Để triển khai mô hình, Trung tâm Khuyến nông và Công ty Thương mại Quảng Trị đã phối hợp với xã Cam Hiếu, Cam Lộ và HTX chọn vùng ruộng đạt yêu cầu, vùng sản xuất liền vùng liền thửa, trung bình mỗi hộ sản xuất từ 500 m2 trở lên. Tổ chức thực hiện, Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ 50% giống và vật tư. Công ty Cổ phẩn Tổng công ty Thương mại Quảng Trị cung cấp trọn gói các dịch vụ đầu vào cho sản xuất, cho người dân nợ ứng trước 50% dịch vụ và đối trừ cuối vụ.

Triển khai thực hiện cán bộ kỹ thuật đã tổ chức 2 lớp tập huấn hướng dẫn quy trình kỹ thuật sản xuất lúa hữu cơ sử dụng mạ khay máy cấy, quá trình triển khai mô hình thực hiện theo đúng yêu cầu kỹ thuật. Lúa cấy từ ngày 11-12/01/2024, mạ đưa ra cấy là mạ 2,5-3 lá, 400 khay/ha, tương đương với 50 kg giống/ha.

Mô hình triển khai phù hợp với chủ trương của tỉnh, huyện cũng như định hướng chung của ngành nông nghiệp và phù hợp với ý nguyện của người dân. Mô hình sử dụng phân bón hữu cơ sepon và chế phẩm dinh dưỡng, thảo mộc lên men, phun chế phẩm bằng máy bay không người lái suốt quá trình chăm sóc; không sử dụng phân bón hóa học, thuốc BVTV hóa học, thuốc trừ cỏ; chế độ tưới nước khoa học, phù hợp nhu cầu phát triển của cây lúa.

Việc sử dụng chế phẩm như đạm cá, nước thân cây lên men, canxi phốt phát xương, canxi vỏ trứng… thay cho phân bón hoá học giúp lúa cứng cây, hạn chế được sâu bệnh gây hại. Chế phẩm trứng gà và sữa bổ sung khoáng chất và dinh dưỡng cho hạt gạo thơm ngon, lúa chắc hạt, tỷ lệ lem lép thấp, sản phẩm đạt chuẩn hữu cơ. Bên cạnh đó, việc sử dụng chế phẩm thảo mộc như gừng, ớt, tỏi, thuốc lá thay thế cho thuốc bảo vệ thực vật giúp hệ sinh thái đồng ruộng được duy trì, sản phẩm không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Phun bằng máy bay không người lái đã hạn chế đi lại trên ruộng, giảm sức lao động, lượng chế phẩm phun đồng đều hơn, tập trung hơn. Trong suốt vụ, cây lúa sinh trưởng phát triển khoẻ mạnh, ít sâu bệnh gây hại hơn so với ruộng thông thường.

leftcenterrightdel
Các đại biểu tham quan mô hình canh tác lúa hữu cơ tại huyện Cam Lộ 

Qua quá trình triển khai cho thấy, áp dụng quy trình sản xuất hữu cơ cây lúa sinh trưởng phát triển tốt, ít nhiễm sâu bệnh. Lúa trổ đều, tập trung, khỏe bông. So với lúa bà con canh tác theo lối thông thường thì cây lúa mô hình cây cứng, khỏe mạnh, bộ lá màu xanh bền, màu xanh vừa phải từ đầu vụ đến cuối vụ, cây lúa sạch sâu bệnh từ gốc đến ngọn, màu sắc hạt lúa vàng sáng hơn. Năng suất lúa tươi dự kiến đạt khoảng 65 tạ/ha, Công ty thương mại Quảng Trị bao tiêu đầu ra với giá 13.000 đồng/kg lúa tươi, đã cho nông dân nguồn thu nhập gần 85 triệu đồng/ha, lợi nhuận gần 37 triệu đồng/ha, cao gấp đôi so với lúa sản xuất theo canh tác thông thường, lợi nhuận lúa canh tác thông thường là 17,5 triệu đồng/ha.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị, ông Trần Cẩn cho biết: Mô hình triển khai đã có tác động lớn trên cả 3 mặt kinh tế, xã hội và môi trường. Ngoài tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh của sản phẩm, việc triển khai mô hình đã nâng cao nhận thức, thay đổi phương thức canh tác của người dân trong việc sản xuất lúa hữu cơ, bền vững, đảm bảo sản phẩm an toàn, môi trường đất nước không bị ô nhiễm, góp phần bảo vệ môi trường, hệ sinh thái đồng ruộng, phù hợp với thích ứng biến đổi khí hậu hiện nay. Mô hình mang lại niềm tin lớn cho nông dân trong việc liên doanh, liên kết trong các hoạt động sản xuất nói chung và sản xuất nông nghiệp sạch nói riêng. Tạo ra sự liên kết trong sản sản xuất bền vững, nâng cao giá trị của chuỗi lúa gạo, tăng thu nhập cho người nông dân.

Ông Cẩn cho biết thêm thành công của mô hình là căn cứ để các địa phương khác học tập, áp dụng, góp phần bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng. Thời gian tới, Trung tâm khuyến nông sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương nhân rộng các mô hình trồng lúa hữu cơ, góp phần phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, xây dựng thương hiệu sản phẩm nông nghiệp hữu cơ Quảng Trị.

Phan Việt Toàn

Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị