Theo cuốn sách “Những cây thuốc, vị thuốc Việt Nam” của giáo sư Đỗ Tất Lợi, sở dĩ cây có tên sâm Bố Chính bởi loài cây này được phát hiện đầu tiên ở châu Bố Chính, nay là vùng Bố Trạch, Quảng Trạch, của tỉnh Quảng Bình. Đây cũng là một trong những sản vật quý, được người Quảng Bình xưa tiến vua, bởi thế nên nó còn được gọi là “sâm tiến vua”.

Sâm Bố Chính là một sản vật quý

 

Cũng theo một số đánh giá mới, rễ sâm Bố Chính có chứa 35-40% chất nhầy, trên 15% tinh bột,  4% lipid và 11 acid amin… Trong Đông y, sâm Bố Chính có vị ngọt, tác dụng nhuận phế, bổ máu, dưỡng tâm, hỗ trợ điều trị suy nhược cơ thể, mất ngủ. Đặc biệt, một số nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy, sâm Bố Chính có dược tính rất cao, được cho là tương đương nhân sâm Hàn Quốc và chỉ thua dược tính của sâm Ngọc Linh. Vì lý do đó mà Hàn Quốc, nước được mệnh danh là xứ sở của nhân sâm, hiện đang là đối tác nhập khẩu sâm Bố Chính hàng đầu của nước ta.

Do có giá trị cao nên sâm Bố Chính trong tự nhiên bị khai thác quá mức và trở nên cạn kiệt. Hiện có nhiều doanh nghiệp, nông trại ở các địa phương như: Đồng Tháp, Long An, Vĩnh Phúc… đã phát triển trồng cây sâm Bố Chính và thu được kết quả tốt. Tuy nhiên, sản lượng sâm trồng chưa nhiều, không đáp ứng đủ nhu cầu cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Trên cơ sở tiềm năng về điều kiện thổ nhưỡng, thời tiết và nhu cầu thị trường, Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao Tuệ Lâm thực hiện dự án xây dựng chuỗi liên kết trồng, chế biến và tiêu thụ cây sâm Bố Chính tại tỉnh Quảng Bình. Theo ông Lê Đức Hạnh - Giám đốc Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao Tuệ Lâm, sau hơn một năm đưa vào trồng thử nghiệm đạt kết quả, Công ty đã mở rộng diện tích trồng sâm Bố Chính lên 20ha. Toàn bộ diện tích trên được lắp đặt giàn tưới tự động nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ, cùng với tiêu chuẩn VietGAP, GACP-WHO để trồng, chăm sóc và thu hoạch nhằm tạo ra những sản phẩm dược liệu có chất lượng, an toàn và giá thành hợp lý. Theo kế hoạch, từ niên vụ 2019- 2020, Công ty sẽ mở rộng diện tích trồng tập trung cây sâm Bố Chính lên khoảng 50ha; xây dựng nhà xưởng chế biến, đầu tư trang thiết bị hiện đại để sản xuất các sản phẩm chất lượng cao. Để đáp ứng nguồn nguyên liệu chế biến cho nhà máy, Công ty sẽ liên kết với người dân địa phương trồng khoảng 500 ha sâm Bố Chính, đồng thời cam kết mức lợi nhuận đạt 200 triệu đồng/ha/năm cho người dân.

Công ty TNHH Tuệ Lâm đã trồng thử nghiệm thành công cây sâm Bố Chính

 

Hiện, phía đối tác Hàn Quốc là Tập đoàn Nonghyup đã nhận chuyển giao dây chuyền sản xuất và chế biến sâm cho Công ty Tuệ Lâm. Từ dây chuyền này, Công ty có thể sản xuất các sản phẩm như: sâm khô, sâm tươi, cao sâm, nước tăng lực, nước giải khát, kẹo sâm…

Việc triển khai dự án xây dựng và phát triển mô hình trồng sâm Bố Chính đã mở ra hướng đi mới cho người dân địa phương trong việc phát triển loại cây trồng chất lượng cao, góp phần xây dựng thương hiệu cho sản phẩm truyền thống, đặc trưng nhằm phục vụ người dân trong tỉnh, du khách và hướng đến xuất khẩu.

                                                                                                Ngọc Lan

Trung tâm KNKN Quảng Bình