Đây là những động lực thúc đẩy nghề nuôi ong của tỉnh Sơn La phát triển, là cơ hội để đẩy mạnh liên kết các hộ chăn nuôi ong nhỏ lẻ thành một tổ chức có quyền lợi chung, nhằm phát huy sức mạnh tập thể trong cơ chế thị trường, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường.
Những năm trước đây, nghề nuôi ong của tỉnh Sơn La chưa thực sự được chú trọng phát triển. Hầu hết người dân nuôi ong tự phát, năng suất mật và hiệu quả kinh tế còn bị hạn chế. Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng mật ong bằng việc áp dụng quy trình chăn nuôi ong lấy mật theo hướng VietGAHP, tuyên truyền, phổ biến và nhân rộng mô hình nuôi ong an toàn để tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế, năm 2017, Trung tâm Khuyến nông Sơn La thực hiện dự án xây dựng mô hình nuôi ong mật chất lượng cao trong nông hộ.
Mô hình được triển khai tại xã Chiềng Sàng, huyện Yên Châu và xã Hát Lót, huyện Mai Sơn. Đây là những xã có tổng đàn ong cao và có nghề nuôi ong phát triển.
Để thực hiện mô hình đạt kết quả cao, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Sơn La đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức khảo sát, lựa chọn địa điểm thực hiện mô hình.
Trung tâm cũng tổ chức 03 lớp tập huấn cho các hộ tham gia mô hình về kỹ thuật nuôi ong theo hướng VietGAHP, hướng dẫn các hộ ghi chép sổ sách trong quá trình nuôi. Đẩy mạnh các hoạt động thông tin tuyên truyền về các hoạt động và kết quả xây dựng mô hình; tổ chức cấp phát 10 biển hiệu cho hộ tham gia mô hình.
Ngày 03/6/2017, giống vật tư được bàn giao đầy đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, vì vậy đàn ong sinh trưởng và phát triển tốt, không xuất hiện dịch bệnh. Đặc biệt giống ong ngoại có nhiều điểm ưu việt, tính tụ đàn cao, thế đàn đông, năng suất mật vượt trội, ít dịch bệnh, thích nghi di chuyển, rất phù hợp để đầu tư phát triển trên quy mô lớn. Mô hình đã đạt được hiệu quả về kinh tế - xã hội và môi trường. Đến nay số đàn ong đã được nhân lên trung bình 8-10 đàn/hộ, số cầu trong mỗi thùng cũng được nâng lên đủ tiêu chuẩn để khai thác mật (mỗi thùng 7 - 8 cầu). Từ tháng 9 đến tháng 11/2017 đã khai thác được 19,3 kg mật/đàn, 03 kg phấn hoa có chất lượng. Từ 200 đàn giống hỗ trợ của dự án hiện nay đã nhân lên trên 294 đàn. Bên cạnh đó số hộ ngoài mô hình được học hỏi từ dự án và tiếp cận nguồn giống từ mô hình là 25 hộ với 94 đàn. Các sản phẩm của dự án đều đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, được người tiêu dùng ưa chuộng và tiêu thụ rất thuận lợi.
Kiểm tra mô hình nuôi ong tại xã Chiềng Sàng, huyện Yên Châu
Ông Nguyễn Văn Mạch ở bản Mai Ngập, xã Chiềng Sàng, huyện Yên Châu cho biết: “Tham gia thực hiện mô hình, tôi được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn, tập huấn kỹ thuật, thường xuyên đôn đốc, theo dõi mô hình. Do áp dụng đúng kỹ thuật vào nuôi ong, chỉ sau 5 tháng nuôi ong, gia đình tôi đã nhân đàn và khai thác mật. Từ 20 đàn ong ban đầu, đến nay gia đình đã có 30 thùng ong hiện đang khai thác. Từ tháng 9 -11/2017, tôi đã khai thác mật được 5 lần, trung bình đạt 24,5 kg/đàn và bán được trên 7 tạ mật, sau khi trừ chi chí, gia đình tôi lãi khoảng 6 triệu đồng tháng”.
Việc thực hiện dự án đã tạo cơ hội cho người nuôi ong tiếp cận với kỹ thuật mới, từ đó thay đổi được thói quen nuôi truyền thống nhằm nâng cao chất lượng mật ong, sản phẩm từ ong. Thành công bước đầu của dự án góp phần thiết thực vào chương trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành nông nghiệp, phù hợp với định hướng đưa ngành chăn nuôi trở thành một ngành sản xuất hàng hoá và phát triển bền vững.
Vân Anh
Trung tâm Khuyến nông Sơn La