Lùng Cải là xã vùng cao, vùng đồng bào dân tộc H’Mông thuộc diện đặc biệt khó khăn của huyện Bắc Hà, đời sống của nhân dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông, lâm nghiệp. Với mục tiêu nâng cao thu nhập, xóa nghèo bền vững, từng bước thay đổi tập quán canh tác lạc hậu, nâng cao thu nhập cho bà con nhân dân địa phương, xã Lùng Cải đã và đang cụ thể hóa đề án chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi giai đoạn 2016- 2020 của huyện qua chương trình hành động thực hiện có hiệu quả... Ông Giàng Seo Sú, Phó chủ tịch UBND xã cho biết: "Thời gian qua, bên cạnh chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, xã Lùng Cải đã huy động nguồn vốn chương trình 135, 30a... để triển khai các dự án hỗ trợ sản xuất, ứng dụng công nghệ cao, đưa cây, con giống mới vào sản xuất như cây ăn quả ôn đới (lê, mận), cây dược liệu đương quy; chú trọng liên kết "4 nhà" trong sản xuất nông nghiệp; phát triển chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm nông sản, liên kết với doanh nghiệp thu mua, tiêu thụ sản phẩm nông sản cho bà con nhân dân, nhất là với sản phẩm cây dược liệu đương quy. Cây đương quy sau khi thu hoạch sẽ được Công ty Traphaco Sapa, Công ty Nam Dược, Viện Dược liệu thu mua, giúp bà con nông dân yên tâm sản xuất, gắn bó với nghề nông".
Tới thăm mô hình cây trồng của gia đình anh Thào A Chô, ở thôn Hoàng Nhì Phố, là một trong số hộ dân đầu tiên của xã Lùng Cải thực hiện trồng cây đương quy. Anh Chô cho biết: "Năm 2018, khi xã triển khai dự án này, gia đình được thôn tuyên truyền đã quyết tham gia trồng cây đương quy với diện tích 3.000m2. Tham gia dự án, gia đình mình được cán bộ khuyến nông tập huấn, hướng dân kỹ thuật trên đồng ruộng, được hỗ trợ giống, ni-lông, phân bón. Qua 8 tháng trồng, thu hoạch, mình thấy cây này phát triển tốt, gia đình thu được hơn 30 triệu đồng, cao gấp 5-6 lần trồng ngô trên nương ruộng này. Năm 2019 này, gia đình trồng khoảng 4.000 m2 , hiện cây sinh trưởng và phát triển ổn định, chuẩn bị cho thu hoạch".
Rời bản vùng cao Hoàng Nhì Phố, tới Sán Trá- một trong số thôn điển hình trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng, thăm thú một số mô hình trồng cây ăn quả ôn đới và cây dược liệu đã và đang phát huy hiệu quả kinh tế. Trao đổi với anh Giàng Seo Lìn, Bí thư chi bộ thôn Sán Trá, xã Lùng Cải, cho biết: "Thôn hiện có trên 15 ha đất sản xuất, 4 năm qua, thực hiện đề án chuyển dịch cơ cấu cây trồng, trên cơ sở đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, cấp ủy chính quyền thôn đã chú trọng tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Bên cạnh việc đưa giống ngô, lúa lai vào gieo trồng, bà con đã mạnh dạn trồng cây dược liệu đương quy, cải tạo, mở rộng diện tích cây ăn quả ôn đới như mận tả van, mận địa phương, lê xanh... Đến nay, đời sống của bà con đã khá hơn trước, không còn hộ đói, an ninh lương thực bảo đảm, có thêm thu nhập từ chăn nuôi, cây ăn quả và cây dược liệu".
Từ năm 2016 đến nay, Lùng Cải đã tập trung phát triển cây ăn quả ôn đới
Với khí hậu đặc trưng ôn đới, từ năm 2016 đến nay, Lùng Cải đã tập trung phát triển cây ăn quả ôn đới, cây mận hậu, cây lê, đặc biệt tập trung phát triển mận tả van đặc sản. Hiện toàn xã có 85 ha cây ăn quả, trong đó 65 ha cho thu hoạch, đem lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm, giúp nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống đồng bào Mông địa phương. Hiện xã Lùng Cải đang tập trung chuẩn bị quỹ đất, vận động các hộ dân chuẩn bị trồng mới 10 ha cây mận tả van và mận địa phương theo dự án của huyện, mở rộng, nâng cao hiệu quả kinh tế, đưa Lùng Cải trở thành vùng trọng điểm trồng cây ăn quả ôn đới.
Bên cạnh việc chú trọng đưa các loại giống cây trồng mới vào sản xuất, xã Lùng Cải chú trọng công tác xóa nghèo, bảo đảm an ninh lương thực thông qua việc đưa các giống lúa lai vào gieo trồng, thay thế giống địa phương. Vụ mùa năm 2019 vừa kết thúc gieo trồng với diện tích 135 ha lúa, trong đó trên 95% diện tích là giống lúa lai. Ngoài ra, xã Lùng Cai còn tập trung vận động bà con nông dân trồng 322 ha ngô chính vụ, chủ yếu là giống ngô vàng địa phương chất lượng cao phục vụ chăn nuôi và làm nguyên liệu nấu rượu ngô đặc sản; trồng thâm canh tăng vụ 24 ha cây rau đậu vụ Đông- Xuân và vụ mùa.
Tráng Xuân Cường
TT Văn hóa- Thể thao và Truyền thông huyện Bắc Hà, Lào Cai