Theo dự báo của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) (2023), khoảng 40% diện tích của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) - vựa lương thực quốc gia - có thể sẽ bị ngập do mực nước biển dâng tới 1 mét, đe dọa sinh kế của hơn 17 triệu người dân (Niên giám Thống kê Việt Nam, 2023). Những thách thức đan xen mà hệ thống thực phẩm đang phải đối mặt như biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và mất an ninh lương thực chỉ có thể được giải quyết thông qua hành động hợp tác đa chủ thể.
Nông nghiệp sinh thái mở ra một hướng tiếp cận mạnh mẽ, toàn diện, tích hợp tri thức bản địa với khoa học hiện đại và các nguyên lý sinh thái học góp phần chuyển đổi hệ thống thực phẩm có khả năng chống chịu, bền vững và công bằng hơn. Hội nghị lần này là bước đi cụ thể hóa các cam kết quốc tế của Việt Nam, từ mục tiêu phát thải ròng bằng 0 tại COP26 đến Tuyên bố về Nông nghiệp Bền vững tại COP28, khẳng định quyết tâm chuyển đổi hệ thống lương thực minh bạch, trách nhiệm và bền vững.
Tại hội nghị, các đại biểu là đại diện từ Chính phủ, các tổ chức quốc tế, hợp tác xã, nông dân, doanh nghiệp và hiệp hội đã cùng thảo luận và cam kết hành động vì một nền nông nghiệp bền vững, đa giá trị và có khả năng chống chịu trước nguy cơ của biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học và mất cân bằng sinh thái trên toàn cầu. Dựa trên việc tiếp nhận phản hồi đa chiều và sâu sắc từ bên liên quan, đây là nền tảng ý nghĩa để thống nhất tầm nhìn và hành động, đưa các cam kết lý thuyết vào thực tiễn một cách hiệu quả.
Trong khuôn khổ hội nghị đã diễn ra 3 phiên thảo luận kỹ thuật về chia sẻ các mô hình, thực hành nông nghiệp sinh thái thành công tại Việt Nam; Thúc đẩy đối tác công – tư và huy động nguồn lực tài chính cho nông nghiệp sinh thái tại Việt Nam; Vai trò của nông nghiệp sinh thái trong thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu tại Việt Nam.
Từ các phiên thảo luận, thông điệp rút ra là phát triển nông nghiệp sinh thái, thuận thiên là con đường tất yếu để sản xuất nông nghiệp an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu, giám phát thải khí nhà kính, nâng cao giá trị nông sản và đáp ứng cho các mục tiêu chuyển đổi hệ thống lương thực minh bạch, trách nhiệm và bền vững. Nông nghiệp sinh thái nhận được sự quan tâm, cam kết mạnh mẽ thông qua các hoạt động cung cấp nguồn tài chính xanh, vốn đầu tư xanh, hợp tác công tư các tổ chức quốc tế đang hợp tác chặt chẽ, đồng hành cùng Chính phủ, địa phương, doanh nghiệp và nông dân thúc đẩy phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân thông minh. Nông nghiệp sinh thái có vai trò quan trọng, then chốt góp phần hiện thực hóa các cam kết, nỗ lực của Việt Nam trong thực hiện NDC, mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, carbon thấp, bảo tồn và bảo vệ đa dạng sinh học. Sự thay đổi về nhận thức, tuy duy và hành động của người dân, cộng đồng, doanh nghiệp, sự cam kết hỗ trợ của các cơ quan, đối tác địa phương có vai trò quyết định đến sự thành công và nhân rộng các mô hình nông nghiệp sinh thái.
Các phiên thảo luận đa bên là minh chứng rõ ràng cho cam kết của chúng ta trong việc biến chính sách thành hành động cụ thể. Nhờ thúc đẩy đối tác công - tư mạnh mẽ hơn và huy động nguồn lực, chúng ta có thể tiếp nối những thành tựu của đất nước và đảm bảo rằng ngành nông nghiệp Việt Nam được trang bị đầy đủ để ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu, hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn cho người dân.
BBT