Nấm linh chi là loại dược liệu có giá trị lớn. Do nấm linh chi trong tự nhiên đang ngày một cạn kiệt nên để sử dụng loại dược liệu này, người tiêu dùng phải bỏ ra chi phí không hề nhỏ. Trước đây, nấm linh chi thường được trồng bằng mùn cưa với chi phí lớn và phải dùng nhiều loại chất phụ gia. Để khác phục những hạn chế đó, từ cuối năm 2017, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và Công nghệ Hòa Bình đã mạnh dạn triển khai thực hiện mô hình trồng nấm linh chi bằng giá thể gỗ cây keo tươi.

Khác với công nghệ phổ biến là trồng nấm trên mùn cưa, kỹ thuật mà Trung tâm áp dụng hoàn toàn mới, những phần gỗ cây keo tươi thường bị người dân bỏ đi hoặc để làm củi sau khi khai thác gỗ như phần ngọn cây, cành nhỏ, phần thân vỡ… được đơn vị thu mua. Sau khi phân loại, gỗ keo tươi được cắt khúc thành từng đoạn dài 20 - 22 cm, sau đó được xử lý nấm mốc, tránh mối mọt bằng cách hấp, sấy tiệt trùng và cho vào bao nilon để làm giá thể trồng nấm linh chi. Phôi nấm linh chi được nuôi cấy mô trong phòng thí nghiệm, sau đó được cấy ghép vào trong giá thể rồi đặt trong nhà lưới. Để cho ra những cây nấm đảm bảo chất lượng, kích thước, thẩm mỹ…, Trung tâm đã đặc biệt chú ý kiểm soát các yếu tố như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển của nấm. Khi trên tai nấm không còn viền màu vàng nhạt mà chuyển sang màu nâu thì có thể thu hoạch được.

Kỹ sư Trần Đình Thắng giới thiệu về mô hình trồng nầm linh chi trên giá thể bằng cây gỗ keo tươi

Vừa giới thiệu với chúng tôi về mô hình trồng nấm linh chi trên gỗ keo tươi, kỹ sư Trần Đình Thắng, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và Công nghệ Hòa Bình vừa vui vẻ cho biết: Điểm khác biệt của mô hình này đó là nguồn dinh dưỡng cho nấm được cung cấp hoàn toàn trực tiếp từ cây keo, không bổ sung bất kỳ phụ gia nào. Do vậy, chất lượng nấm linh chi thu được gần như tương đương với nấm mọc trong tự nhiên. “Đây là công nghệ mới ở Việt Nam với nhiều điểm đột phá bởi có thể áp dụng với nhiều quy mô; quy trình thực hiện tương đối đơn giản, các công đoạn không đòi hỏi kỹ thuật cao nên người dân có thể dễ dàng tiếp cận”, kỹ sư Trần Đình Thắng nhấn mạnh.

Là một trong những đơn vị đầu tiên được Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và Công nghệ Hòa Bình chuyển giao kỹ thuật trồng nấm linh chi trên giá thể gỗ cây keo tươi, ngay vụ đầu tiên, Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp Hòa Bình ở xã Hòa Bình (thành phố Hòa Bình) đã thu được hơn 3 tạ linh chi khô. Theo tính toán, mỗi lứa nấm trồng khoảng 3 tháng là cho thu hoạch. Một bịch giá thể có thể cho thu hoạch 3 lần và sau đó khoảng 70 - 80 ngày là thu hoạch lứa tiếp theo. Hiện nay, giá xuất bán nấm linh chi khô đang ở khoảng từ 500.000 - 600.000 đồng/kg, lợi nhuận khoảng 40 - 50%. Ông Bùi Văn Minh, thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Hòa Bình chia sẻ: “Mô hình trồng nầm linh chi trên giá thể bằng cây gỗ keo tươi giúp chúng tôi tận dụng được nhiều phần gỗ keo tươi mà trước đây thường bị bỏ phí. Hiệu quả thu được từ trồng nấm linh chi nhiều khi gấp 7 - 8 lần trồng lúa hoặc canh tác các loại cây trồng truyền thống khác”.

Theo kỹ sư Trần Đình Thắng, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và Công nghệ Hòa Bình, nấm linh chi có tên khoa học là Ganoderma lucidum, thuộc họ Nấm lim, dùng để làm dược liệu. Loại dược liệu này có tính bình, vị đắng và không độc, có tác dụng loại trừ và kìm hãm sự tăng trưởng của tế bào ung thư, giải độc gan, bảo vệ gan, phòng tránh bệnh tiểu đường, làm đẹp da, giảm sự mệt mỏi, hỗ trợ thần kinh và có thể dùng chung với thuốc tây mà không gây xung đột. Nấm linh chi có thể dùng làm dược liệu cho Đông y hoặc pha trà uống hàng ngày. Qua đánh giá của các cơ quan chuyên môn, sản phẩm nấm linh chi trồng bằng phương pháp nuôi cấy trên cây keo tươi đảm bảo sạch, hoạt chất dược liệu cao.

Được biết, thời gian tới, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và Công nghệ Hòa Bình sẽ tiếp tục hoàn thiện quy trình sản xuất mô nấm và đẩy mạnh hỗ trợ, hướng dẫn người dân nhân rộng mô hình trồng nầm linh chi trên giá thể bằng cây gỗ keo tươi. Có thể thấy, mô hình trồng nầm linh chi trên giá thể bằng cây gỗ keo tươi do Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và Công nghệ Hòa Bình triển khai, nhân rộng đã không chỉ giúp tận dụng nguồn nguyên liệu gỗ keo tươi tại chỗ mà còn giúp tăng thêm thu nhập, nâng cao đời sống người nông dân đồng thời mang đến cho người tiêu dùng sản phẩm nấm linh chi có chất lượng cao với giá rẻ. Tuy nhiên, một khó khăn đang đặt ra đó là chi phí đầu tư ban đầu để thực hiện mô hình tương đối lớn, nhất là chi phí xây dựng nhà lưới. Vì vậy, Trung tâm và bà con rất mong có sự hỗ trợ của Nhà nước, các doanh nghiệp để mô hình trồng nầm linh chi trên giá thể bằng cây gỗ keo tươi thực sự là hướng làm giàu hiệu quả của người dân Hòa Bình./.

Quang Đạo

Khu Bắc Trần Hưng Đạo, TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình