Theo báo cáo của các địa phương, từ đầu năm 2014 đến nay, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại là 49.794 ha, hơn 2.000 lồng có tôm hùm bị bệnh và hơn 9.000 ha bị thiệt hại do môi trường ô nhiễm. Một số dịch bệnh quan trọng trên tôm (bệnh đốm trắng), trên cá tra (bệnh gan thận mủ, xuất huyết), trên tôm hùm (bệnh sữa) và thiệt hại do ô nhiễm môi trường liên tục có chiều hướng gia tăng; gây tổn thất hàng nghìn tỷ đồng của người nuôi trồng thủy sản, ngân sách nhà nước và ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu thủy sản của nước ta. Nguyên nhân chính là do công tác thú y thủy sản của các địa phương còn yếu kém, nhiều tồn tại, bất cập chưa được khắc phục.

Để phòng, chống dịch bệnh có hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại trong nuôi trồng thủy sản, đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm thủy sản từ Việt Nam sang các nước, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị thuộc Bộ tập trung triển khai công tác phòng chống dịch bệnh thủy sản theo nội dung quy định tại Thông tư số 17/2014/TT-BNNPTNT ngày 20/6/2014 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về phòng, chống dịch bệnh cho động vật thủy sản nuôi; Công văn số 1730/BNN-TY ngày 3/6/2014 của Bộ gửi Uỷ ban Nhân dân các tỉnh, thành phố về việc triển khai các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch bệnh trên tôm nuôi.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các địa phương chưa chuyển giao nhiệm vụ thú y thủy sản cho Chi cục Thú y quản lý, đề nghị chuyển giao cả nhiệm vụ và nhân lực cho Chi cục Thú y quản lý trước tháng 2 năm 2015 (Hiện nay có 4 tỉnh mới chỉ chuyển giao một phần nhiệm vụ quản lý thú y thủy sản và còn 7 tỉnh, thành phố chưa chuyển giao nhiệm vụ quản lý thú y thủy sản cho Chi cục Thú y); Khẩn trương tổ chức xây dựng, phê duyệt kế hoạch và bố trí kinh phí để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh thủy sản theo đúng quy định tại Thông tư số 17 và Công văn số 5887 nêu trên; đồng thời gửi bản kế hoạch đã được phê duyệt về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cục Thú y) trước ngày 31/12/2014 để phối hợp thực hiện. Năm 2015, tập trung phòng, chống bệnh đốm trắng và bệnh hoại tử gan tụy cấp trên tôm nuôi nước lợ; Rà soát, đầu tư, nâng cấp các phòng thử nghiệm của địa phương đạt chuẩn theo quy định tại Thông tư số 16/2011/TT-BNNPTNT ngày 01/4/2011 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hoặc đạt chuẩn ISO 17025; Rà soát, chấn chỉnh công tác kiểm dịch thủy sản đối với cơ sở sản xuất giống thủy sản để làm cơ sở cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thủy sản giống lưu thông trong nước, giảm thiểu thủ tục, tránh gây phiền hà cho các tổ chức, cá nhân khi vận chuyển thủy sản giống đi tiêu thụ; Xây dựng và tổ chức thực hiện các dự án, kế hoạch giám sát dịch bệnh, quan trắc cảnh báo môi trường để chủ động phòng, chống dịch bệnh hiệu quả; Tổ chức thông tin tuyên truyền về các biện pháp phòng, chống dịch bệnh thủy sản, sử dụng thuốc thú y để tránh các chất tồn dư, ảnh hưởng đến xuất khẩu sản phẩm thủy sản; Tổ chức thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong việc kinh doanh, sử dụng thuốc thú y, hóa chất cải tạo môi trường thủy sản; phòng chống dịch bệnh; kiểm dịch thủy sản và tổng hợp thông báo định kỳ, đột xuất về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cục Thú y) để phối hợp xử lý vi phạm.

Đối với các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

Cục Thú y chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan: (1) Thành lập các đoàn kiểm tra, hướng dẫn các địa phương thực hiện các giải pháp nhằm tăng cường năng lực thú y thủy sản (bao gồm cả công tác phòng chống dịch bệnh, kiểm dịch thủy sản, quản lý kinh doanh sử dụng thuốc thú y thủy sản); (2) Chủ trì xây dựng, trình ban hành và tổ chức hướng dẫn thực hiện các đề án, dự án, chương trình, kế hoạch đào tạo, tập huấn, giám sát các loại dịch bệnh trên tôm nuôi nước lợ, tôm hùm, cá tra và các loại thủy sản khác; (3) Hướng dẫn xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh thủy sản và kiểm soát tại gốc theo các quy định hiện hành; (4) Thường xuyên nắm bắt những tồn tại, vướng mắc và vi phạm trong công tác thú y thủy sản để báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp giải quyết xử lý;

Tổng cục Thủy sản chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan: (1) Đẩy mạnh việc kiểm tra, hướng dẫn các địa phương thực hiện quản lý nuôi trồng thủy sản theo quy hoạch; (2) Chủ trì xây dựng và tổ chức thực hiện Đề án quan trắc, cảnh báo môi trường nuôi trồng thủy sản; (3) Xây dựng và ban hành các quy trình nuôi;

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia: (1) Tổ chức hướng dẫn, tuyên truyền cho người nuôi trồng thủy sản thực hiện tốt việc nuôi thủy sản an toàn dịch bệnh, tuân thủ hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn về phòng, chống dịch bệnh, sử dụng thuốc thú y thủy sản và kiểm dịch thủy sản giống; (2) Nhân rộng các mô hình nuôi an toàn dịch bệnh có hiệu quả cao.

TH (th)