Có mặt tại các ao nuôi tôm ven sông thuộc các xã Vĩnh Thành, Vĩnh Sơn, Vĩnh Lâm (huyện Vĩnh Linh) vào thời điểm này, chúng ta dễ dàng bắt gặp không khí lao động tấp nập đang tràn ngập trên những ao, hồ nuôi tôm; sự háo hức, hiện rõ trên khuôn mặt của người dân đang chuẩn bị bước vào vụ nuôi tôm mới.

Trao đổi với chúng tôi khi đang hướng dẫn máy ủi gạt bớt bùn đáy ao, anh Hồ Văn Vơn ở tại thôn Huỳnh Thượng (xã Vĩnh Sơn) cho biết: Vụ nuôi tôm năm ngoái, nhờ tuân thủ đúng kỹ thuật, nên hầu hết các hộ nuôi tôm trong vùng đều có lãi. Nhờ vậy, bước vào vụ nuôi tôm 2019 này, bà con phấn khởi đầu tư kinh phí cải tạo ao nuôi kỹ hơn, đúng hướng dẫn kỹ thuật như vét bùn, phơi đáy, bón vôi diệt khuẩn... Do đây là vụ nuôi chính trong năm nên hộ nào cũng cải tạo ao nuôi cẩn thận để đảm bảo vụ nuôi thắng lợi. Riêng gia đình anh với ao nuôi hơn 3.000m2 này, năm 2018 đã thu được hơn 1 tấn tôm sú, kích cỡ 37 con/kg, trừ chi phí anh thu lãi hơn 100 triệu đồng. Làm ăn có lãi, nên vụ nuôi tôm năm 2019 này anh tiếp tục mạnh dạn đầu tư thêm. Mọi công đoạn đều được chuẩn bị kỹ càng hơn, nhất là khâu cải tạo ao nuôi bởi theo anh Vơn đây là khâu rất quan trọng, do dịch bệnh đối với nghề thủy sản, nhất là con tôm rất khó chữa trị.

“Mấy ngày nay tôi đã thuê máy múc, máy ủi về tu sửa lại ao nuôi, bón vôi diệt khuẩn, đồng thời liên hệ với các Công ty giống để đặt hàng trước tôm giống đảm bảo có được những con giống chất lượng nhất về thả nuôi. Theo lịch thời vụ của huyện và tỉnh khuyến cáo thời gian thả giống bắt đầu từ 15/4 trở đi nhưng năm nay thời tiết tốt, từ sau Tết Nguyên đán tới nay nắng liên tục, nước ngoài sông cũng đã bắt đầu mặn nên tôi tập trung toàn bộ nhân lực để cải tạo ao nuôi. Nếu thời tiết tiếp tục tốt như thế này thì dự kiến sẽ thả giống vào khoảng đầu tháng 4” - anh Vơn cho hay.

Tranh thủ thời tiết thuận lợi, người nuôi tôm đã thuê máy móc để đẩy nhanh tiến độ cải tạo ao nuôi

Theo kế hoạch, vụ nuôi tôm năm 2019 này, xã Vĩnh Sơn dự kiến thả nuôi khoảng 167 ha tôm sú, tập trung ở các thôn Phan Hiền, Tiên An, Huỳnh Thượng, Huỳnh Hạ. Để phấn đấu đạt năng suất, hiệu quả kinh tế cao, ngay từ đầu vụ UBND xã đã tập trung tuyên truyền cho bà con nông dân nạo vét, tu sửa, cải tạo ao nuôi, bảo đảm các yếu tố môi trường phù hợp với con nuôi; chọn mua tôm giống của các cơ sở sản xuất, kinh doanh có uy tín, đã qua kiểm tra, kiểm dịch, thả nuôi, chăm sóc tôm đúng theo hướng dẫn kỹ thuật. Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn Nguyễn Sơn cho biết: Vụ nuôi tôm năm 2018 toàn xã đạt sản lượng 331 tấn tôm nuôi, doanh thu đạt hơn 60 tỉ đồng; trong đó có nhiều hộ lãi từ 600 triệu – 1 tỉ đồng. Hiện nay, các hộ nuôi đang tập trung cải tạo ao nuôi, dự kiến sẽ bắt đầu xuống giống từ nay đến khoảng cuối tháng 4. Điều đáng mừng là người nuôi tôm đã tiếp thu và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đặc biệt là tầm quan trọng của công tác cải tạo ao nuôi trong quá trình phát triển của tôm nuôi nên người dân đã đầu tư thời gian, kinh phí để cải tạo ao hồ nhiều hơn. Để hỗ trợ người nuôi tôm, UBND xã cũng đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp, Trạm Khuyến nông tổ chức tập huấn kỹ thuật nuôi theo hướng bền vững, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm cho hàng các hộ nuôi tôm, hướng dẫn phương thức nuôi an toàn, phương pháp phòng chống dịch bệnh trên tôm, triển khai các văn bản pháp quy của Nhà nước về nuôi trồng thủy sản. Tổ chức họp các tổ nuôi tôm cộng đồng để thống nhất quy chế của vụ nuôi, đúng thời gian, tuân thủ quy chế cộng đồng. Khuyến cáo áp dụng quy trình nuôi tôm ít thay nước, chỉ cấp nước một lần vào đầu vụ nuôi, còn trong quá trình nuôi chỉ cấp thêm nước ngọt từ giếng khoan để hạn chế mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào ao nuôi.

