Thêm vào đó việc canh tác lâu năm, xen canh các loại cây trồng ngắn ngày như bắp cải, bí đỏ, các cây họ cà làm cho các mầm mống sâu bệnh ngày càng gia tăng, khó kiểm soát, diện tích tiêu chết hàng loạt tăng cao, giá hồ tiêu xuống thấp gây ảnh hưởng lớn đến đời sống của nông dân. Trước thực trạng đó, một số hộ tại Bon Bu Păh, xã Trường Xuân đã mạnh dạn chuyển đổi một phần diện tích trồng cà phê, hồ tiêu sang trồng cam, quýt.

Gia đình anh Mai Văn Thạch là một trong những hộ trồng quýt tại Bon Bu Păh.Với 1,2ha quýt, năm 2017 gia đình anh thu được 35 tấn quả, với giá bán tại vườn là 20.000đồng/kg, sau khi trừ chi phí lợi nhuận khoảng 400 triệu/ha.

Chia sẻ kinh nghiệm trồng quýt của gia đình mình, anh Thạch cho biết: Cây cam quýt không nên đào bồn trồng, nên trồng bằng mặt hố, nếu trồng ở các vùng trũng cần đắp mô cao 50 – 80 cm để hạn chế ngập úng vào mùa mưa. Nên trồng quýt với khoảng cách 6 x 6m hoặc 5 x 5m để tạo độ thông thoáng trong vườn, tránh sâu bệnh gây hại. Việc đào hố trồng cần được tiến hành trước khi trồng cây khoảng 20-25 ngày. Hố có kích thước 60cm x 60cm x 60cm. Mỗi hố trộn với 30-50kg phân chuồng hoai mục (hoặc 3-5kg phân hữu cơ vi sinh) + 250-300g supelân + 200-250g kali sunfat + 1 kg vôibột.

Vườn quýt nhà anh Mai Văn Thạch lúc nào cũng trĩu quả

Thời điểm thích hợp để trồng quýt là vào cuối mùa khô đầu mùa mưa (tháng 4-5 dương lịch). Cây quýt đường cần rất nhiều chất dinh dưỡng, nhất là giai đoạn cây ra đọt non, ra hoa, đậu quả. Phân bón anh Thạch sử dụng chủ yếu là phân gà ủ hoai và phân vi sinh, kết hợp thêm NPK.

Để cây đạt năng suất cao thì việc tỉa cành tạo tán là rất quan trọng. Sau khi trồng 1-2 tháng, cây hồi phục và ra đọt non, tiến hành hãm cây cao khoảng 30-40cm, để lại 7-10 chồi khỏe, cân đối. Tùy theo khoảng cách trồng mà cắt tỉa cành cho cân đối, tán tỏa đều quanh gốc. Sau mỗi vụ thu hoạch cần cắt tỉa các cành già, bệnh để cây ra hoa và đọt non.

Anh Thạch cho biết, thực tế đa số người canh tác quýt hiện nay đều dùng biện pháp cho ra hoa trái vụ để bán với giá cao.Tuy nhiên, vì ai cũng đều xử lý như vậy nên quýt trên thị trường có quanh năm, và giá cả cũng không còn chênh lệch nhiều.Vì vậy, gia đình anh Thạch vẫn sử dụng biện pháp cho cây ra hoa tự nhiên đúng vụ, chỉ tác động cho cây ra hoa đồng loạt, tăng tỷ lệ thụ phấn và đậu quả bằng cách ngưng tưới nước, khi thấy cây héo thì tiến hành tưới nước để cây bung đọt, ra hoa.

Gia đình anh Thạch không thu hoạch quýt sớm mà đợi đến khi trái thật chín, sau khi ra hoa khoảng 8-10 tháng, có ít nhất 1/3 số quả đã chuyển sang màu vàng mới tiến hành thu hoạch, vì vậy quả quýt ở vườn nhà anh lúc nào cũng ngọt đượm, thơm ngon, thương lái tự tìm đến tận vườn để thu mua nên anh không cần phải lo về đầu ra.

Qua trao đổi anh Thạch cho biết “Trồng quýt cho lợi nhuận rất cao nhưng chi phí cho đầu tư ban đầu lớn vậy nên phải đầu tư từng phần nhỏ, sau đó mới tăng dần diện tích”.

Đây là mô hình chuyển đổi cây trồng thành công, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Từ thành công của mô hình là cơ sở để phát triển cây cam quýt theo hướng tập trung, sản xuất và bao tiêu sản phẩm trong thời gian tới./.

Minh Thiết

Trạm Khuyến nông huyện Đắk Song, tỉnh Đăk Nông