Qua thực tế sản xuất thì cây măng tây xanh phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của tỉnh Bắc Ninh và cho hiệu quả kinh tế khá cao nhưng việc sản xuất măng tây xanh còn phân tán, nhỏ lẻ. Hạn chế trong sản xuất măng tây xanh là việc bón phân và công tác phòng trừ dịch hại còn chưa tuân thủ chặt nguyên tắc 4 đúng, dẫn đến chất lượng sản phẩm làm ra chưa tạo được thương hiệu, giá cả bấp bênh, phụ thuộc vào các doanh nghiệp thu mua.
Nhận thấy điều đó, từ một trang trại trồng măng tây xanh theo quy trình thông thường đến cuối năm 2015, trang trại sản xuất măng tây xanh Đức Lập đã bắt đầu cải tạo đất, thay đổi quy trình chăm sóc để chuyển hướng sản xuất theo quy trình VietGAP. Trang trại đã đảm bảo nghiêm ngặt những quy định về nguồn nước, đất trồng, sản phẩm được các cơ quan chuyên môn kiểm tra định kỳ. Hạn chế sử dụng phân bón hóa học, thay thế bằng phân gà ủ trấu đã hoai mục nhằm cải tạo và tăng cường chất dinh dưỡng cho đất. Trang trại cũng xây dựng bể chứa thể tích 50m³ dùng để ủ phân gà. Nguồn nước tưới cũng được xử lý. Thi thoảng có cây bị nấm hoặc rỉ sắt, trang trại phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hữu cơ để phun hoặc ngắt bỏ để tránh lây lan sang cây khác. Ngoài ra do không sử dụng thuốc diệt cỏ nên trang trại cũng tốn nhiều công làm cỏ hơn so với thông thường. Năm đầu nên để 5-7 cây/khóm, từ năm 2 trở đi để 3-5 cây/khóm, thỉnh thoảng nên tỉa bỏ những cây già, cần lưu ý không nên để cây mẹ quá tốt khiến mầm không bứt lên được. Khi thu hoạch, cần thu theo đúng quy trình.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Nguyễn Mạnh Cường, một trong ba người xây dựng trang trại măng tây xanh Đức Lập, cho biết, từ cuối năm 2014 các anh thuê 1 ha đất tại thôn Hương Vân, xã Lạc Vệ, huyện Tiên Du để trồng măng tây xanh. Vừa làm vừa học, những mẻ măng tây xanh đầu tiên được thu hoạch và tiêu thụ thuận lợi khiến các anh rất phấn khởi. Chỉ có bảo đảm chất lượng, làm cho người tiêu dùng tin vào sự an toàn của sản phẩm, mới khiến họ bỏ tiền ra mua sản phẩm với giá cao hơn. Sau khi tìm hiểu, đầu năm 2016, các anh chuyển hướng trồng măng tây xanh theo quy trình VietGAP.
Măng tây xanh VietGAP Đức Lập khẳng định được thương hiệu trên địa bàn nhiều tỉnh phía Bắc
Cũng vì áp dụng cách chăm sóc hữu cơ, thực tế, sản lượng măng tây xanh của trang trại Đức Lập thấp hơn so với các cơ sở sản xuất thông thường, chỉ đạt 1,3 tấn/ tháng, trung bình 20 tấn/năm. Vào mùa đông năng suất còn thấp hơn, chỉ có mùa đông năm 2016 do thời tiết ấm nên năng suất tương đối cao. Đổi lại, từ khi được chứng nhận VietGAP, sản phẩm có tem nhãn rõ ràng, giá bán cao hơn sản phẩm thông thường từ 20 - 30.000 đồng/kg, đạt 80 - 100.000 đồng/kg. Năm 2016, thu nhập từ măng tây xanh được 800 - 900 triệu, sau khi trừ chi phí cho lãi gần 400 triệu. Nhờ vậy, trang trại đã được Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh trao bằng khen là cơ sở có sản phẩm tiêu biểu giai đoạn 2007- 2017. Đầu năm 2017, nhân dịp kỷ niệm 20 năm tái lập tỉnh Bắc Ninh, măng tây xanh Đức Lập được đề cử là 1 trong 3 sản phẩm tiêu biểu của tỉnh. Có tiếng như vậy nên thị trường tiêu thụ măng tây xanh Đức Lập rất rộng mở, nhiều siêu thị, cửa hàng giới thiệu sản phẩm trên địa bàn thành phố Bắc Ninh, Hà Nội, Lạng Sơn, Quảng Ninh cũng tìm đến đặt mua lâu dài. Đồng thời, sản phẩm cũng dễ dàng được tiếp cận với hoạt động hỗ trợ xúc tiến thương mại như tham gia các hội chợ, lễ hội, hội nghị… quảng bá đến đông đảo người tiêu dùng.
Bằng việc tận dụng tốt nhu cầu của thị trường về sản phẩm sạch, an toàn, trang trại măng tây xanh Đức Lập đã dần dần khẳng định được thương hiệu của mình ở trong và ngoài tỉnh. Đó cũng là hướng đi để người nông dân có thể nâng cao được giá trị nông sản và tạo được tính ổn định, lâu dài cho sản xuất nông nghiệp.
Nguyễn Công Cường
Trung tâm Khuyến nông Bắc Ninh