Theo anh Lê Văn Dể, Giám đốc đại diện pháp luật của VH Farm, Nhật Bản được biết đến là quốc gia đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ cao trồng rau sạch thủy canh hồi lưu. Các điều kiện về dinh dưỡng, ánh sáng, độ ẩm, nhiệt độ, môi trường đều được tự động hóa. Anh đã có dịp tìm hiểu, nghiên cứu các mô hình sản xuất rau an toàn ở Nhật Bản khi đi hợp tác lao động tại Nhật (3 năm), anh đặc biệt quan tâm và học hỏi mô hình trồng rau thủy canh trên mút xốp nên khi về nước anh bắt tay vào làm ngay.

Anh Thái Văn Trí – đồng chủ trang trại chia sẻ về quá trình xây dựng trang trại. Đầu tiên trang trại được xây dựng ở Long An với diện tích khoảng 800m2, tuy nhiên đầu ra sản phẩm gặp khó khăn do xa TP.HCM, thị trường tiêu thụ chậm. Sau 1 năm hoạt động không hiệu quả, các anh quyết định thuê đất ở quận Bình Tân (từ 2013 – 2015), rồi đất đó cũng bị quy hoạch, trang trại lại được chuyển về Hóc Môn (2016) và ổn định, phát triển từ đó đến nay.

Trang trại VH Farm rộng 4.000m2, trong đó sử dụng 1.000m2 để trồng rau thuỷ canh, chi phí đầu tư hơn 1 tỉ đồng. Quy trình trồng rau thuỷ canh hồi lưu được trang trại áp dụng như sau: Từ lúc gieo hạt đến lúc thu hoạch đối với rau cải các loại (cải ngọt, cải xanh, cải ngầm, cải thìa …) là từ 30 - 35 ngày, xà lách (các loại) 40 - 45 ngày. Theo đó, có 3 giai đoạn trồng. Giai đoạn gieo mầm (4 - 5 ngày) là giai đoạn được gieo trên giá thể mút xốp (ưu điểm dễ trồng, dễ tiêu thụ). Cây con được trồng trong cốc giá thể mút xốp, đặt trong hệ thống giá đỡ và sử dụng hoàn toàn nước bình thường. Giai đoạn 2 là giai đoạn hồi lưu cây con, sử dụng nồng độ dinh dưỡng thấp và giai đoạn trưởng thành. Hệ thống giá đỡ bao gồm các ống nhựa trồng cây chuyên dụng được kết nối với nhau bảo đảm sao cho dung dịch dinh dưỡng khi bơm vào sẽ chảy dọc theo suốt chiều dài của hệ thống ống đến nuôi từng cây trước khi hồi lưu trở lại về thùng chứa thành một vòng tuần hoàn kép kín. Thành phần dinh dưỡng của dung dịch thủy canh được sử dụng để nuôi cây bao gồm các nguyên tố đa lượng (như N, P, K, Ca, Mg) và vi lượng (Fe, Zn, Cu, B, Mn, Mo), trong đó không có bất kỳ chất kích thích sinh trưởng, thuốc trừ sâu nào. Máy bơm và hệ thống dẫn nước được điều khiển bằng hệ thống đóng mở tự động có tác dụng tự động điều chỉnh thời gian và số lần bơm nước trong ngày, do vậy trong suốt quá trình từ khi trồng rau cho đến khi thu hoạch, người trồng sẽ không phải tưới hay chăm sóc cho rau. Rau được trồng theo phương pháp thủy canh phát triển rất nhanh do được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng, môi trường trong nhà kính được điều chỉnh nhiệt độ hợp lý. Chất dinh dưỡng trong nước được phân chia đều nên các loại rau thủy canh phát triển gần như “mười cây như một”, đều tăm tắp. Không chỉ cho chất lượng cao, rau thủy canh còn bảo quản được lâu hơn rau thông thường vì thu hoạch luôn cả bộ gốc.

Đặc biệt, toàn bộ hệ thống vườn được kết nối bằng các công nghệ giải pháp thông minh, ứng dụng IOT trong nhiều khâu của quá trình trồng, bảo đảm yêu cầu kỹ thuật cho trang trại như quạt gió, bơm tưới, châm dinh dưỡng, điều chỉnh độ ẩm, ánh sáng, nhiệt độ, hệ thống camera giám sát 24/24 ghi lại hình ảnh cây trồng, giám sát quá trình chăm sóc phát triển của cây và có thể điều khiển từ xa thông qua điện thoại thông minh, máy tính bảng.

