Hà Giang: Hiệu quả mô hình CSA trên cây lúa vụ Xuân năm 2020

Trong những năm vừa qua, nhằm thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất nông nghiệp cũng như hạn chế sự tác động của sản xuất nông nghiệp đến khí hậu, Trung tâm Khuyến nông Hà Giang phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và PTNT, Phòng Nông nghiệp, Trạm Khuyến nông một số huyện, UBND các xã trong dự án thực hiện mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu (CSA) trên các cây trồng chủ lực của Hà Giang như cam, lê, rau, hồng không hạt, lúa.

Cụ thể, vụ xuân 2020, Trung tâm Khuyến nông Hà Giang đã triển khai 7 điểm mô hình áp dụng các kỹ thuật thích ứng với biến đổi trên cây lúa với quy mô 462 ha do 1.953 hộ tại 7 xã của 2 huyện Quang Bình và Bắc Quang tham gia.

Theo đó, huyện Quang Bình thực hiện trên diện tích 292 ha (xã Vĩ Thượng: 100 ha, xã Bằng Lang: 120 ha và xã Tân Trịnh: 72 ha) và huyện Bắc Quang thực hiện 170 ha  (xã Liên Hiệp: 50 ha, xã Bằng Hành: 50 ha, xã Hữu Sản: 50 ha và xã Hùng An: 20 ha).

Tham gia mô hình người dân được hỗ trợ 100% giống lúa và 50% phân bón hữu cơ vi sinh khoáng, chế phẩm xử lý gốc rạ., Ngoài ra nông dân còn được hướng dẫn các kỹ thuật như: làm đất; xử lý, ngâm ủ và điều chỉnh hạt giống; cấy mạ non bằng mạ khay máy cấy; quy trình bón phân, cách xác định thời điểm bón phân qua từng giai đoạn; cách sử dụng bảng so màu lá lúa để quyết định việc bón phân đạm; các biện pháp chăm sóc, quản lý nước trên ruộng, quản lý dịch hại tổng hợp qua từng giai đoạn theo IPM; biện pháp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn hiệu quả. Nông dân đối ứng phân chuồng, 50% phân hữu cơ khoáng và công lao động.

Kết quả bước đầu thực hiện các mô hình đã được cơ quan chuyên môn và bà con đánh giá cao.

Năng suất trong mô hình trong điều kiện bất thuận của thời tiết vẫn đạt từ 56 - 68 tạ/ha: Giống ĐS3 tại xã Bằng Hành và xã Liên Hiệp đạt bình quân 56 tạ/ha; Giống lúa J02 tại xã Hùng An đạt 60 tạ/ha; Giống Việt Lai 20 tại xã Hữu Sản đạt 62 tạ/ha; Giống Thiên ưu 8 tại xã Tân Trịnh đạt 56 tạ/ha, tại xã Bằng Lang đạt 58 tạ/ha; Giống lúa HKT99 tại xã Vĩ Thượng đạt 68 tạ/ha.

Đồng thời, lượng thóc giống sử dụng trong mô hình giảm bình quân 10 kg/ha, lượng phân đạm giảm 20 - 25%. Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong mô hình giúp giảm thiểu lượng hóa chất, vì vậy không gây độc hại tới môi trường, cây lúa cứng, khỏe hơn nên ít bị đổ ngã trong điều kiện mưa bão. Nhu cầu nước tưới cho ruộng lúa giảm được khoảng 30% so với canh tác truyền thống, điều này rất hữu ích trong điều kiện khan hiếm nguồn nước tưới hiện nay. Mặt khác, việc không giữ nước ngập mặt ruộng thường xuyên sẽ hạn chế khí nhà kính phát thải vào khí quyển.

Với những kết quả đạt được như trên, nhằm lan tỏa các tác động tích cực của mô hình ra các địa phương khác trong tỉnh, các cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương, bà con đã được tham gia mô hình đã và đang tiếp tục tuyên truyền nhân rộng các biện pháp kỹ thuật này ra sản xuất đại trà để giảm thiểu tác động xấu của sản xuất nông nghiệp đến môi trường và thích ứng với diễn biến phức tạp của thời tiết, khí hậu.

Phạm Thị Lan Anh

Trung tâm Khuyến nông Hà Giang