Từ năm 2014 - 2018, diện tích cây ăn quả toàn tỉnh liên tục tăng, năm 2018 đạt 5.228,9 ha (tăng 208 ha so với năm 2014), gồm một số cây ăn quả chủ lực như: xoài có tổng diện tích 1.321,3 ha, trong đó diện tích cho sản phẩm 1.257,4 ha; diện tích chuối 2.231,2 ha, trong đó 2.065,4 ha cho sản phẩm; diện tích bưởi 232,7 ha, trong đó 126,9 ha cho sản phẩm …
Trong thời gian qua, nhiều tiến bộ kỹ thuật, giống mới đã được áp dụng thành công giúp thúc đẩy phát triển sản xuất cây ăn quả. Các tiến bộ kỹ thuật trong canh tác được áp dụng phổ biến như: ghép cải tạo; tỉa cành tạo tán; tưới nước tiết kiệm; thụ phấn bổ sung; bón phân cân đối, kết hợp sử dụng phân hữu cơ vi sinh, phân khoáng, phân bón lá để tăng năng suất và chất lượng quả; xử lý đậu quả, phòng trừ tổng hợp sâu bệnh hại… Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Định đã triển khai thực hiện nhiều mô hình trồng cây ăn quả như: mô hình trồng cây bưởi da xanh ở huyện Hoài Ân, Hoài Nhơn, An Lão; mô hình trồng bơ Booth 7 ở huyện Hoài Ân, An Lão; mô hình ứng dụng công nghệ tưới nước tiết kiệm cho cây bưởi ở huyện Hoài Nhơn, Hoài Ân và Tây Sơn. Các mô hình phát triển cây ăn quả bước đầu đánh giá phù hợp với điều kiện của các địa phương và mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Trang trại trồng cây ăn quả kết hợp chăn nuôi tại xã Nhơn Thọ (TX. An Nhơn) cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm
Về vấn đề liên kết tiêu thụ sản phẩm, nông dân nơi đây đã từng bước có ý thức liên kết, áp dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu thị trường. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ chủ yếu là trong tỉnh, sản phẩm chủ yếu bán ở các chợ truyền thống qua kênh thương lái, chưa đưa được sản phẩm vào hệ thống siêu thị. Trong thời gian tới, tiếp tục thực hiện tốt Quyết định số 2295/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bình Định về việc ban hành kế hoạch triển khai nhân rộng mô hình tiêu thụ nông sản và cung ứng vật tư nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Về phát triển cây ăn quả tại các địa phương, huyện Hoài Ân đã quy hoạch phát triển một số cây trồng có giá trị kinh tế cao (bưởi, bơ, chè) theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (GAP) ở một số xã với quy mô 107 ha; giai đoạn 2021-2030, duy trì và mở rộng các vùng sản xuất bưởi theo hướng GAP với quy mô 780,4 ha. Trong đó, 2 sản phẩm đặc thù của huyện Hoài Ân là “Bưởi Hoài Ân” và “Trà Gò Loi” đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu của Cục Sở hữu trí tuệ.
Huyện Vĩnh Thạnh ban hành Kế hoạch về việc trồng cây công nghiệp kết hợp với cây ăn quả trên địa bàn huyện vùng trọng điểm xã Vĩnh Sơn và xã Vĩnh Kim. UBND huyện Vĩnh Thạnh đã chủ động sử dụng các nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu Quốc gia, các chương trình khuyến nông để hỗ trợ cây giống cho bà con mở rộng diện tích, đẩy mạnh phát triển cây ăn quả trên địa bàn huyện.
Ngoài ra, các địa phương khác như Hoài Nhơn, Phù Cát, Phù Mỹ, An Nhơn, Tây Sơn… cũng quan tâm hỗ trợ phát triển cây ăn quả phù hợp với điều kiện của địa phương, gắn với thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
Thực hiện Quy hoạch phát triển ngành trồng trọt tỉnh Bình Định đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Bình Định theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, kế hoach phát triển cây ăn quả đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, ngành Nông nghiệp của tỉnh đã và đang tích cực phối hợp với các địa phương tập trung phát triển một số cây ăn quả chủ lực như: đến năm 2020, diện tích bưởi là 500 ha, xoài là 1.500 ha, chuối là 4.500 ha, cam là 130 ha và dừa xiêm là 2.000 ha.
Sản xuất nông nghiệp nói chung và phát triển cây ăn quả nói riêng là ngành kinh tế gắn liền với đời sống và hoạt động của nhiều người dân trên địa bàn tỉnh Bình Định. Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, giải pháp tác động tích cực và có hiệu quả đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn, trong đó, chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, bao gồm phát triển cây ăn quả gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành nông nghiệp tỉnh nhà trong thời gian tới.
Đinh Văn Toại
Sở Nông nghiệp và PTNT Bình Định