“Quan điểm của UBND xã là nuôi một vụ ăn chắc với đối tượng nuôi chủ lực là tôm sú trong vụ nuôi tôm chính. Đối với nuôi trái chỉ nên thả nuôi đối với những hộ có năng lực tài chính, kỹ thuật, ao hồ đảm bảo, đối tượng nuôi trong vụ trái ngoài tôm thẻ chân trắng có thể nuôi xen ghép thêm cua, cá đối… ”, ông Sơn cho biết thêm.

Phó Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Vĩnh Linh Nguyễn Đình Lục cho biết: So với mọi năm thì thời tiết năm nay rất thuận lợi cho việc nuôi tôm. Theo kế hoạch, tổng diện tích đưa vào thả nuôi tôm năm nay khoảng 300 ha, với tôm sú là đối tượng nuôi chủ lực, ngoài ra có thể nuôi ghép tôm sú – cua, tôm – cua – cá, tôm – cá; chủ trương nuôi một vụ ăn chắc, thời gian còn lại nơi nào có điều kiện vượt lũ thì có thể nuôi thêm đối tượng khác như: cá rô phi, cá đối, cua… để tận dụng ao hồ bỏ không, dinh dưỡng còn lại sau khi nuôi tôm nhằm cải tạo môi trường ao nuôi và tăng thêm thu nhập. Đối với tôm thẻ chân trắng chỉ nên nuôi trong vùng có quy hoạch nuôi của huyện. Cũng theo ông Lục, các vùng nuôi cần cải tạo môi trườn nước tốt và ổn định mới thả giống tôm. Thời gian thả giống phải phù hợp với khuyến nghị của Sở Nông nghiệp & PTNT. Phải đầu tư ao lắng để xử lý nước trước khi bổ sung vào ao nuôi nhằm đảm bảo an toàn dịch bệnh và phải xử lý nước thải trước khi đưa ra môi trường. Tôm giống thả nuôi phải có nguồn gốc rõ ràng, khỏe mạnh, được kiểm tra chất lượng và phải được kiểm dịch. Chú trọng công tác phòng dịch và xử lý nhanh chóng khi có dịch bệnh trên tôm nuôi xảy ra. Các vùng nuôi, các tổ nuôi tôm cộng đồng cần xây dựng quỹ hỗ trợ dập dịch để chủ động xử lý nhan và có hiệu quả khi dịch bệnh xảy ra. “Để vụ tôm năm nay đạt thắng lợi, cán bộ kỹ thuật của huyện đã và đang tập trung tuyên truyền, vận động người nuôi tôm thực hiện đồng bộ các khâu từ cải tạo ao nuôi, xử lý nước trong ao đến chọn con giống tốt, phòng chống dịch bệnh. Vận động người nuôi tôm áp dụng các mô hình nuôi tôm công nghệ cao như nuôi hai giai đoạn, sử dụng chế phẩm sinh học…”, ông Lục nói.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Phạm Văn Hòa thông tin, trong những năm qua, nghề nuôi thủy sản nói chung và nuôi tôm nói riêng phát triển khá mạnh mẽ, nhiều mô hình nuôi mới có hiệu quả đã được nhân rộng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Tuy nhiên, việc chấp hành các quy định về quản lý Nhà nước trong lĩnh vực nuôi tôm của một số người dân chưa nghiêm. Một bộ phận chưa chấp hành đúng lịch thời vụ, chưa tuân thủ quy trình kỹ thuật, con giống chưa được kiểm dịch trước khi thả nuôi, xử lý ao nuôi không bảo đảm yêu cầu, hệ thống thủy lợi chưa được đầu tư đồng bộ, do đó còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh dịch bệnh, gây thiệt hại cho người nuôi.

Theo ông Hòa, ngay từ đầu năm Sở Nông nghiệp & PTNT đã có khung lịch thời vụ gửi các địa phương để phổ biến đến tận người nuôi. Theo đó, đối với nuôi tôm sú ven sông chỉ nên nuôi một vụ ăn chắc, thời gian thả giống từ 15/4 – 30/6; tùy theo điều kiện ao nuôi và trình độ kỹ thuật của người nuôi mà có thể thả nuôi với mật độ từ 10 – 40 con/m2. Đối với nuôi tôm thẻ chân trắng trên cát có thể nuôi 2 vụ/năm, thời gian thả giống sau ngày 15/3 và kết thúc trước ngày 31/10; mật độ nuôi từ 100 – 250 con/m2. Riêng đối với các cơ sở nuôi ứng dụng công nghệ cao, có điều kiện cơ sở hạ tầng đảm bảo, không chịu ảnh hưởng của thời tiết thì có thể thả giống quanh năm.

“Đến nay, hầu hết các vùng nuôi đã được người dân cải tạo ao hồ khá bài bản, sẵn sàng thả nuôi. Để có vụ nuôi tôm thắng lợi, người nuôi tôn cần tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, lựa chọn tôm giống có nguồn gốc rõ ràng, lấy mẫu xét nghiệm để kiểm tra các mầm bệnh nguy hiểm; thực hiện việc ương nuôi tôm giống 2 – 3 giai đoạn và thả giống cỡ lớn để nuôi thương phẩm. Áp dụng mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ Biofloc, nuôi tôm hai giai đoạn nhằm hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh và hoá chất, nâng cao tỉ lệ sống, nâng cao sản lượng, ổn định môi trường, hạn chế dịch bệnh, tạo ra sản phẩm nuôi sạch đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm”, ông Hòa khuyến cáo.

Thục Quyên