Tham dự diễn đàn hơn 200 đại biểu đại diện Viện KHKT nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển chè, Trường Đại học Thái Nguyên, Hiệp hội chè Việt Nam; đại diện Sở Nông nghiệp và PTNT, Trung tâm Khuyến nông, các hộ nông dân sản xuất chè tiêu biểu các tỉnh Tuyên Quang, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai, Thái Nguyên cùng một số hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh chè trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

Toàn cảnh diễn đàn

 

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt, tính đến hết năm 2019, diện tích chè cả nước đạt khoảng 123 nghìn héc-ta. Mặc dù diện tích trồng có xu hướng giảm nhưng diện tích chè kinh doanh luôn ổn định với 115 nghìn héc-ta và năng suất tăng mạnh. Năng suất chè năm 2019 đạt 94,8 tạ/ha, cao nhất từ trước đến nay. Sản lượng chè giai đoạn 2011 - 2019 tăng từ 878 nghìn lên hơn 1,02 triệu tấn. Một số tỉnh có tốc độ tăng năng suất và sản lượng nhanh như Thái Nguyên, Tuyên Quang, Nghệ An, Hà Tĩnh và Phú Thọ. Ðạt được điều đó là nhờ các địa phương mở rộng diện tích sản xuất theo hướng an toàn và liên kết, bảo đảm đầu ra, giúp tăng thu nhập nên người trồng yên tâm sản xuất. Trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã hình thành được trên 186 chuỗi liên kết sản xuất chè đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, với diện tích chè đã thực hiện liên kết theo chuỗi trên 10% diện tích chè kinh doanh. Tại tỉnh Tuyên Quang, diện tích chè đã thực hiện liên kết theo chuỗi là trên 1.500 ha, đạt trên 18% diện tích chè toàn tỉnh. Tại các tỉnh Phú Thọ, Sơn La, Nghệ An cũng đã hình thành nhiều mối liên kết giữa doanh nghiệp với người trồng chè thông qua các chuỗi cung ứng sản phẩm, ký kết hợp đồng liên kết thu mua chè búp tươi.

Đứng trước thực tế hiện nay, người tiêu dùng ngày càng khắt khe trong lựa chọn sản phẩm an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng với quy trình sản xuất thân thiện với môi trường thì việc chuyển hướng sang nền nông nghiệp hữu cơ, không hóa chất là hướng đi tất yếu. Và ngành sản xuất chè cũng không nằm ngoài xu hướng chung đó.

Ông Phạm Văn Sỹ - Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết: Tại Thái Nguyên, hầu hết diện tích chè được sản xuất theo hướng áp dụng quy trình sản xuất chè an toàn. Nhiều hợp tác xã đã dần chuyển hướng sản xuất sản phẩm chè hữu cơ. Đến nay diện tích chè áp dụng sản xuất hữu cơ đạt khoảng 110ha trên tổng số gần 22.400ha chè toàn tỉnh.

Ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phát biểu tại diễn đàn

 

Phát biểu tại diễn đàn, ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, cho biết: Để đẩy nhanh tuyên truyền, phổ biến ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất chè nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chè đạt tiêu chuẩn an toàn; xây dựng các mô hình tổ chức liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm góp phần ổn định đầu ra cho sản phẩm, tạo ra vùng sản xuất chè hàng hóa tập trung đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường, nâng cao hiệu quả sản xuất chè, từ năm 2017, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã triển khai nhiều dự án khuyến nông trung ương về sản xuất chè an toàn, liên kết chuỗi giá trị. Các mô hình này đang thể hiện rất hiệu quả ở hầu hết các địa phương.

Điển hình như Dự án “Xây dựng mô hình sản xuất chè an toàn nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững giai đoạn 2017-2019” do Trung tâm Khuyến nông Thái Nguyên triển khai thực hiện tại 06 tỉnh: Thái Nguyên, Phú Thọ, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang và Hà Tĩnh đã xây dựng 06 mô hình tổ chức quản lý sản xuất, kinh doanh với 21 tổ nhóm liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm với sự tham gia của 06 doanh nghiệp. Dự án đã góp phần tăng năng suất, chất lượng chè búp, ổn định đầu ra cho sản phẩm, tăng thu nhập cho người sản xuất từ 26 – 80 triệu đồng/ha (tùy từng địa phương) so với sản xuất ngoài mô hình.

Dự án “Phát triển mô hình trồng chè giống mới, mô hình thâm canh chè an toàn và liên kết chuỗi chế biến, tiêu thụ nguyên liệu giai đoạn 2018-2020” do Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc triển khai thực hiện tại 6 tỉnh: Phú Thọ, Tuyên Quang, Yên Bái, Sơn La, Lai Châu và Nghệ An. Dự án đã xây dựng 06 mô hình thâm canh chè an toàn, tổng quy mô diện tích 110 ha/năm, năng suất chè bình quân đạt từ 12,36-18,5 tấn/ha, tăng 27% so với sản xuất ngoài mô hình, sản phẩm chè búp đạt tiêu chuẩn chất lượng chè an toàn.

Tại diễn đàn, một số hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất, chế biến chè tiêu biểu cũng trao đổi một số khó khăn trong sản xuất, chế biến chè an toàn, chè hữu cơ hiện nay. Các đại biểu kiến nghị các cơ quan chức năng tạo điều kiện cho các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất chè an toàn tham gia các chương trình xúc tiến thương mại kết nối cung cầu xây dựng mô hình chuỗi, hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật, quy hoạch vùng sản xuất chè hữu cơ làm cơ sở mở rộng diện tích chè thâm canh hữu cơ; đồng thời được hỗ trợ vốn, tiếp cận tín dụng với lãi suất ưu đãi để các doanh nghiệp, hợp tác xã mở rộng diện tích sản xuất chè an toàn theo hướng hữu cơ.

Trong chương trình của diễn đàn, buổi chiều ngày 29/10/2020 các đại biểu đã đi thăm mô hình sản xuất chè an toàn theo hướng hữu cơ và cơ sở chế biến chè tại HTX chè Hảo Đạt, xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

Các đại biểu tham quan cơ sở chế biến chè tại HTX chè Hảo Đạt

 

Mô hình sản xuất chè an toàn theo hướng hữu cơ

Phan An