Xóm Tân Thái có diện tích tự nhiên của khoảng 65 ha, với 78 hộ dân, 277 nhân khẩu. Diện tích chè kinh doanh của xóm hiện có trên 53,8 ha. Trong những năm qua, người dân địa phương đã chuyển đổi được10,8 ha chè cành giống mới,  43 ha chè trung du phát triển trên đồi có độ dốc từ 300 trở lên đã được cải tạo nhờ phân bón, nước tưới và chăm sóc. Sản lượng chè búp tươi của xóm bình quân đạt 12 tấn/ha/năm.

Nâng cao chất lượng chè

Qua trao đổi với ông Tô Văn Khiêm - Trưởng xóm, kiêm Trưởng ban quản lý Làng nghề chè Cụm Khe Cốc –  xóm Tân Thái, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Chè an toàn Khe Cốc chúng tôi được biết, người dân làng nghề đã chú trọng áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất như chuyển đổi giống chè, lắp đặt hệ thống tưới tiêu bằng van xoay và đầu tư hệ thống sao chè bán tự động chạy bằng động cơ điện. Xóm Tân Thái hiện có 40 hộ có hệ thống tưới chè bằng van xoay, 57 hộ có tôn sao inox 304 tiêu chuẩn Nhật, có 1 hệ thống tôn sao chè bằng gas, 1 hệ thống sản xuất bột trà Matcha bằng cối đá theo công nghệ Nhật Bản; đã xây dựng được 3 khu vực có camera giám sát nương chè cảm biến, theo dõi nhiệt độ ánh sáng.

Ông Tô Văn Khiêm- Chủ tịch HTX Chè an toàn Khe Cốc đang kiểm tra nương chè 

Trước đây, người dân trong xóm chỉ có sản phẩm chè búp khô bán ra thị trường. Hiện nay, một số hộ trong làng nghề đã sản xuất chè tôm nõn đạt hiệu quả kinh tế cao hơn, đặc biệt chè Đinh tôm có giá bán 5 triệu đồng/kg, chè Matcha theo tiêu chuẩn Nhật Bản mới đưa ra thị trường đã được người tiêu dùng ủng hộ. Trước đây mỗi ha chè chỉ lãi 20 – 30 triệu đồng/năm; giờ đây người dân xóm Tân Thái thu lãi từ 80 – 100 triệu đồng/ha/năm từ sản xuất kinh doanh chè. Đời sống người dân đã được nâng cao rõ rệt; xóm đã có 100% nhà kiên cố và bán kiên cố, 100% các hộ có thiết bị nghe nhìn và phương tiện xe máy. Về đường xá đã có 100% đường trục chính được bê tông hóa; các ngõ xóm đã đạt 60% cứng hóa nên việc đi lại dễ dàng hơn. Tổng bình quân thu nhập năm 2017 là 45 triệu đồng/người/năm.

Trong công tác quảng bá, giới thiệu sản phẩm, làng nghề chè xóm Tân Thái đã tham gia các kỳ lễ hội Festival Trà Quốc tế - Thái Nguyên 2011, Festival Trà Thái Nguyên lần thứ 3 năm 2015 và đều đoạt giải Nhất Cúp Bàn tay vàng. Sản phẩm của làng nghề được giới thiệuđều đặn tại các hội chợ thương mại trong huyện, tỉnh.  Đặc biệt tháng 9/2016 tham gia triển lãm Hội chợ các làng nghề truyền thống Việt Nam tổ chức tại hoàng thành Thăng Long, Hà Nội đã đạt cúp về tiêu chuẩn chất lượng. Nhờ đó, các sản phẩm từ cây chè xóm Tân Thái đã có mặt tại thị trường Hà Nội và  rất nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

Hợp tác sản xuất, xây dựng thương hiệu chè an toàn

Ông Tô Văn Khiêm cho biết, xóm Tân Thái đang hướng tới sản xuất tập trung, khẳng định thương hiệu của làng nghề; tuyên truyền mở rộng sản xuất chè sạch, chè an toàn; nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chè.

Năm 2013, làng nghề thành lập Tổ sản xuất chè VietGAP gồm 13 hộ với 8,77 ha chè kinh doanh giống chè trung du, sản phẩm chè đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, chứng nhận thực phẩm an toàn. Theo đó, các sản phẩm chè của làng nghề Tân Thái được người tiêu dùng đánh giá cao và tin tưởng hơn. Đầu năm 2018, ông Khiêm và một số thành viên làng nghề chè Tân Thái quyết tâm thành lập HTX để liên kết người làm chè, tạo sức mạnh về vốn, nhân lực, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, nâng cao năng suất lao động. HTX sẽ đầu tư mở rộng quy mô chế biến như nhà xưởng, máy móc thiết, đóng gói... Hơn nữa,  HTX là tổ chức kinh tế tập thể, có tư cách pháp nhân để liên kết với các tổ chức, doanh nghiệp trong sản xuất, mở rộng thị trường; đồng thời đứng ra bao tiêu sản phẩm và xây dựng nhãn hiệu hàng hóa cho cây chè địa phương.

Hợp tác xã chè an toàn Khe Cốc,  xã Tức Tranh được thành lập tháng 4/2018 với 15 thành viên, diện tích 15 ha chè. HTX cam kết cung cấp sản phẩm nông sản có thế mạnh như: chè an toàn VietGAP, chè theo hướng hữu cơ đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm và chịu trách nhiệm tới cùng với sản phẩm của mình.

Hiện nay các xã viên HTX đang sản xuất chè theo hướng hữu cơ; các hộ đều xây bể hoặc đào hố trải bạt để ủ phân chuồng, ủ các phế phụ phẩm nông nghiệp và sử dụng phân hữu cơ vi sinh để bón cho chè; tăng cường sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, giảm dần thuốc BVTV độc hại trong sản xuất; phấn đấu đến năm 2020 đạt 15 ha chè hữu cơ, diện tích chè còn lại của xóm Tân Thái sản xuất chè theo hướng hữu cơ. Đồng thời HTX hoàn thiện thiết bị hiện đại đảm bảo quy mô sản xuất chè khép kín từ sản xuất đến chế biến, đóng gói và phấn đấu tiêu thụ ra thị trường đạt 200 kg chè khô mỗi ngày./.

 

Dương Trung Kiên

Trung tâm Khuyến nông Thái Nguyên