Sơ kết sản xuất trồng trọt vụ Đông Xuân 2017-2018 tại Nam Bộ

Ngày 7/3/2018, tại TP. Long Xuyên, tỉnh An Giang, Bộ Nông nghiệp và PTNT tổ chức hội nghị “Sơ kết sản xuất trồng trọt vụ Đông Xuân 2017-2018 và triển khai kế hoạch sản xuất vụ Hè Thu 2018 tại Nam Bộ”. Thứ trưởng Lê Quốc Doanh và ông Lâm Quang Thu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang chủ trì hội nghị.

Tham dự hội nghị gồm đại diện các đơn vị liên quan của Bộ, đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT và các đơn vị chuyên ngành của sở nông nghiệp các tỉnh vùng ĐBSCL và Đông Nam bộ, các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và địa phương.

Vụ lúa Đông Xuân 2017-2018 vùng Nam Bộ đạt 1,675 triệu ha, tăng 58 nghìn ha, năng suất tăng 4,4 tạ/ha và dự kiến sản lượng lúa tăng khoảng 1 triệu tấn so với vụ Đông Xuân trước. Theo báo cáo của Cục Trồng trọt, sự chỉ đạo của Bộ và các địa phương rất quyết liệt đã hạn chế diện tích gieo sạ quá sớm trong vụ Đông Xuân, tập trung gieo sạ vào tháng 12/2017, đạt gần 1,0 triệu ha trên tổng số 1,6 triệu ha, tỷ lệ gieo cấy lúa thơm, lúa chất lượng cao đạt trên 70%. Việc gieo sạ tập trung với các giống lúa chất lượng cao cùng với dự tính, dự báo sâu bệnh hại từ đầu vụ đã tạo nên thắng lợi về năng suất, sản lượng lúa cũng như giá trị. Xuất khẩu gạo 2 tháng đầu năm 2018 đạt 842 nghìn tấn, giá trị 413 triệu đô, tăng 14,6% về lượng và 32,1% về giá trị so với cùng kỳ.

Các đại biểu dự hội nghị đánh giá cao sự chuyển đổi mạnh mẽ trong sản xuất lúa vùng Nam Bộ theo hướng giảm chi phí và phát triển bền vững. Tỷ lệ sử dụng giống lúa có phẩm cấp lên đến 76%, chỉ khoảng 24% diện tích nông dân sử dụng lúa thương phẩm làm giống. Sử giống lúa có phẩm cấp đã góp phần quan trọng làm giảm lượng hạt giống lúa gieo sạ dưới 150 kg/ha, đạt 77,4% diện tích lúa toàn vùng. Diện tích lúa sử dụng dưới 100 kg giống/ha tăng dần qua các vụ bằng kỹ thuật sạ thưa và cấy máy. Một số mô hình trình diễn giảm lượng hạt giống lúa gieo sạ đạt kết quả tốt và có tính thuyết phục, lan tỏa cao như: Mô hình tại huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long với lượng hạt giống từ 60 – 150 kg/ha do Cục Trồng trọt, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Viện Lúa vùng đồng bằng sông Cửu Long thực hiện; Dự án khuyến nông trung ương xây dựng mô hình gieo sạ 80 kg/ha tại 9 tỉnh ĐBSCL…

Kế hoạch sản xuất lúa vụ Hè Thu 2018 đưa ra chỉ tiêu về diện tích toàn vùng là 1,74 triệu ha và sản lượng 9,7 triệu tấn, diện tích chuyển đổi cây trồng trên đất lúa cả năm là 120 nghìn ha, chủ yếu chuyển đổi sang cây ăn quả có sức cạnh tranh cao. Giải pháp chỉ đạo của ngành vẫn tập trung vào định hướng tăng tỷ lệ giống lúa chất lượng cao (lúa thơm và đặc sản) và chỉ duy trì nhóm giống lúa chất lượng trung bình ở tỷ lệ 15% diện tích, bố trí thời vụ xuống giống hợp lý từng vùng, né tránh hạn mặn nếu có xảy ra. Thời vụ gieo sạ tập trung vào tháng 4 tại vùng phù sa ngọt, tháng 6 tại vùng nhờ nước trời ven biển đến 70 km vào đất liền; tuân thủ các kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến như cày ải, phơi đất, tạo mặt bằng ruộng, thời gian đất nghỉ ít nhất 3 tuần giữa 2 vụ lúa, sạ 80 -100 kg/ha, cấy máy ở vùng có đủ điều kiện, sử dụng giống lúa xác nhận…

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh nhấn mạnh một số giải pháp cần tập trung chỉ đạo cho vụ lúa Hè thu 2018:

- Đối với vụ lúa Đông Xuân 2017-2018 vùng ĐBSCL mới thu hoạch khoảng 30% diện tích nên cần chủ động chỉ đạo sát để bảo vệ diện tích còn lại, đặc biệt phòng trừ sâu bệnh hại;

- Tăng tỷ lệ gieo cấy giống lúa chất lượng gạo cao để tăng giá xuất khẩu;

-  Áp dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất để giảm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế, trước hết giảm lượng giống gieo sạ và đẩy mạnh cơ giới hóa khâu cấy lúa;

-  Về quản lý nhà nước cần tăng cường công tác quản lý giống, dự tính dự báo sâu bệnh hại, dự báo nguồn nước, thúc đẩy mở rộng những mô hình, kết quả dự án đạt hiệu quả cao.

TS. Trần Văn Khởi

Q. Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia