Đến xã Chí Đạo ai cũng ấn tượng trước mùi hương thơm của hạt dổi, hạt dổi nơi đây như trở thành một thứ đặc sản của núi rừng Tây Bắc. Hiện toàn xã có khoảng trên dưới 2 vạn cây dổi lớn bé tập trung ở xóm Be Trên, Be Ngoài. Trong đó có gần 3000 cây đang cho thu hoạch quả.

Theo ông Bùi Văn Bun, Trưởng thôn xóm Be Trên chia sẻ: Trước đây hạt dổi vùng đất Lạc Sơn còn “xa lạ” với thị trường, những rừng dổi được bà con khai thác để dựng nhà sàn, làm tủ, bàn ghế... Nhưng nay thì khác, hạt dổi trở nên ưa chuộng dùng làm gia vị cho những bữa cơm trong gia đình. Hạt dổi từ chỗ đi nhặt nay phải đi mua, từ chỗ xin nhau nay phải đổi bằng tiền. Năm 2014, hạt dổi khô có giá 1 triệu đồng/kg nhưng hiện nay giá khoảng 2,5 – 2,7 triệu đồng/kg. Nhờ cây dổi mà nhiều hộ gia đình thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Dổi mọc tự nhiên giờ không còn nữa mà thay vào đó là những vườn ươm cây giống. Cây dổi từ khi trồng đến lúc thu quả cũng khoảng 7 – 8 năm và sẽ cho thu liên tục trong các năm tiếp theo. Hiện trong xã tuổi đời một số cây dổi lên đến hàng trăm tuổi, cây cao thẳng tắp tỏa bóng mát từ bao đời. Thời điểm này tại xã Chí Đạo những cây dổi đủ năm tuổi đang đơm hoa kết trái báo hiệu một năm bội thu. Và cứ đến tháng 9, 10 bắt đầu mùa thu hoạch hạt dổi nên thôn xóm trong ngày lúc nào cũng tấp nập người ra người vào, người mua người bán.

Gia đình ông Bùi Văn Hền - chủ của vườn dổi gần 100 cây, trong đó có tới một phần ba số cây tới tuổi cho hạt. Hạt dổi tươi mỗi năm gia đình ông thu được 100 kg. Hạt phơi khô còn lại là 40 kg, thu về 80 - 90 triệu đồng/năm. Ngoài ra ông còn ươm và ghép cây để bán, với giống chưa ghép có giá 5.000 – 10.000 đồng/cây, cây ghép bán 50.000 đồng/cây. Với mức thu nhập như vậy, gia đình ông đã mua sắm được nhiều vật dụng cần thiết cho gia đình, đời sống được nâng cao, có của ăn, của để và có vốn để đầu tư phát triển sản xuất...

Có thể nói hạt dổi không chỉ là gia vị hấp dẫn các món ăn ngon mà còn có công dụng chữa đau bụng, tiêu hóa, bệnh đau khớp... Giá trị của cây dổi còn được khẳng định khi nhãn hiệu tập thể “Hạt dổi Lạc Sơn” đã được cấp giấy chứng nhận bảo hộ của Cục Sở hữu trí tuệ cấp ngày 18-12-2014 và xã Chí Đạo là địa phương có số lượng hộ trồng, cây trồng, sản lượng và chất lượng cao nhất. Ðây là cơ hội giúp sản phẩm hạt dổi từng bước xây dựng thương hiệu trên thị trường, vươn ra các tỉnh, thành phố trong cả nước và tiến tới khai thác tiềm năng xuất khẩu./.

Đình Thủy

Trung tâm khuyến nông Hòa Bình