Đây là mô hình thuộc dự án khuyến nông trung ương, năm 2017 đã được TTKN Tây Ninh thực hiện ở huyện Bến Cầu. Quá trình thực hiện cho thấy hiệu quả của việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa trong sản xuất lúa.

Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Thủy lợi Nông nghiệp xã Gia Bình được chọn làm điểm triển khai mô hình với 32 hộ dân tham gia, tổng diện tích 50 ha. Thời gian thực hiện từ tháng 4 – 9/2018. HTX được hỗ trợ 1 máy cấy, 10 bình phun động cơ (bình phun thuốc, bình phun phân). Nông dân tham gia được hỗ trợ 100% giống và 30% vật tư. Ngoài ra, nông dân còn tham gia lớp tập huấn kỹ thuật về sản xuất lúa và lớp vận hành, sử dụng máy.

Mô hình áp dụng cơ giới hóa bằng phương pháp cấy trên cơ sở của biện pháp 3 giảm 3 tăng, làm đất, vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, trục bừa đất bằng phẳng. Sử dụng giống lúa cấp xác nhận 1 (giống lúa Đài Thơm 8), thời gian làm mạ từ 11-12 ngày tuổi đem ra cấy.

Trong thời gian thực hiện mô hình, lúa sinh trưởng, phát triển tốt. Đến nay đã thu hoạch xong và bước vào sản xuất vụ tiếp theo. HTX Dịch vụ Thủy lợi Nông nghiệp xã Gia Bình cũng đã được Công ty TNHH và DVTM Sài Gòn Kim Hồng ký hợp đồng bao tiêu trên diện tích 50 ha tham gia mô hình.

Anh Cao Văn Thanh - Chủ tịch Hội Nông dân xã Gia Bình, thành viên HTX Dịch vụ Thủy lợi Nông nghiệp xã Gia Bình cho biết, sử dụng máy cấy giúp giảm các chi phí sản xuất so với lúa sạ như: giảm lượng giống (sạ lúa từ 120 – 150kg giống/ha, cấy bằng máy chỉ cần khoảng 55kg giống/ha); giảm lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Thời tiết hiện nay khắc nghiệt, mưa gió thất thường nên việc cấy lúa giúp hạn chế cây đổ ngã. Đối với đất rộng, đẹp, máy cấy có công suất tối đa 2,5 – 3 ha/ngày/máy. Nông dân có nhu cầu cấy lúa bằng máy chỉ cần làm đất, các khâu còn lại HTX sẽ thực hiện. Theo anh Thanh, chất lượng lúa cấy cao hơn lúa sạ do có khoảng cách thưa, thông thoáng, nở bụi đẹp, bông trổ tiếp cận được ánh sáng nhiều hơn so với lúa sạ nên độ chắc của bông cũng cao hơn.

Năng suất lúa cấy cao hơn so với lúa sạ từ 500 kg – 1 tấn/ha. Nông dân còn được bao tiêu sản phẩm, giá doanh nghiệp thu mua khoảng 5.600 đồng/kg, cao hơn giá thị trường khoảng 300 đồng/kg. Mô hình mang lại hiệu quả cho bà con, tăng thu nhập khoảng 3 triệu đồng/ha.

Nông dân tham quan cánh đồng mẫu lớn tại xã Gia Bình, huyện Trảng Bàng

Anh Thanh cho biết thêm, nhu cầu sử dụng máy cấy lúa hiện nay rất cao. Trong vụ mùa 2018, HTX đã cấy được 60 ha lúa, trong đó, xã Gia Bình 20 ha, các địa bàn lân cận như xã Lộc Hưng, Gia Lộc, An Tịnh… khoảng 40 ha. HTX đã ký hợp đồng tiêu thụ với doanh nghiệp từ 30 – 50 ha/vụ. Riêng ở vụ mùa 2018, do diện tích sản xuất lúa trên địa bàn xã ít nên doanh nghiệp chỉ ký hợp đồng bao tiêu 20 ha.

Mô hình góp phần giúp người dân áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, giảm chi phí đầu tư, tăng năng suất trong sản xuất như sử dụng giống lúa có chất lượng, nguồn gốc rõ ràng, quản lý được cỏ dại, giảm áp lực sâu bệnh hại, hạn chế đổ ngã. Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã tổ chức cho nông dân ở các vùng lân cận đến tham quan mô hình để từ đó nhân rộng.

Trần Thế Minh

Trung tâm Khuyến nông Tây Ninh