Rừng là một nguồn tài nguyên thiên nhiên lớn nhất của Trái đất. Đó là lý do tại sao chúng ta thường xuyên nói “cây là sự sống”; rừng đóng vai trò hỗ trợ sự sống trên Trái đất.

Cách đây 8.000 năm, một nửa bề mặt của Trái đất được bao phủ bởi rừng và khu vực cây cối rậm rạp. Ngày nay, diện tích che phủ này còn lại chưa đầy 1/3 diện tích Trái đất. Rừng chứa tới 80% đa dạng sinh học trên đất liền của thế giới và những cây dược liệu có giá trị hàng tỷ đô la được thu hoạch từ những cánh rừng nhiệt đới mỗi năm. 1,6 tỷ người trên trái đất có sinh kế phụ thuộc vào rừng.

Để giữ và phát triển rừng bền vững, chúng ta hãy học nhiều hơn về rừng, giá trị của rừng (Ảnh minh họa) 

Rừng là nhân tố đóng góp vào tăng trưởng lương thực cho con người

Rừng giúp điều hòa hệ thống thời tiết vùng, kiểm soát lượng mưa và tuyết rơi trong từng khu vực. Điều này đặc biệt quan trọng với những vùng nông nghiệp nơi gieo trồng những vụ ngắn hạn. Nhiều cây cần gió như là tác nhân trung gian giúp thụ phấn để tạo ra quả và hạt. Các loại ong, côn trùng và động vật cũng như là các tác nhân thụ phấn trong quá trình sản xuất nông nghiệp, và nhiều loài trong số chúng sinh sống trong môi trường rừng gần các trang trại. Tuy nhiên, khi chúng ta phá hủy môi trường sống tự nhiên trong rừng để sản xuất nông nghiệp, chúng ta lại quên đi một yếu tố rất thiết thực để có vụ mùa bội thu.

Rừng cung cấp môi trường sống cho các loài kiểm soát sâu bọ tự nhiên. Ước tính có khoảng 99% sâu bọ có khả năng phá hủy mùa màng được kiểm soát bởi loài chim, nhện, côn trùng sống ký sinh, rệp và nấm. Những lợi ích của các loại sinh vật này giúp người nông dân tiết kiệm hàng tỷ đô la mỗi năm và giảm việc sử dụng thuốc trừ sâu.

Động vật hoang dã và những côn trùng có thể ăn được từ rừng là nguồn cung cấp protein chính cho nhiều người. Thực phẩm từ rừng là một phần thức ăn thường ngày và là nguồn thực phẩm an toàn, ổn định trong những ngày giáp hạt.

Rừng không chỉ giúp chúng ta trồng thực phẩm mà còn cung cấp năng lượng để nấu chín những thực phẩm đó. Ước tính có khoảng 2,4 tỷ người sử dụng gỗ để nấu ăn và sấp xỉ 765 triệu người sử dụng gỗ để đun sôi và làm sạch nước.

Bạn có thể làm gì để giữ rừng được bền vững?

Độ che phủ của rừng thay đổi tùy theo từng quốc gia trên thế giới. Ở nhiều nước đã và đang có những biện pháp để khôi phục lại rừng tự nhiên trong khi đó nhiều cánh rừng lại đang tiếp tục biến mất tại những nước khác. Mặc dù, phá rừng đã giảm nhiều, tuy nhiên từ năm 2000 trở lại đây, vẫn có khoảng 13 triệu ha rừng bị phá hủy mỗi năm (tương đương với mỗi phút sẽ có 5 sân bóng đã bị biến mất). Nếu rừng được quản lý và sử dụng đúng, chúng ta sẽ tiếp tục được hưởng nhiều lợi ích từ nguồn tài nguyên quý giá này. Dưới đây là một vài điều bạn có thể làm góp phần phát triển rừng bền vững.

• Nếu bạn đang sống tại một nơi mà rừng đã được quản lý tốt:

Học: Học nhiều hơn về rừng, giá trị của rừng và đánh giá cao chức năng tự nhiên của rừng.

Cam kết: Tham gia các hoạt động trong rừng, thúc đẩy và chia sẻ những lợi ích mà rừng đem lại cho con người.

Tham gia: Tổ chức ngày hội trồng cây hoặc là tình nguyện viên tham gia nhóm bảo tồn rừng ở địa phương.

• Nếu bạn sống ở nơi mà nạn phá rừng đang diễn ra

Thông báo: Giúp đỡ cộng đồng nơi bạn sống hiểu rõ lợi ích đầy đủ của việc tái tạo lại rừng và cảnh báo những hoạt động gây hại cho rừng.

Bảo vệ: Chiến dịch bảo vệ các chức năng tự nhiên của đất rừng nơi bạn đang ở. Bạn có thể bảo vệ hệ sinh thái bị tàn phá hoặc các loại bằng chiến dịch bảo vệ.

Khôi phục: Tổ chức ngày cộng đồng trồng cây để bổ sung phần rừng bị phá hoại. Duy trì và hưởng ứng tích cực hoạt động tái tạo rừng.

Văn Thủy - Trung tâm Khuyến nông Quốc gia

(Biên dịch theo fao.org)