Được đưa vào trồng từ năm 2003, đến nay đã được 15 năm, bà con nông dân Văn Xá đã xác định đây là một loại cây hàng hoá có giá trị kinh tế cao, có thể giúp bà con tăng thu nhập, nên xã đã luôn tuyên truyền để bà con mạnh dạn, quyết tâm sản xuất, gắn bó lâu dài với loại cây này. Đồng thời thường xuyên phối kết hợp với các ban ngành đoàn thể, các tổ chức để tập huấn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật đến bà con nông dân. Tích cực đẩy mạnh xúc tiến thương mại, ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với các công ty thu mua, chế biến nông sản, để giúp ổn định đầu ra…

Diện tích trồng dưa chuột của Văn Xá qua các năm giữ ở mức trung bình 80 ha/năm (trong đó vụ đông chiếm 50 – 55 ha; vụ xuân 25-30 ha), thu hút khoảng 240 hộ tham gia với diện tích trung bình 3 sào/hộ, cá biệt có những hộ diện tích nhiều nhất chiếm tới hơn 1 mẫu. Giống dưa chuột được đưa vào trồng chủ yếu là giống dưa chuột Nhật A1, phù hợp với thổ nhưỡng địa phương nên sinh trưởng phát triển tốt.

Dưa chuột là loại cây hàng hoá quan trọng để phát triển kinh tế cho gia đình cho bà con Văn Xá.

Ông Dương Đức Hùng, giám đốc HTX Văn Xá cho biết: Bà con Văn Xá rất tích cực áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật về cây, con giống mới cũng như những phương thức sản xuất mới tiên tiến và đều thành công, cho hiệu quả cao. Cây dưa chuột thật sự đã trở thành cây trồng hàng hoá ở địa phương đã gắn bó liên tục với bà con trong xã suốt 15 năm qua. Để duy trì và phát triển cây dưa chuột, nhiều năm qua HTX đã thực hiện tốt hai việc quan trọng được xem như động lực chính đó là khâu tiêu thụ sản phẩm và áp dụng cơ chế khen thưởng.

Được biết, để động viên khuyến khích bà con tích cực trồng dưa chuột, xã đã ra quy định: nếu hộ nào đạt doanh thu 20 triệu đồng trở lên sẽ được thưởng 200.000 đồng và mức thưởng sẽ tăng theo số doanh thu tăng (được tính sẽ thưởng 100.000 đồng/10 triệu đồng). Cũng theo giám đốc HTX, ấn tượng để lại nhiều nhất từ trước đến nay là vụ Đông 2017 toàn xã có hơn chục hộ đạt mức thu 60 triệu đồng từ cây dưa chuột đã nhận được sự cổ vũ động viên kịp thời từ cơ chế khen thưởng của xã.

Bên cạnh đó để cây dưa chuột đứng vững, xã đã quan tâm chú trọng đến vấn đề tiêu thụ sản phẩm. HTX đẩy mạnh xúc tiến thương mại bằng việc liên kết ký kết hợp đồng với 3 đại lý vùng và 2 công ty là Hội Vũ, Hoàng Hiệp để thu mua sản phẩm ổn định, giúp bà con yên tâm sản xuất. Mức giá được ổn định từ phía công ty thu mua: nếu thu mua không mở đầu bao bì thì có giá 6000 đồng/kg, còn nếu mở đầu bao để chọn lọc thì mức giá sẽ là 6.500 đồng/kg. Việc thực hiện ký kết đồng thời với các đại lý vùng và công ty bao tiêu cũng góp phần tạo sức cạnh tranh tiêu thụ sản phẩm dưa chuột với mức giá chênh lệch giữa các bên 500 đồng/kg và giúp quá trình tiêu thụ được liên tục, không gây tình trạng ứ đọng sản phẩm hoặc “được mùa rớt giá”. Nhờ vậy đã bảo vệ đáng kể quyền lợi cho người trồng dưa, giúp họ yên tâm, tập trung cho sản xuất.

Anh Trần Quang Vinh, khuyến nông viên cơ sở xã Văn Xá cho biết: Vụ xuân 2018, thời tiết thuận lợi, cây dưa sinh trưởng phát triển tốt, thời gian thu hoạch nhanh. So với dưa vụ xuân 2017, tuy năng suất tương đương nhưng giá cả cao hơn với mức sàn trung bình 5.200 đồng/kg. Đặc biệt khu diện tích trồng dưa 1,5 mẫu được khoanh vùng, chuyên cung cấp cho các cửa hàng nông sản sạch nên đạt hiệu quả cao về thu nhập, khiến các hộ rất phấn khởi với sản lượng ước đạt 20 tấn.

Với sự tâm huyết, chú tâm phát triển, đầu tư đúng hướng, áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, trồng và chăm sóc theo hướng an toàn đảm bảo sức khoẻ người tiêu dùng, cây dưa chuột đã cho năng suất, chất lượng cao, được thị trường tin tưởng tiêu thụ, cải thiện đáng kể thu nhập cho bà con nông dân. Hàng năm, cây dưa chuột của Văn Xá đã cho sản lượng xung quanh 4.000 tấn, đóng góp một phần đáng kể vào giá trị thu nhập từ sản xuất nông nghiệp của địa phương.

Mai Huê 

Trung tâm Khuyến nông Hà Nam