Một mô hình có hợp đồng liên kết chặt chẽ giữa người nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp, đầu ra được đảm bảo mang lại hiệu quả cao cho người nông dân được huyện Sơn Tịnh triển khai trong thời gian qua là Dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình liên kết giữa doanh nghiệp - nông dân để sản xuất ngô thương phẩm làm nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi trên đất lúa kém hiệu quả ở huyện Sơn Tịnh”.

Dự án được thực hiện tại 2 xã Tịnh Đông và Tịnh Giang trong 2 năm 2018 và 2019 với tổng diện tích 160 ha. Hộ ít nhất trồng 2 sào, hộ nhiều trồng từ 5 - 6 sào. Bà con được hỗ trợ 2 loại ngô giống LVN 61 và CP 333. Nhà nước hỗ trợ 100% giống với trên 1.000 tấn giống, 30% vật tư, phân bón.

Bà con đã thực hiện theo đúng kỹ thuật trồng. Mật độ khoảng cách hàng và khoảng cách cây: 60 x 25 cm hoặc 55 x 25 cm. Bón vôi trước khi tiến hành cày ải đất. Bón lót toàn bộ phân chuồng và phân lân.

Bằng nguồn kinh phí của Dự án đã hỗ trợ cho xã Tịnh Đông 1 máy cày; xây dựng công trình nhà kho, sân phơi cho xã Tịnh Giang; 1 máy gieo hàng, 3 máy bóc bẹ tách hạt ngô.

Kết quả thực hiện dự án, năng suất bình quân đạt trên 71 tạ/ha, sản lượng đạt 1.139 tấn. Ngô thương phẩm sau khi sấy đạt độ ẩm dưới 15%, không có hạt mốc, và tỷ lệ hạt nguyên trên 95%.

Các HTX Tịnh Đông, Tịnh Giang đã thực hiện dịch vụ sơ chế và tiêu thụ sản phẩm. Đơn giá thu mua là 2 triệu đồng/tấn, tương đương 2.000 đồng/kg ngô trái. HTX thu mua toàn bộ sản lượng ngô cho xã viên để tách hạt sấy khô và ký kết hợp đồng với doanh nghiệp.

Việc Nhà nước đầu tư trồng ngô thương phẩm trên đất lúa kém hiệu quả đáp ứng niềm mong đợi của người nông dân, bởi trước đây vùng đất này bà con thường xuyên trồng ớt, nhưng cây ớt rất bấp bênh, hoặc trồng ngô giống nhưng năng suất không cao. Bây giờ bà con trồng giống mới, năng suất cao, đầu ra cũng ổn định. Dự án đã góp phần thay đổi tập quán canh tác của bà con nông dân, hình thành được chuỗi liên kết sản xuất bền vững từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ.

Kiểm tra mô hình sản xuất ngô thương phẩm làm nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi tại Sơn Tịnh

Bên cạnh mô hình trồng ngô thương phẩm, mô hình phát triển vùng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm khoai lang Nhật trên địa bàn xã Tịnh Thọ cũng là một thành công trong việc xây dựng mỗi liên kết giữa doanh nghiệp - HTX - nông dân.

Trước đây, khoai lang trồng ở Tịnh Thọ chủ yếu phục vụ cho tiêu dùng nội địa, không xuất khẩu, không qua chế biến, do vậy hiệu quả kinh tế không cao. Hiện nay, mô hình này được huyện hỗ trợ một số máy, thiết bị chế biến khoai lang, từng bước đưa sản phẩm khoai lang vào các siêu thị. Qua 3 vụ sản xuất từ vụ Đông Xuân 2016-2017 đến nay, HTX Tịnh Thọ tiếp tục ký hợp đồng với 43 hộ thành viên HTX sản xuất 6 ha khoai lang Nhật. HTX cung ứng giống, vật tư phân bón, hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm. Với giá khoai lang tươi trung bình từ 6.000 đồng - 8.000 đồng/kg, mô hình khoai lang thu khoảng 100 triệu đồng/ha/vụ, tăng giá trị gần gấp đôi so với các loại cây trồng khác.

Trong phương thức tiêu thụ, HTX Tịnh Thọ vừa bán sản phẩm tươi vừa bán sản phẩm sấy khô có đăng ký nhãn hiệu. Từ khi thực hiện mô hình, ngành chức năng của huyện Sơn Tịnh đã giúp nông dân tìm đầu ra để thu mua sản phẩm và doanh nghiệp đã đến tận ruộng để kiểm tra chất lượng, năng suất, thu mua cho người dân.

Thời gian tới, huyện tiếp tục xây dựng và phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp theo hướng phát triển ổn định, bền vững đối với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực; nâng cao chất lượng và phát triển các HTX; củng cố, hoàn thiện các mối liên kết giữa nông dân, HTX và doanh nghiệp.

Thu Phượng - Kim Cúc