Nuôi ốc hương ở Ninh Thuận
Ninh Thuận có 1.500 ha có thể nuôi tôm. Hàng năm duy trì khoảng 1.000 ha nuôi tôm, trong đó 500 ha nuôi trên cát, 500 ha nuôi tôm ven đầm Nại, 100 ha đang nuôi các đối tượng như hàu Thái Bình Dương, cá mú, cá chẽm, cua ghẹ, cá chim vây vàng,… và số diện tích còn lại đang bỏ trống.
Ninh Thuận cũng có điều kiện phát triển sản xuất giống và nuôi ốc hương thương phẩm trong ao đất tại các xã ven đầm Nại và ao nuôi tôm lót bạt trên cát ở ven biển Từ Thiện, Sơn Hải, xã Phước Dinh. Nhiều người kỳ vọng chuyển qua nuôi ốc hương mang lại hiệu quả sẽ sử dụng gần hết các ao nuôi tôm đang để trống do dịch bệnh.
Từ năm 2003, ốc hương được nuôi trong ao đất ở Tân An, xã Tri Hải và trong đăng ven biển Mỹ Tân, xã Thanh Hải rất thành công. Phong trào nuôi ốc phát triển khá mạnh vào năm 2005, tuy nhiên chỉ vài năm sau đó xuất hiện bệnh trên ốc nuôi đăng tại Mỹ Tân, nhưng nuôi ao đất vẫn cho kết quả tốt và giá bán khá cao. Do vậy, từ năm 2009 đến nay, diện tích nuôi ốc trên toàn tỉnh đã tăng lên đáng kể. Đến cuối tháng 11/2017 đã lên đến 109 ha và sản lượng đạt 1.500 tấn, bằng 127% so với cùng kỳ năm 2016. Giá bán giao động từ 140.000 - 290.000 đồng/kg với kích cỡ 150 con/kg tùy theo thời điểm.
Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng xuất hiện bệnh ốc hương. Điển hình vào những tháng cuối năm 2016, mưa lớn kéo dài, nước nhạt, ốc giảm ăn và chết khiến một số hộ nuôi thua lỗ nặng. Tháng 10 năm 2017 mưa nhiều, vài hộ nuôi ốc bị mất trắng. Đặc biệt khi ốc hương bị nhiễm bệnh nặng thì chết sạch trong ao, mình ốc thối rữa. Tỷ lệ diện tích ốc nuôi bị bệnh ở Ninh Thuận có dấu hiệu tăng dần, năm 2017 đã lên đến 16,7%.
Mô hình nuôi ốc hương mật độ 300 con/m2 trong ao đất
Nhằm khuyến cáo người nuôi ốc thả nuôi mật độ vừa phải theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và PTNT, năm 2017, Trung tâm Khuyến nông Ninh Thuận thực nghiệm thả nuôi 300 con/m2 trong lưới. Quy mô thực nghiệm là 2.000 m2. Thả giống ngày 29/6/2017 và thu hoạch vào ngày 21/12/2017. Sau thời gian nưôi 175 ngày, kích cỡ ốc trung bình 170 con/kg, số ốc thu được là 604.860 con, tỷ lệ sống 93%, sản lượng ốc 3.558 kg. Lượng thức ăn gồm tôm, cá, ghẹ là 10.364 kg, hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR: Food chain rate) là 2,91, chi phí 500,601 triệu đồng, doanh thu 800,740 triệu đồng. Trong đó có cả tiền thu từ ngao tự nhiên, cá rô phi, cá dìa và tôm sú thả nuôi không cho thức ăn khoảng 20 triệu đồng.
Mặc dù, ốc hương được đánh giá là đối tượng nuôi có nhiều triển vọng, nhưng chưa thể khuyến khích phát triển đại trà bởi chi phí đầu tư lớn và cũng dễ thất bại do bị dịch bệnh. Vì vậy người nuôi rất cần phải tuân thủ kỹ thuật trong các khâu cải tạo ao đìa, chọn con giống và xử lý nguồn nước… và phòng trị bệnh cho ốc hương.
Đỗ Kim Tâm
Trung tâm Khuyến nông Ninh Thuận