Theo anh Dể: Khi ứng dụng hệ thống thông minh thì kiểm soát được một số thông số kỹ thuật như nhiệt độ, độ ẩm… mình biết được rau ứng với điều kiện thời tiết đó thì sẽ phát triển như thế nào, thông qua đó đánh giá được quá trình sản xuất của mình. Cụ thể, khi áp dụng giải pháp này vào sản xuất thì điện áp dụng cho tưới tiêu giảm khoảng 10 - 15% do kiểm soát được thời gian tưới, mực nước… đủ theo nhu cầu phát triển của cây, tưới không thiếu cũng không thừa. Hay giúp hỗ trợ rất nhiều trong việc chăm sóc, quản lý trang trại đồng thời giải quyết vấn đề nhân công, từ đó bài toán về giảm giá thành, lợi nhuận tăng lên, thị trường ổn định nhờ vào chất lượng sản phẩm ổn định.

Một góc trang trại VH Farm

Hiện, mỗi ngày trang trại VH Farm cung cấp ra thị trường khoảng 100 – 150 kg rau các loại với giá bán lẻ khoảng 40.000 đồng/kg (cải các loại), rau xà lách 60.000 đồng/kg, chiết khấu 10 - 15% (cho bán sỉ). Rau sản xuất ra đến đâu được người tiêu dùng đặt mua hết (chủ yếu là cung cấp cho các nhà hàng Hàn Quốc, Nhật Bản và một bộ phận khách hàng của VH Farm là bác sĩ ở các bệnh viện lớn).

Sản phẩm VH Farm từ khi thành lập đến nay đều có giấy kiểm nghiệm an toàn và hiện công ty đang được Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp TP làm thủ tục cấp giấy chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Người dân muốn kiểm tra chất lượng sản phẩm rất dễ dàng, khách hàng của VH Farm cũng đã từng mang sản phẩm đi kiểm nghiệm với giá chỉ khoảng 100.000 – 200.000 đồng/mẫu và họ đã an tâm tin dùng đến giờ.

Thông điệp “tạo ra một không gian xanh, một sản phẩm sạch và an toàn cho người sử dụng” là mục tiêu ban đầu và xuyên suốt của VH Farm từ khi thành lập năm 2012 đến nay. Anh Trí cũng cho biết thêm, doanh thu của trang trại hiện đã lấy lại vốn và lãi trung bình mỗi tháng hơn 20 triệu đồng. Các anh đang mở rộng thêm 1.000m2 nữa mới đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Ngoài sản xuất, trang trại còn có đội ngũ thi công lắp đặt hệ thống thuỷ canh cho các trang trại, nhà phố tận dụng khoảng sân thượng hay ban công… để trồng rau với giá lắp đặt 01triệu đồng/m2 (bao gồm nhà màng, hệ thống thuỷ canh theo công nghệ Nhật Bản và Thái Lan, tư vấn thiết kế và chuyển giao công nghệ trồng). Đến nay, đơn vị đã lắp đặt khoảng 6 trang trại, công trình và hơn 200 nhà phố… Bên cạnh đó, VH Farm còn là nơi để các sinh viên, học sinh thực tập và trải nghiệm 01 ngày làm nông dân công nghệ cao. Khi đến với trang trại các em học sinh được tham quan, được hướng dẫn kỹ thuật gieo hạt, trồng, chăm sóc, thu hoạch, được đem về sản phẩm của mình làm và 01 phần sản phẩm rau sạch.

Để có thể phát triển nông nghiệp đô thị thành phố Hồ Chí Minh hiện đại, hiệu quả, bền vững, cần phải ứng dụng rộng rãi các thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp, tạo ra sự tăng trưởng bền vững về chất lượng và giá trị gia tăng của nông sản. Mô hình VH Farm là mô hình mà toàn bộ quá trình sản xuất từ khâu xuống giống, chăm sóc, tưới cho đến thu hoạch đều được giám sát và điều khiển một cách tự động. Đây là mô hình cần được nhân rộng cho bà con nông dân trên địa bàn thành phố vì phù hợp với diện tích nhỏ, hẹp và đặc biệt áp dụng phương pháp thủy canh hồi lưu mang lại nhiều lợi ích như: không phải tốn công làm đất, không cần tưới, không phải trừ cỏ dại, trừ sâu và các côn trùng có hại trong đất, cây sẽ sinh trưởng và phát triển nhanh... sẽ giúp nông dân sản xuất thành công và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Trúc Minh

Trung tâm Khuyến nông Tp Hồ Chí Minh