Hai giống lúa lai HKT 99 và Kim Ưu 18 có nguồn gốc Trung Quốc, được Công ty CP vật tư kỹ thuật nông nghiệp tỉnh Bắc Giang bảo hộ độc quyền và phân phối tại Việt Nam; tiềm năng năng suất của giống từ 75 – 80 tạ/ha. Mô hình được triển khai tại xóm Nam Thái, xã Tân Cương với diện tích 3 ha, 30 hộ nông dân tham gia. Ngoài đưa giống lúa lai mới có tiềm năng năng suất và chất lượng vào sản xuất, mô hình còn ứng dụng các biện pháp cấy lúa theo phương hàng rộng hàng hẹp, bón phân viên nén dúi sâu. Mô hình được so sánh với giống lúa lai Nhị Ưu 838 với phương pháp cấy truyền thống.

 

Mặc dù vụ Xuân năm nay điều kiện thời tiết không thuận lợi (rét đậm, rét hại ở giai đoạn sau cấy, giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng của cây lúa gặp điều kiện thời tiết mưa nhiều, số giờ nắng ít…) làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây lúa. Tuy nhiên mô hình ứng dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học mới vào sản xuất lúa nên đã hạn chế được rất nhiều ảnh hưởng của thời tiết đến năng suất, chất lượng của các giống lúa trình diễn.

 

Với phương pháp cấy hàng rộng hàng hẹp vừa tận dụng được hiệu ứng đầu bờ, vừa thuận lợi cho việc dúi phân, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh. Phân viên được dúi sâu nên không bị tổn thất do bốc hơi hay rửa trôi, đồng thời cung cấp dinh dưỡng đều trong suốt quá trình sinh trưởng, phát triển của cây lúa.

 

Kết quả, với mật độ cấy của mô hình dao động từ 30 – 33 khóm/m2 (ít hơn phương pháp cấy truyền thống của người dân điạ phương từ 10 - 12 khóm/m2) và chỉ cấy 1 – 2 dảnh/khóm nên lượng giống lúa lai sử dụng giảm từ 30 – 40 %. Các giống lúa Kim Ưu 18 và HKT99 có tỷ lệ nẩy mầm cao (hơn 95%), cây sinh trưởng khỏe, đẻ nhánh tốt, số dảnh hữu hiệu cao (6,8 - 7,1 dảnh), trỗ tập trung, tỷ lệ lép tương đối thấp. Hai giống lúa trình diễn đã thể hiện đầy đủ những tiềm năng về năng suất, đạt gần 3 tạ/sào (1 sào = 360m2), tương đương khoảng 80 tấn/ha, cao hơn giống đối chứng 25%. Sau khi trừ các khoản chi phí, người dân thu lãi hơn 44,5 triệu đồng/ha. Mô hình cho hiệu quả kinh tế cao hơn đối chứng 900 nghìn đồng/sào, tương đương với 25 triệu đồng/ha.
Các giống lúa lai trình diễn còn có nhiều ưu điểm khác như: Chăm sóc dễ dàng, chống chịu sâu bệnh tốt, chất lượng gạo ngon… Mô hình thành công đã góp phần làm thay đổi tập quán sử dụng giống lúa của bà con nông dân; các giống lúa lai Kim Ưu 18 và HKT 99 phù hợp địa phương và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ứng dụng tiến bộ KHKT mới trong sản xuất lúa lai cho năng suất tăng cao hơn 25% so với cấy và bón phân theo truyền thống, Trạm khuyến nông thành phố Thái Nguyên tiếp tục khuyến cáo mở rộng mô hình trên địa bàn trong các mùa vụ tiếp theo.

 

Dương Trung Kiên – TTKN Thái Nguyên