Toàn cảnh hội nghị

 

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt tại hội nghị cho thấy, vụ đông 2019 có nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm và cao hơn vụ đông 2018, lượng mưa cả vụ 461,6 mm thấp hơn vụ đông 2018, mưa tập trung chủ yếu cuối tháng 9 và nửa cuối tháng 10. Đặc biệt, đầu vụ đông 2019 ảnh hưởng của không khí lạnh gây mưa to đến rất to kèm theo dông nên đã làm ngập úng một số diện tích vùng thấp và dập nát một số diện tích cây vụ đông sớm, một số diện tích cây vụ đông ưa lạnh mới gieo trồng như khoai tây, rau các loại... Bên cạnh đó, doanh nghiệp tham gia liên kết, ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm vụ đông còn quá ít. Tiêu thụ sản phẩm chủ yếu là nông dân tự bán hoặc qua tư thương ít có hợp đồng liên kết bao tiêu sản phẩm ngay từ đầu vụ nên sản xuất gặp nhiều rủi ro.

Kết quả vụ đông 2019 diện tích gieo trồng đạt 388 nghìn ha, tăng 3,7 nghìn ha so với vụ đông 2018 tuy có thấp hơn 12 nghìn ha so với kế hoạch. Tổng giá trị cây trồng vụ đông 2019 đạt khoảng 31.500 tỷ đồng, cao hơn gần 500 tỷ đồng so với vụ đông 2018 là do có sự chuyển dịch từ cây trồng có giá trị thấp sang cây trồng có giá trị cao hơn như: nhóm cây dược liệu, nhóm rau ăn củ, ăn quả rau chất lượng cao; ngô sinh khối; hoa chất lượng cao, cây cảnh; sản xuất trong nhà màn, nhà lưới gắn với sơ chế, chế biến đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm có thị trường đầu ra ổn định; trồng rải vụ... đã góp phần gia tăng thu nhập, tăng hiệu quả trên đơn vị diện tích.

Kế hoạch triển khai sản xuất vụ đông năm 2020, Bộ Nông nghiệp và PTNT tiếp tục phấn đấu đạt kế hoạch 430.000 - 450.000 ha (tăng khoảng 10 đến 20% diện tích so với vụ đông 2019). Tập trung phát triển một số cây trồng có giá trị kinh tế cao, có hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân. Sản lượng phấn đấu đạt 4,6 - 4,950 triệu tấn (tăng 10 - 15% sản lượng so với vụ đông 2019). Tổng giá trị sản xuất phấn đấu đạt khoảng 34,2 - 36,6 nghìn tỷ đồng, trung bình giá trị sản xuất đạt khoảng 75 triệu đồng/ha. Cơ cấu nhóm cây ưa ấm (ngô, khoai lang, đậu tương, lạc, rau ưa ấm) chiếm tỷ lệ khoảng 55% tổng diện tích cây vụ đông. Nhóm cây ưa lạnh (khoai tây, rau đậu ưa lạnh) khoảng 45% tổng diện tích cây vụ đông. Ngoài ra, ngành nông nghiệp tập trung ưu tiên phát triển ngô sinh khối phục vụ chăn nuôi. Theo số liệu của Cục Chăn nuôi, tổng nhu cầu ngô sinh khối cần cho chăn nuôi đại gia súc là 27,6 triệu tấn/năm, trong đó các doanh nghiệp chăn nuôi tự cung cấp được khoảng 70% còn lại cần mua ngoài là 30% (khoảng 8 triệu tấn).

Để sản xuất vụ đông 2020 đạt mục tiêu kế hoạch đề ra, các địa phương cần sớm chủ động tham mưu, đề xuất Uỷ ban Nhân dân tỉnh ban hành cơ chế, chính sách mới, phù hợp điều kiện cụ thể để hỗ trợ nông dân đầu tư phát triển cây vụ đông. Cơ chế chính sách hỗ trợ cần tập trung gồm: xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường, khuyến khích các doanh nghiệp ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm; hỗ trợ những vùng có diện tích cây vụ đông lớn, xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm, tăng hiệu quả kinh tế. Rà soát điều chỉnh kế hoạch vùng gieo trồng cây vụ đông; đẩy mạnh công tác dồn điền, đổi thửa, hình thành những vùng sản xuất tập trung, tạo điều kiện áp dụng cơ giới hóa, công nghệ, tiến bộ kỹ thuật nhằm tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất.

