Được đánh giá là một “điểm nhấn” trong hoạt động của Trạm Khuyến nông huyện Hàm Yên, mô hình thâm canh chăm sóc sớm mía lưu gốc đã giúp mở ra hướng đi mới, giúp nâng cao hiệu quả sản xuất của người dân.

Huyện Hàm Yên hiện có 1.082,4 ha mía nguyên liệu, năng suất bình quân đạt 62,5 tấn/ha. Cơ cấu giống chủ yếu là ROC10, ROC22, Liễu Thành, QĐ21... Tuy nhiên, mức độ đầu tư thâm canh chưa đảm bảo quy trình kỹ thuật, dẫn đến năng suất, chất lượng mía đạt thấp.

Từ thực trạng đó, đầu năm 2017, Trạm Khuyến nông huyện phối hợp với Công ty cổ phần mía đường Sơn Dương triển khai mô hình thâm canh chăm sóc sớm 6 ha mía lưu gốc tại 14 hộ thuộc các xã: Bạch Xa, Phù Lưu, Bằng Cốc, Minh Khương, Minh Hương, Đức Ninh, Thái Hòa, Yên Phú, Bình Xa, Nhân Mục, Thái Sơn và Hùng Đức. Trạm Khuyến nông huyện đã tổ chức tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc mía, đồng thời cán bộ khuyến nông cơ sở bám sát đồng ruộng theo dõi tình hình sinh trưởng và phát triển của ruộng mía, tổ chức hướng dẫn cho các hộ nông dân bón phân, chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật. Các hộ tham gia mô hình được cho vay trả chậm vật tư phân bón đến cuối vụ thu hoạch và được hỗ trợ 2 triệu đồng/ha bằng phân bón, cán bộ khuyến nông tập huấn, hướng dân kỹ thuật trồng, chăm sóc đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật.

Kết quả cho thấy, trên cùng một điều kiện thổ nhưỡng nhưng biện pháp kỹ thuật tác động khác nhau đã giúp cho 6 ha mía có mức độ nhiễm sâu đục thân, rệp nhẹ hơn; chiều cao cây mía hơn diện tích đối chứng từ 0,2 m/cây, to, nặng hơn; năng suất bình quân đạt 117,6 tấn/ha, tăng hơn 55,1 tấn/ha; sau khi trừ chi phí, trung bình mỗi hộ thu lãi tăng hơn 30 triệu đồng/ha so với cách trồng mía truyền thống.

Là hộ có năng suất mía lên tới 126,7 tấn/ha, ông Lê Văn Khánh ở thôn Trầm Bùng, xã Đức Ninh chia sẻ, với sự hướng dẫn thường xuyên của cán bộ khuyến nông, gia đình ông đã thực hiện tốt kỹ thuật “4 sớm” gồm: bạt gốc sớm, cày xả gốc và lọng gốc sớm, dặm gốc sớm, bón phân sớm. Cùng với đó, gia đình ông Khánh cũng luôn tuân thủ đúng quy trình chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh vì vậy, năng suất mía đã tăng gấp 2 lần so với năm 2016.

Mô hình thâm canh chăm sóc sớm mía lưu gốc do Trạm Khuyến nông huyện thực hiện đã giúp tăng năng suất mía thêm 40 - 45 tấn/ha

Theo đồng chí Vũ Bình Luận, Trưởng Trạm Khuyến nông huyện Hàm Yên, mô hình thâm canh chăm sóc sớm mía lưu gốc chỉ là 1 trong 25 mô hình khuyến nông thuộc lĩnh vực trồng trọt đã được Trạm triển khai thực hiện từ đầu năm 2017 đến nay. Đây là những mô hình được triển khai xây dựng trên cơ sở giống phù hợp với điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương và gắn với đánh giá nhu cầu thị trường; khả năng áp dụng thực tế… Trong đó, nhiều mô hình đã đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt như thâm canh chăm sóc sớm mía lưu gốc; sử dụng phân DAP Lào Cai trên cây lúa, cây lạc; sử dụng phân bón vi sinh vô cơ TOBA trên cây chè, lúa và cam; chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch cam; mô hình nuôi gà trên đệm lót an toàn sinh học... 

Tìm hiểu được biết, chỉ riêng đối với cây trồng chủ lực là cam sành, năm 2017, Trạm Khuyến nông huyện Hàm Yên đã thực hiện 11 mô hình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch cam với diện tích 4,5 ha.

Chị Trần Thị Tuyết ở thôn Lăng Đán, xã Phù Lưu (Hàm Yên) cho biết, gia đình chị có 3 ha trồng hơn 600 gốc cam sành. Trong đó, chị áp dụng mô hình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch cam cho 0,5 ha cam sành 6 năm tuổi. Đến nay cho thấy, số lượng cây được chăm sóc theo đúng mô hình cho nhiều quả to, đẹp, nếu thời tiết thuận lợi thì vụ cam năm nay sẽ cho gia đình chị thu hoạch 80 tấn. Với mức giá hiện nay, dự kiến chị Tuyết sẽ có nguồn thu khoảng 700 triệu đồng từ cây cam.

“Năm tới, tôi sẽ tiếp tục mở rộng diện tích áp dụng mô hình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch cam do cán bộ khuyến nông hướng dẫn” – chị Tuyết chia sẻ.

Thực tế triển khai các mô hình khuyến nông ở huyện vùng cao Hàm Yên thời gian qua cho thấy, hiệu quả thu được từ những mô hình khuyến nông không chỉ giúp bà con nâng cao thu nhập mà còn trực tiếp mở ra cơ hội để bà con tiếp cận kiến thức, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, bổ sung cơ cấu cây giống, thâm canh tăng vụ tại địa phương. Theo đồng chí Vũ Đình Hưng, Chủ tịch UBND huyện Hàm Yên chia sẻ, các mô hình khuyến nông do Trạm Khuyến nông huyện Hàm Yên thực hiện đã đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy sản xuất của địa phương và giúp người dân tăng thu nhập, nâng cao đời sống. Đến nay, thu nhập bình quân của người dân trong huyện đã tăng từ 21 triệu đồng/người/năm (2015) lên hơn 24 triệu đồng/người/năm (2017).

Thực hiện phương châm “đồng hành cùng bà con trong phát triển sản xuất”, thời gian tới, Trạm Khuyến nông huyện Hàm Yên sẽ tiếp tục lựa chọn và xây dựng các mô hình khuyến nông phù hợp với điều kiện địa phương và nhu cầu người sản xuất. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền vận động nhân dân nhân rộng các mô hình khuyến nông; tích cực áp dụng các biện pháp kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi qua đó giúp người dân phát triển sản xuất theo hướng hiệu quả, bền vững./.

Tạ Quang Đạo