Trái với hình ảnh nhiều vườn tiêu ở huyện Đăk Song nói chung và xã Thuận Hà nói riêng ngả màu vàng úa, trụ chỏng trơ, cây chết tràn làn… những vườn hồ tiêu của HTX Hoàng Nguyên vẫn xanh tốt, cho năng suất cao ổn định. Theo các thành viên, cây hồ tiêu xanh tốt, ít bệnh là nhờ thành viên sớm chuyển đổi từ lạm dụng thuốc hóa học, phân bón vô cơ sang sản xuất sạch theo hướng hữu cơ bền vững - nói không với thuốc trừ cỏ, các thuốc hóa học và phân bón vô cơ. Các hộ thành viên đều phải tuân thủ nghiêm ngặt sự chỉ đạo của Ban quản trị, sự hướng dẫn của bộ phận kỹ thuật và sự giám sát chặt chẽ của ban kiểm soát môi trường của HTX. Đặc biệt, không chỉ trong quá trình chăm sóc mà kể cả thu hoạch và phơi sấy cũng phải đảm bảo chất lượng, không bị lẫn tạp chất nên đa số các thành viên trong hợp tác xã đều xây dựng hệ thống nhà kính để làm sân phơi hồ tiêu với diện tích 100 – 800 m2. Chính sự tuân thủ nghiệm ngặt quy trình từ sản xuất cho đến thu hoạch, chế biến mà tiêu của hợp tác xã Hoàng Nguyên trải qua test mẫu với 804 chất khác nhau đều đạt kết quả tốt và hiện nay đã được cấp chứng nhận Organic. Nhờ vậy mà các công ty muốn bắt tay, liên kết thu mua sản phẩm của hợp tác xã ngày càng nhiều, có nhiều sự lựa chọn nên giá thành bán ra cũng cao hơn hẳn so với giá thông thường gấp 2-3 lần.

Để hợp tác xã hoạt động hiệu quả thì mỗi tháng họp 2 lần với mục đích các thành viên trong hợp tác xã chia sẻ, thăm vườn cũng như kiểm tra vườn định kỳ. Yêu cầu đặt ra là mỗi hộ thành viên trồng tiêu phải sử dụng trụ sống, bón 100% phân chuồng đã ủ nấm trichoderma cho hoai mục, ngoài ra các thành viên còn tự ủ phân cá để bón. Hàng năm, các thành viên phải rải vôi bột 2 lần trên bề mặt vườn cây để chống nấm xâm nhập, hạn chế mầm bệnh. Đặc biệt, các thành viên trong hợp tác xã luôn đồng lòng và áp dụng những biện pháp đưa ra một cách nghiêm ngặt, những vườn tiêu trồng theo hướng hữu cơ đã thoát khỏi dịch bệnh, tỷ lệ bị nhiễm bệnh chỉ chiếm khoảng 1%.

Để được thành công như bây giờ, hợp tác xã trải qua quá trình lâu dài và nhiều khó khăn. Chị Thu chia sẻ thêm: “Những ngày đầu, để vận động tuyên truyền mọi người không hề đơn giản, kể cả người thân của mình cũng không nghe. Người dân không mặn mà với sản xuất nông nghiệp sạch, vẫn theo quan điểm mạnh ai nấy làm nên phải trải qua gần 5 năm vận động, tuyên truyền và gia đình mình làm trước có hiệu quả thì người xung quanh mới cùng làm”. Không chỉ vậy, với những người nông dân chân đất để “vươn mình ra khơi” quả không dễ, có những lúc tưởng như bỏ cuộc nhưng nhờ có sự đồng lòng của tất cả các thành viên trong hợp tác xã đã cùng nhau chia sẻ và hết lòng vì sự phát triển chung, nhờ đó mà hợp tác xã đã gặt hái được không ít thành công.

Anh Nguyễn Văn Hữu – một thành viên của HTX chia sẻ, trồng tiêu theo hướng hữu cơ có nhiều điểm ưu việt. Đặc biệt, đất trồng tiêu được cải tạo, tơi xốp hơn, tăng khả năng giữ nước và thoát nước. Canh tác theo hướng hữu cơ còn giúp tăng các chủng loại vi sinh vật có ích, nâng cao sức sống rễ cây, hạn chế mầm bệnh gây hại có trong đất. Tuy nhiên, quá trình chăm sóc tiêu hữu cơ cũng có những công đoạn khiến các thành viên HTX vất vả và tốn chi phí hơn như khâu làm cỏ. Tính trung bình, tiền công cắt cỏ trên 1 ha sẽ cao hơn tiền sử dụng thuốc diệt cỏ 4 - 5 lần. Thế nhưng, cách canh tác này lại rất thân thiện với môi trường. Đặc biệt, các loài sâu hại, nấm bệnh, rệp sáp ít tấn công nên chi phí đầu ra giảm nhiều lần”.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất hồ tiêu hữu cơ, hiện nay HTX đang xây dựng kế hoạch, đầu tư và sản xuất cây ăn trái thế mạnh của vùng như bơ, sầu riêng,… để đáp ứng nhu cầu thị trường cũng như hợp tác xã đã liên kết được với một số siêu thị ở Sài Gòn để cung ứng sản phẩm có giá trị cao. Mục tiêu HTX đặt ra là đưa tới người tiêu dùng sản phẩm tốt nhất, nguồn gốc rõ ràng nhằm tạo ra chuỗi giá trị, đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Nguyễn Thị Thắm

Trạm Khuyến nông Đắk Glong, Đắk Nông