Người tâm huyết gìn giữ, bảo tồn cây sâm nam

Ông Thân Hải Đăng chia sẻ, cây sâm nam trồng dưới chân núi Dành, là loại cây dược liệu quý hiếm, củ có vỏ màu vàng nhạt, ruột có vị ngọt thanh mát và thơm dịu; đặc biệt tốt cho trẻ nhỏ ốm yếu. Người bị cảm, sốt cao, hay bị nhiệt miệng chỉ cần đun nước củ sâm nam uống sẽ giúp hạ nhiệt nhanh, không cần dùng thuốc. Sâm tươi thường dùng để ngâm rượu hoặc đun nước uống, hoa sâm sao khô dùng làm trà rất tốt.

Gia đình ông Đăng có 01 gốc sâm nam được trên 60 năm tuổi do bố mẹ ông trồng trong vườn nhà. Qua đọc báo, xem truyền hình tìm hiểu về tác dụng của cây sâm, ông Đăng quyết định nhân giống bảo tồn giống sâm nam của gia đình. Ban đầu, ở góc vườn gia đình ông trồng nhân giống chỉ được vài chục gốc, thì hiện nay gia đình ông đã nhân được gần 4.000m2 đất trồng với hơn 3 nghìn gốc cây sâm nam. Thời gian trồng khoảng từ 5 năm trở lên, cây sâm sẽ cho củ thành phẩm với giá bán 1,5 - 2 triệu đồng/kg.

Cây sâm nam thuộc dạng cây thân leo, bò, sinh trưởng chậm, rất dễ chăm sóc. Để nhân giống sâm, theo ông Đăng chỉ cần lấy bầu đất (có thể dùng vỏ hộp sữa giấy) bọc vào nhánh dưới gốc cây sâm và tưới nước đều đặn hằng ngày, sau một thời gian kiểm tra thấy nhánh cây ra rễ thì cắt bầu đem xuống trồng dưới đất, cứ như vậy, sẽ có những bầu cây sâm giống. Tuy nhiên, với phương pháp nhân giống tự phát này, tỷ lệ cây sống chỉ đạt khoảng 50%. Năm 2016, Ủy ban Nhân dân huyện Tân Yên, Sở Nông nghiệp và PTNT Bắc Giang phối hợp với Viện Di truyền Nông nghiệp thực hiện Đề tài “Nghiên cứu, đánh giá, bảo tồn nguồn gen cây sâm núi Dành phân bố trên địa bàn tỉnh Bắc Giang”, qua đó gia đình ông được các chuyên gia của Viện Di truyền Nông nghiệp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật nhân giống, chăm sóc nên tỷ lệ cây sâm sống đạt tuyệt đối.

Là trưởng thôn Đồng Sen, ông Thân Hải Đăng đã gương mẫu, đi đầu dồn đổi 4 ha đất ruộng về vườn đồi gần nhà. Trong đó, gia đình ông dành 1,2 ha đất đào ao thả cá, chuyên nuôi cá rô phi; phần diện tích còn lại ông trồng cây sâm nam và cây ăn quả lâu năm. Dưới tán cây ăn quả, gia đình ông chăn nuôi thêm lợn và gia cầm… Hằng năm, sau khi trừ các chi phí chỉ riêng cây sâm nam đã mang lại thu nhập trên 200 triệu đồng cho gia đình.

Ông Nguyễn Thế Huy - Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Tân Yên cho biết, hiện có nhiều hộ dân trong thôn đã học tập, làm theo mô hình chuyển đổi sản xuất nông nghiệp của gia đình ông Đăng như: Đào ao nuôi cá, trồng cây rau màu, chăn nuôi gia cầm dưới tán cây lâu năm; trồng và nhân giống cây sâm nam cho thu nhập mỗi năm hằng trăm triệu đồng.

Là người góp phần bảo tồn nguồn gen, nâng cao giá trị cây sâm nam ông Thân Hải Đăng mong các cơ quan, ban ngành có nhiều chính sách hỗ trợ về quy hoạch, nguồn gen, và thị trường tiêu thụ giúp người dân phát triển nhân rộng cây thảo dược quý hiếm này tại địa phương.

Thanh Thúy