Chủ động tiêu thoát nước sớm, thu hoạch nhanh, gọn diện tích trà lúa vụ hè thu, vụ mùa sớm; chuẩn bị cây con (làm bầu) để có thể trồng cây vụ đông ngay sau khi thu hoạch lúa; bố trí quỹ đất hợp lý cho cây vụ đông sớm. Với nhóm cây ưa ấm cần lựa chọn cơ cấu giống phù hợp, gieo trồng càng sớm càng tốt; với nhóm cây rau đậu cần bố trí trồng thành nhiều trà để khai thác tối đa điều kiện đất đai, công lao động, tránh rớt giá và tăng hiệu quả kinh tế. Tổ chức sản xuất theo “Cánh đồng lớn”, mở rộng dồn điền, đổi thửa hình thành những vùng sản xuất vụ đông tập trung quy mô lớn. Tổ chức chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và nhân rộng các mô hình sản xuất đạt hiệu quả cao, mô hình liên kết chuỗi. Theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, tổ chức khắc phục kịp thời thiệt hại nếu có thiên tai xảy ra.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường trả lời phỏng vấn các cơ quan truyền thông tại hội nghị

 

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, từ đầu năm đến nay ngành nông nghiệp đối mặt với rất nhiều khó khăn, rủi ro nhất là ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 cùng dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm và thiên tai bất thường. Trong bối cảnh đó, toàn ngành nông nghiệp và các địa phương, bà con nông dân đã vượt qua thách thức, tính đến thời điểm này đã căn bản giành thắng lợi các mục tiêu lớn về an ninh lương thực. Đến nay tất cả các vùng, các vụ lúa trên cả nước đều đã vượt qua khó khăn về thiên tai để giành thắng lợi lớn, được mùa, được giá so với năm 2019. Hiện nay, các tỉnh phía Bắc đã có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất vụ đông, hình thành được một số vùng sản xuất chuyên canh cây vụ đông với đa dạng các nhóm cây trồng như cây ưa ấm, cây ưa lạnh có hàng hóa tập trung lớn, có giá trị cao (từ 200 - 300 triệu đồng/ha), gấp nhiều lần so với giá trị sản xuất cây lúa. Nhiều tỉnh cũng đã thu hút được các doanh nghiệp tổ chức liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu…

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, từ nay đến cuối năm toàn ngành nông nghiệp, các địa phương phía Bắc cần quyết tâm cao nhất nhằm giành thắng lợi vụ đông 2020. Vụ đông ở 31 tỉnh, thành phía Bắc từ Thừa Thiên Huế trở ra có thể khẳng định là một vụ sản xuất cho giá trị rất cao nếu làm tốt. Bên cạnh những thuận lợi: vụ đông ngắn, thời vụ, thời tiết ủng hộ, có thị trường, có truyền thống, có kinh nghiệm nhưng vẫn phải khẳng định có được giống, vì mưa gió thất thường, gối vụ và không tổ chức tốt thì ngay từ khâu đầu giống không chuẩn, quy trình không chuẩn, sản phẩm làm ra không biết chế biến không biết liên kết sẽ không có thị trường. Kết quả những vụ đông vừa qua cho thấy nếu có phương án tốt, chỉ đạo quyết liệt thì chúng ta hạn chế thấp nhất những nguy cơ trong trồng trọt. Ngoài sự quyết tâm, tốc độ và diện tích các địa phương cần có chính sách khuyến khích tập trung phát triển. Phải tập trung liên kết chặt chẽ từ phát triển nguyên liệu, vùng chế biến đến tổ chức thị trường.

Bộ trưởng lưu ý, để đảm bảo vụ đông thắng lợi phải chuẩn bị trước kịch bản cho vụ xuân, xây dựng kế hoạch sản xuất cơ cấu vụ xuân, không để xảy ra xung đột về thời vụ và phương thức canh tác. Công tác truyền thông hết sức quan trọng, đề nghị Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, khối trồng trọt phối hợp tổ chức ngay từ đầu hình thành những chương trình để phối hợp với các cơ quan truyền thông thật tốt. Bộ trưởng nhấn mạnh, vụ đông cũng là một trong những vụ chiến lược, quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Sản xuất vụ đông phải ứng dụng khoa học công nghệ cao, thông minh, nông nghiệp hữu cơ…

Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ về hợp tác sản xuất và tiêu thụ ngô sinh khối phục vụ phát triển chăn nuôi đại gia súc 

 

Trong khuôn khổ hội nghị, để thúc đẩy kết nối giữa sản xuất và tiêu thụ ngô sinh khối trong vụ đông năm 2020 đã diễn ra Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ về hợp tác sản xuất và tiêu thụ ngô sinh khối phục vụ phát triển chăn nuôi đại gia súc giữa các doanh nghiệp trong lĩnh vực chăn nuôi bò thịt, bò sữa lớn tại phía Bắc như Công ty chuỗi thực phẩm TH True Milk, Công ty sữa Vinamilk, Công ty CP Giống và Thức ăn Chăn nuôi T&T 159 với đại diện Sở Nông nghiệp và PTNT các tỉnh: Hà Nội, Vĩnh Phúc, Hà Nam, Phú Thọ, Thanh Hóa và Nghệ An.

Vụ đông năm 2020, các tỉnh phía Bắc đã đăng ký sản xuất khoảng 114 nghìn ha ngô (trong đó có ngô sinh khối phục vụ chăn nuôi). Tại hội nghị, nhiều ý kiến đánh giá cao hướng mở rộng sản xuất ngô sinh khối trong vụ đông năm 2020. Bởi ngô sinh khối không chỉ có tiềm năng mở rộng diện tích lớn trong vụ đông, mà còn phục vụ cho đẩy mạnh chăn nuôi đại gia súc, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng và thúc đẩy mối liên kết với doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất và tận dụng quỹ đất nhàn rỗi trong vụ đông tại các tỉnh phía Bắc.

Thanh Thúy