Năm 2017, Trung tâm Giống vật nuôi tỉnh Thái Nguyên đã triển khai mô hình “Cải tạo chất lượng đàn bò địa phương bằng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo” tại xã Tân Kim và xã Tân Khánh - huyện Phú Bình với số hộ tham gia 70 hộ và quy mô 156 con bò cái sinh sản. Trong đó: xã Tân Kim: 35 hộ, quy mô 80 con, xã Tân Khánh: 35 hộ, quy mô 76 con. Tổng số vốn đầu tư trên 350 triệu đồng.

Dự án hỗ trợ 50% tinh bò giống (Brathman, Droughmaster, BBB), nitơ bảo quản, găng tay ống gel để phục vụ công tác thụ tinh nhân tạo, hỗ trợ thức ăn hỗn hợp cho bò cái chửa 120 kg/con. Đồng thời, dự án cũng tổ chức 4 lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho các hộ tham gia và ngoài mô hình.

Sau một năm thực hiện dự án, các hộ tham gia mô hình đã biết cách chăm sóc, nuôi dưỡng đàn bò khỏe mạnh, biết phát hiện bò động dục đúng thời điểm thích hợp nên tỷ lệ thụ thai cao, biết trồng và chế biến tận dụng các phế phụ phẩm nông nghiệp sẵn có ở địa phương làm thức ăn cho bò. Các hộ dân đều thay đổi nhận thức chuyển sang phối giống cho bò bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo.

Tham gia dự án, các hộ dân đã thay đổi nhận thức chuyển sang phối giống cho bò bằng TTTT

Dự án sử dụng tinh bò đực ngoại có năng suất cao, phẩm chất thịt tốt, tỷ lệ thịt xẻ cao, thích nghi với điều kiện địa lý của các xã triển khai. Bò cái nền được lựa chọn để thụ tinh nhân tạo có khối lượng bình quân 212,5 kg/con; chủ yếu là bò đẻ từ 2-5 lứa, chiếm tỷ lệ 57,69%; bò đẻ từ 1-2 lứa, chiếm tỷ lệ 27,56, bò đẻ trên 5 lứa chỉ chiếm tỷ lệ 14,75%.

Kết quả dự án, đàn bò phối giống 156 con. Tỷ lệ bò phối chửa lần 1 đạt 75% (vượt yêu cầu đề ra). Trong đó: xã Tân Kim đạt: 72,50% (58/80 con), xã Tân Khánh đạt: 77,63% (59/76 con). Hiện nay đã có 156 con bê lai sinh ra có năng suất, chất lượng thịt vượt trội, đạt 100%. Khối lượng trung bình của bê lai sơ sinh là 25,71 kg/con (trong khi yêu cầu đề ra ≥20kg/con, bê nội đạt 18 - 20 kg). Bê nuôi đến 6 tháng tuổi có trọng lượng trung bình đạt: 120,31 kg/con (trong khi đó bê nhảy trực tiếp nuôi 6 tháng tuổi chỉ đạt 65 - 70kg). Tỷ lệ nuôi sống đến 6 tháng tuổi đạt 100%. Cụ thể:

Khối lượng bê sơ sinh: sử dụng tinh bò Brathaman trung bình đạt: 23,14 kg/con, sử dụng tinh bò Droughmaste trung bình đạt: 25,41kg/con, sử dụng tinh bò BBB trung bình đạt: 27,23 kg/con.

Khối lượng 6 tháng tuổi: bò lai Brathaman trung bình đạt: 112,5 kg/con; bò lai Droughmaste trung bình đạt: 119,6kg/con; bò lai BBB trung bình đạt: 128,4 kg/con.

Với giả cả thị trường hiện nay mỗi con bê con sinh ra thu lợi nhuận khoảng 3 - 5 triệu đồng, bê con sinh ra được chăm sóc nuôi dưỡng tốt 6 tháng dự tính giá bán khoảng 18 - 22 triệu đồng/con, trong khi đó bê nội chỉ bán được với giá 8 triệu/con. Như vậy, với 156 con bê lai nuôi đến 6 tháng tuổi thì hiệu quả kinh tế cao hơn so với bê nội là 1,6 tỷ đồng.

Việc triển khai hỗ trợ mô hình cải tạo đàn bò bằng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo đã mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực. Từ đó tuyên truyền nhân rộng từng bước nâng cao số lượng, cải tạo chất lượng đàn bò địa phương, góp phần tăng thu nhập cho nông dân và thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.

Nông dân được hướng dẫn cách phối trộn thức ăn cho bò

Nguyễn Thu Hằng

TT Giống vật nuôi Thái Nguyên