Theo thống kê, hiện xã có tổng đàn gia súc, gia cầm là 4.455 con, trong đó, đàn trâu là 454 con (có 5 trang trại chăn nuôi từ 10 con trở lên); đàn bò là 233 con. Hiệu quả mang lại từ chăn nuôi trâu, bò thịt vỗ béo đã giúp nhiều hộ dân phát triển kinh tế gia đình tạo việc làm và có nguồn thu nhập ổn định.
Những ngày cuối năm 2023, chúng tôi có dịp ghé thăm trang trại chăn nuôi trâu bò vỗ béo của gia đình anh Phạm Đức Mạnh, thành viên Hợp tác xã (HTX) Yên Vân, thôn Yên Vân xã Chiêu Yên (Yên Sơn). Với khu chuồng nuôi rộng 120m2 được xây dựng thành 2 dãy chuồng thuận tiện cho việc chăn nuôi, chăm sóc vệ sinh. Đàn gia súc của gia đình anh, con nào cũng béo múp với chiếc bụng căng tròn. Anh Mạnh cho biết, năm 2019 gia đình anh bắt đầu áp dụng hình thức chăn nuôi vỗ béo trâu, bò. Chăn nuôi theo hình thức này tốn ít thời gian, mỗi ngày anh chỉ mất vài tiếng cho trâu, bò ăn và vệ sinh chuồng trại. Thức ăn cho trâu bò chủ yếu là cỏ voi, cây ngô, cám ngô, cám gạo nấu lên. Trung bình 1 ngày trâu, bò sẽ ăn khoảng 3 kg cám ngô, gạo. Riêng với cỏ tươi là 25 kg cho trâu và khoảng 15 kg cho bò. Ngoài ra, gia đình anh tận dụng từ rơm rạ, cỏ, thân cây ngô mà người dân xung quanh không sử dụng, để ủ làm nguồn thức ăn dự trữ cho trâu, bò.
Hiện nay, gia đình anh có 30 con trâu, bò, trong đó nuôi vỗ béo 15 con, nuôi sinh sản 15 con. Trung bình mỗi lứa nuôi vỗ béo sẽ xuất bán khoảng từ 10 - 15 con. Cứ xuất hết lứa này gia đình anh lại mua gom lấy lứa mới về chăn nuôi. Trừ mọi khoản chi phí, gia đình anh thu về khoảng 5-10 triệu đồng/con.
Cũng giống như anh Mạnh, gia đình anh Đinh Văn Dương, cùng là thành viên HTX Yên Vân đang áp dụng phương thức chăn nuôi trâu, bò vỗ béo. Quy mô chuồng nuôi 150m2, với 15 con bò 3B nuôi vỗ béo, 15 con nuôi sinh sản. Anh cho biết, so với việc chăn nuôi gà, lợn thì nuôi trâu bò vỗ béo mang lại nguồn kinh tế ổn định hơn, quay vòng vốn nhanh hơn. Ngoài những con từ trâu bò mẹ sinh sản ra và để nuôi vỗ béo, anh còn đến các xã lân cận tìm mua những con trâu, bò gầy, bê con từ 9 -12 tháng tuổi về nuôi. Nuôi theo hướng này thực sự hiệu quả, có thể tận dụng nguồn thức ăn từ rơm, cây ngô, cám và kết hợp trồng cỏ voi, sau khoảng 3-5 tháng là trâu, bò có thể xuất chuồng. Đầu năm 2023, gia đình anh mua thêm 3 con bê lai 3B với giá 40 triệu đồng về nuôi vỗ béo sau 6 tháng nuôi gia đình bán 2 con với giá 80 triệu đồng. Trừ chi phí bình quân mỗi con lãi 20 triệu đồng.
Với việc chăn nuôi theo mô hình này, trung bình mỗi năm gia đình anh Dương thu về khoảng 200 - 250 triệu đồng. Bên cạnh đó, gia đình anh còn nuôi bò sinh sản, 1 năm được 1 con, con đực bán khoảng được 20 triệu/con, con cái bán 15 triệu/con.
Cũng theo anh Dương, để bảo đảm phòng dịch tốt cho trâu, bò, 1 năm cần tiêm vắc xin 2 lần phòng bệnh lở mồm long móng và tụ huyết trùng. Đây là 2 bệnh thường xuyên gặp phải của đàn vật nuôi. Trước khi đưa bò vào nuôi vỗ béo, phải thực hiện tẩy ký sinh trùng và tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh theo quy định của cơ quan chuyên môn. Thức ăn cho bò ngoài rơm khô dự trữ, gia đình còn chủ động trồng hơn 1ha cỏ voi, VA06… để đảm bảo nguồn thức ăn cỏ tươi thường xuyên cho đàn bò. Đến nay, gia đình anh đang nuôi 60 con bò thịt vỗ béo/lứa (giống bò lai Sind và bò 3B), trung bình mỗi năm nuôi 2 lứa, sau 5 tháng vỗ béo, trung bình đạt 150kg/con, giá bán bò hơi là 85.000 đồng/kg.
Ông Lê Văn Hiến, Phó Chủ tịch UBND xã Chiêu Yên cho biết, mô hình nuôi trâu, bò vỗ béo theo hình thức nhốt chuồng đã và đang đem lại hiệu quả kinh tế cho người dân. Bởi thực tế cho thấy, số trâu, bò nhốt chuồng sẽ tăng nhanh về trọng lượng nhờ chế độ ăn uống tốt, có sức đề kháng cao, ít bị bệnh; chất lượng thịt tốt nên được thương lái ưa chuộng... Thời gian tới, xã tiếp tục tuyên truyền, định hướng người dân mở rộng mô hình; tận dụng nguồn vốn từ các chính sách, chương trình của trung ương, tỉnh, quỹ hỗ trợ nông dân để hỗ trợ hộ dân vay vốn phát triển sản xuất./.
Trần Thị Hải Tuyên
Trung tâm Khuyến nông Tuyên Quang