Quảng Trị: Đẩy nhanh cải tạo đàn gia súc bằng thụ tinh nhân tạo

Toàn tỉnh Quảng Trị hiện có hơn 93.700 con trâu, bò. Những năm qua, chăn nuôi được xác định là một trong những thế mạnh của tỉnh Quảng Trị trong chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho hàng nghìn lao động nông thôn. Tuy nhiên việc phát triển đàn trâu, bò chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của địa phương. Nguyên nhân chính là do người dân chăn nuôi trâu, bò mang tính truyền thống, chăn thả tự do nên xảy ra hiện tượng giao phối cận huyết làm giảm tầm vóc và sức sản xuất của đàn trâu, bò, dẫn tới hiệu quả kinh tế chăn nuôi trâu, bò chưa cao.

Để nâng cao hiệu quả trong chăn nuôi, giúp người dân chủ động cải tạo được con giống, từng bước nâng cao chất lượng đàn trâu, bò, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị đã triển khai chương trình “Cải tạo đàn gia súc bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo”.

Năm 2018, thực hiện chương trình cải tạo đàn bò, Trung tâm khuyến nông tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo thụ tinh nhân tạo được 11.000 con bò, tỷ lệ phối giống thụ tinh nhân tạo đạt từ 90 đến 95%. Bê lai sinh ra có ngoại hình đẹp, sinh trưởng phát triển nhanh, ưu thế lai nổi trội, khối lượng sơ sinh trung bình từ 22 – 28 kg/con, tăng trọng bình quân 15- 17 kg/con/tháng. Bê lai 6 tháng tuổi đạt trọng lượng bình quân trên 100 kg/con, với giá bán 6 - 8 triệu đồng/con. Bò 1 năm tuổi có giá khoảng 10 - 14 triệu đồng/con, giá bán bò lai cao hơn bò nội từ 2 - 3 triệu đồng/con. Ước tính một năm có trên 9.500 bê lai ra đời từ chương trình cải tạo đàn bò, mang về lợi nhuận cao hơn nuôi bò nội cho nông dân toàn tỉnh Quảng Trị hơn 20 tỷ đồng/năm.

Anh Phan Văn Bình ở thôn Đạo Đầu, xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong là một trong những chủ hộ nuôi bò đã nhiều năm nay, nhưng chủ yếu cho bò phối giống tự nhiên. Sau khi được tuyên truyền, gia đình anh quyết định áp dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo cho bò cái giống. Anh Bình cho biết: “Sau khi gia đình tôi áp dụng thụ tinh nhân tạo cho đàn bò cái giống. So với thụ tinh truyền thống, tôi thấy bê con sinh ra từ phương pháp mới này có tầm vóc cao hơn, cân nặng hơn 3-4 kg/con, sức đề kháng cũng cao hơn. Từ kết quả thực tế của gia đình tôi, nhiều hộ dân trong vùng đến xem và đã học tập làm theo. Hiện nay, trong thôn chúng tôi hầu hết các hộ chăn nuôi bò đều áp dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo này”.

Năm 2019, Trung tâm Khuyến nông tiếp tục triển khai chương trình cải tạo đàn trâu, bò bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo với kế hoạch phối giống trên 12.000 con, trong đó lần đầu tiên áp dụng trên đối tượng đàn trâu với số lượng khoảng 300 con. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có 33 dẫn tinh viên, đến thời điểm này, đội ngũ dẫn tinh viên đã thực hiện phối cho 820 con bò, 10 con trâu.

Gia đình anh Nguyễn Văn Tư, thôn Tân Trại, xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh là một trong những hộ có kinh nghiệm nhiều năm trong nuôi trâu cái. Trước đây, gia đình anh chủ yếu nhân giống trâu bằng phương pháp truyền thống. Năm 2019, anh triển khai kỹ thuật ứng dụng lai giống bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo. Sau khi được dẫn tinh viên thực hiện phối giống cho trâu cái của gia đình, anh đã được cán bộ kỹ thuật của Trạm Khuyến nông huyện Vĩnh Linh và Trung tâm Khuyến nông tỉnh tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc trâu cái sau khi được thụ tinh nhân tạo. Thấy việc áp dụng kỹ thuật mới rất dễ dàng, không ảnh hưởng đến đàn vật nuôi, quá trình thụ tinh nhân tạo cho trâu cái của gia đình thành công, anh rất phấn khởi.

Theo ông Nguyễn Trung Hậu, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh: Ngoài việc tuyên truyền cho bà con thực hiện chăm sóc thật tốt đàn trâu, bò cái, theo dõi sát sức khỏe đàn trâu, bò để kịp thời phối giống đúng quy trình kỹ thuật. Trong thời gian qua, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã cử cán bộ kỹ thuật chỉ đạo đội ngũ dẫn tinh viên thực hiện tốt hoạt động thụ tinh nhân tạo cho đàn gia súc. Trong thời gian tới, việc phát triển đàn trâu, bò địa phương bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo sẽ là hướng đi mới, tạo ra con lai F1, F2 có năng suất, chất lượng tốt.

Việc triển khai chương trình cải tạo đàn trâu, bò bằng biện pháp thụ tinh nhân tạo sẽ khắc phục triệt để tình trạng thiếu trâu, bò đực giống tốt và suy thoái đàn trâu, bò đang diễn ra do cận huyết. Tạo bước đột phá trong cải tạo tầm vóc, thể trạng và sức sản xuất của đàn trâu, bò, nâng cao năng suất, mở ra hướng đi mới có nhiều triển vọng trong chăn nuôi trâu, bò lấy thịt theo hướng hàng hóa. 

Phan Việt Toàn

TT Khuyến nông Quảng Trị