Anh Trung cho biết, trước đây gia đình anh trồng nhãn, vải, chanh bốn mùa nhưng do đã canh tác nhiều năm cây già cỗi và đất bạc màu nên thu nhập không đáng kể. Trước thực trạng đó, năm 2015, sau khi đi tham quan một số mô hình làm vườn ở các tỉnh Tuyên Quang, Hưng Yên, thấy nhiều hộ trồng ổi lê Đài Loan có thu nhập cao, anh quyết định chặt bỏ nhãn, vải, chanh để trồng thử bưởi da xanh xen ổi Đài Loan và cam Vinh.
Để có giống tốt, anh đã xuống Học viên Nông nghiệp mua về 200 gốc ổi Đài Loan, 30 cây bưởi da xanh, 50 cây cam Vinh để trồng thử. Sau hơn 9 tháng cần mẫn chăm sóc, vườn ổi bắt đầu cho trái, còn cây cam Vinh, bưởi da xanh sau 2 năm mới cho thu hoạch. Các giống cây trồng đều rất hợp với chất đất và khí hậu nơi đây. Đến nay gia đình anh đã mở rộng vườn trồng lên đến 3 ha với 1000 cây ổi Đài Loan và hơn 200 cây cam Vinh, 200 cây bưởi da xanh. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật nên ba loại cây trồng cho trái rất sai, mỗi năm gia đình anh thu hoạch hàng chục tấn quả, các loại quả ăn đều rất đậm và ngon. Hơn nữa cũng may mắn mấy năm qua dễ tiêu thụ, giá cả ổn định (ổi 20.000 - 25.000 đồng/kg, cam Vinh 25.000 - 30.000 đồng/kg, bưởi da xanh 30.000 - 40.000đồng/kg) nên mang lại nguồn thu nhập khá cao, sau khi trừ hết các khoản chi phí, mỗi năm gia đình anh thu về từ 300 đến 400 triệu đồng.
Theo kinh nghiệm của anh Trung, để tiện cho nguồn nước tưới, anh đã thiết kế hệ thống ống tưới nước từ giếng khoan của gia đình, vừa giúp tiết kiệm chi phí vừa giúp cho vườn cây phát triển tốt. Về chăm sóc, cây ổi Đài Loan và cây cam Vinh, cây bưởi da xanh rất giống nhau, chỉ cần bón phân, tưới nước hợp lý cây sẽ phát triển tốt. Giữa cây cam, bưởi và ổi có sự “cộng sinh” lẫn nhau do đó khi trồng ổi xen vào bưởi và cam rất phù hợp. Mặt khác, trồng cây ổi còn tận dụng lượng phân, thuốc dư thừa của cây bưởi, cây cam. Do vậy trồng xen canh cam, bưởi và ổi giúp tiết kiệm chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Đặc biệt khi trồng cam, bưởi xen ổi, sẽ hạn chế được sâu bọ và ngăn ngừa được bệnh vàng lá, giúp tăng độ che phủ cho đất, hạn chế đất bị xói mòn và cỏ dại. Việc trồng xen canh cây ổi còn giúp lấy ngắn nuôi dài vì sau hơn 9 tháng cây đã bắt đầu cho trái.
Anh Trung bên vườn ổi xen cam và bưởi sai trĩu quả
Anh Trung chia sẻ để ổi không bị sâu bệnh, khi cây bắt đầu nở hoa cho trái, chờ đến khi trái non được khoảng một tháng, anh dùng túi nilon bọc trái non lại. Làm theo cách này, trái ổi sẽ không bị sâu bệnh hại tấn công, đồng thời tiết kiệm được chi phí thuốc bảo vệ thực vật, nhất là bảo vệ sức khỏe người sản xuất lẫn người sử dụng. Nhờ làm theo cách này vườn ổi của anh lúc nào cũng được mùa, cho năng suất cao, được người mua tin tưởng đặt hàng trước.
Mô hình trồng bưởi da xanh, cam Vinh xen ổi của anh Trung đang rất hiệu quả. Đây là mô hình có thể nhân rộng để phát triển kinh tế hộ gia đình.
Lưu Hòa
Trung tâm Khuyến nông Lào Cai