Các đại biểu tham quan mô hình tại huyện Gò Công Tây, Tiền Giang

Dự án được triển khai tại ấp Thạnh Hiệp và Thạnh Hòa Đông, xã Thạnh Trị, huyện Gò Công Tây với quy mô 90 ha/155 hộ tham gia, thời gian thực hiện từ tháng 4 - 9/2015.

Nội dung dự án được thực hiện gồm các biện pháp kỹ thuật như 3 giảm 3 tăng, áp dụng biện pháp sạ thưa, sạ hàng, quản lý nước theo ngập khô xen kẽ, phòng trừ dịch hại theo IPM, công nghệ sinh thái, bón phân cân đối theo bảng so màu lá lúa, các giải pháp trong canh tác lúa bền vững để giảm phát thải khí nhà kính, giải pháp giảm nhẹ thiệt hại do biến đổi khí hậu, hướng dẫn và thực hành ghi chép sổ tay trong sản xuất lúa… Giống lúa được sử dụng là Nàng Hoa 9, với định mức hỗ trợ cho nông dân là 100 kg/ha cùng với 30% vật tư.

Công thức phân bón được sử dụng là 90N - 60P2O5 - 60K2O, chia làm 4 lần bón (tính trên 1 ha):

+ Lần 1: bón lót 375 kg lân;

+ Lần 2 (7 - 10 ngày sau sạ): 70 kg urê + 20 kg kali;

+ Lần 3 (18 -20 ngày sau sạ): 75 kg urê + 30 kg kali;

+ Lần 4 (40 - 45 ngày sau sạ): 50 kg urê + 50 kg kali.

Nông dân tham gia dự án được tập huấn 3 lần theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa. Ngoài ra, để nhân rộng mô hình, dự án còn tổ chức 1 cuộc tham quan hội thảo đầu bờ cho 100 nông dân ở 14 xã trồng lúa của huyện Gò Công Tây và huyện Chợ Gạo đến tham quan, học hỏi và trao đổi kinh nghiệm. Đồng thời, tổ chức 1 lớp đào tạo 3 ngày cho 38 nông dân ngoài mô hình ở các xã lân cận tham gia.

Qua 5 tháng thực hiện mô hình đã giúp nông dân nắm bắt được cơ bản các nội dung kỹ thuật đã chuyển giao. Một số kết quả cụ thể như sau:

- Phương pháp sạ hàng với mật độ 90 - 100 kg/ha (giảm 50 – 100 kg giống/ha so với mật độ sạ cũ) giúp cây sinh trưởng tốt hơn, giảm sâu bệnh, lá lúa không bị che sáng lẫn nhau, giảm phát thải CO2, lúa quang hợp tốt hơn.

- Nông dân biết sử dụng cân đối NPK, không bón thừa phân đạm ở giai đoạn lúa làm đòng (để giảm phát thải khí nhà kính), giảm bón phân đạm vào mùa mưa (để lúa cứng cây, ít đỗ ngã, hạn chế bệnh), sử dụng bảng so màu lá lúa. Qua đó đã giảm lượng bón urê được từ 50 - 60 kg/ha.

- Nông dân biết điều tiết nước theo nhu cầu của cây lúa, áp dụng tốt phương pháp tưới ngập khô xen kẽ. Nhờ đó giảm đáng kể số giờ bơm nước (giảm 2 lần bơm nước/vụ), giúp lúa khỏe, rễ lúa ăn sâu, chống đỗ ngả, giảm phát sinh khí CH4.

- Nhờ áp dụng biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM, nên cây khỏe, chỉ phun thuốc khi sâu bệnh đến ngưỡng gây hại (giảm chi phí thuốc và công lao động, bảo vệ thiên địch và môi trường). Do được bón phân đúng theo quy trình canh tác, liều lượng phân cân đối nên giai đoạn trước 40 ngày sau sạ, lúa sinh trưởng phát triển tốt, nông dân hoàn toàn không phun thuốc trừ sâu. Giai đoạn đòng trổ do có xuất hiện rải rác sâu cuốn lá, để đảm bảo năng suất lúa nông dân có phun 1 lần thuốc trừ sâu. Về bệnh, phun ngừa cháy bìa lá giai đoạn lúa làm đòng, ngừa đạo ôn cổ bông, lem lép hạt trước và sau trổ 7 ngày, giảm từ 1 - 2 lần phun thuốc bảo vệ thực vật.

- 100% nông dân trong mô hình không còn đốt đồng sau thu hoạch.

- Về bao tiêu sản phẩm: Trung tâm Khuyến nông Tiền Giang đã liên hệ Công ty Lương thực Tiền Giang bao tiêu sản phẩm cho nông dân với giá mua theo giá thị trường tại thời điểm thu hoạch và đảm bảo không thấp hơn giá lúa bảo hiểm (giá thành sản xuất + 30% lợi nhuận). Kết quả đã thu mua được 400 tấn lúa tươi cho nông dân với giá 5.300 đồng/kg đạt 65% tổng sản lượng thu hoạch.

Về hiệu quả kinh tế, mô hình có tổng chi phí gần 15,3 triệu đồng/ha, tiết kiệm hơn 5,2 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình (tổng chi hơn 20,5 triệu đồng/ha). Năng suất mô hình đạt 7 tấn/ha, cao hơn 0,3 tấn/ha so với ngoài mô hình. Hơn nữa, lúa trong mô hình có giá bán cao hơn 100 đồng/kg nên nông dân thu lợi nhuận cao hơn 7.524.000 đồng/ha (tương đương 34,5%) so với ngoài hình, đây là một con số rất đáng kể.                                                         

Về mặt xã hội, mô hình đã góp phần nâng cao nhận thức của nông dân trong việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất lúa (3 giảm 3 tăng, quản lý nước theo ngập khô xen kẽ, phòng trừ dịch hại theo IPM, công nghệ sinh thái, bón phân theo bảng so màu lá lúa…), và đây chính là giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng đồng thời làm giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng 

Ks. Nguyễn Thị Huỳnh

Trung tâm Khuyến nông Tiền Giang