Dự hội nghị có lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT; lãnh đạo các Chi cục: Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản; Phòng Kinh tế thành phố, Phòng Nông nghiệp và PTNT, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố; lãnh đạo một số xã, hợp tác xã, doanh nghiệp và gần 200 hộ trồng dưa chuột trên địa bàn tỉnh.
Theo báo cáo, trong giai đoạn 2020-2022, Trung tâm Khuyến nông đã phối hợp với Tổ chức Rikolto Intemational/Bỉ, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố, Hợp tác xã Minh Tâm tổ chức 36 lớp tập huấn cho 1.720 lượt người tham gia là cán bộ khuyến nông và các hộ tham gia trồng dưa. Nội dung về xây dựng hệ thống PGS, thanh tra, kiểm tra giám sát, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng, ghi chép nhật ký và kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái sản phẩm. Trung tâm cũng cử cán bộ kỹ thuật phối hợp hướng dẫn các hộ trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh để cây dưa sinh trưởng, phát triển tốt, sản phẩm đạt tiêu chuẩn, chất lượng theo yêu cầu, đồng thời tư vấn cho HTX Minh Tâm ký hợp đồng liên kết tiêu thụ toàn bộ sản phẩm dưa chuột cho các hộ theo giá thị trường, cam kết thu mua với giá tối thiểu là 2.000 đồng/kg. Cấp tem truy suất nguồn gốc sản phẩm dưa chuột cho 5 xã: Phú Thịnh, Tân Thịnh (huyện Chiêm Hóa); Thượng Ấm, Tân Trào (huyện Sơn Dương); Kiến Thiết (huyện Yên Sơn).
Kết quả, trong giai đoạn 2020-2022 đã ký hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dưa chuột với trên 50 nhóm hộ, hợp tác xã, tổ hợp tác tại 28 xã trên địa bàn tỉnh, với quy mô 315 ha/2.239 hộ tham gia. Năng suất bình quân đạt 49 tấn/ha, sản lượng đạt trên 15.500 tấn; giá bán bình quân là 5.500 đồng/kg, doanh thu bình quân đạt trên 85 tỷ đồng. Điển hình có một số xã trồng dưa đạt năng suất, sản lượng cao như: xã Kiến Thiết, huyện Yên Sơn đạt năng suất 52 tấn/ha, sản lượng đạt trên 1.200 tấn; xã Yên Nguyên huyện Chiêm Hóa đạt năng suất 52 tấn/ha, sản lượng trên 1.500 tấn...
Trong quá trình thảo luận, các doanh nghiệp, hợp tác xã, các hộ sản xuất dưa chuột đã chia sẻ kinh nghiệm về sản xuất dưa chuột theo quy chuẩn và tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm; quy hoạch vùng sản xuất; sử dụng giống mới, kỹ thuật mới trong sản xuất; kết nối thị trường bảo đảm hình thành chuỗi giá trị từ ruộng dưa đến bàn ăn… Hội nghị là bước đi cụ thể, thiết thực góp phần trong việc thực hiện Đề án Cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản hàng hóa, tập trung vào các sản phẩm chủ lực, đặc sản theo chuỗi liên kết bảo đảm chất lượng, giá trị gia tăng cao gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.
Bên cạnh đó một số ý kiến cũng trao đổi thẳng thắn, đưa ra những khó khăn, nút thắt trong quá trình thực hiện liên kết như nông dân bán sản phẩm ra ngoài thị trường không theo hợp đồng, làm ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng; chưa thực hiện đúng quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại, đặc biệt là việc bón phân không đúng chủng loại, bón không cân đối, sử dụng thuốc trừ sâu bệnh không theo hướng dẫn; hợp tác xã thu mua có lúc chưa kịp thời...
Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Công Hàm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT đánh giá cao chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dưa chuột, đã góp phần thay đổi nhận thức và tập quán canh tác của địa phương, từ sản xuất truyền thống nhỏ lẻ, manh mún sang liên kết sản xuất hàng hoá theo chuỗi giá trị gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm, tạo cầu nối gắn kết nông dân với doanh nghiệp trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị. Mặt khác, tạo được công ăn việc làm ổn định cho người dân địa phương, góp phần thiết thực phát triển kinh tế khu vực nông thôn..
Để duy trì và phát triển hiệu quả diện tích liên kết sản xuất và tiêu thụ cây dưa chuột theo chuỗi giá trị, Sở Nông nghiệp và PTNT Tuyên Quang tiếp tục giao Trung tâm Khuyến nông phối hợp với các đơn vị liên quan hướng dẫn nông dân, các tổ hợp tác, HTX trong khâu tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, cử cán bộ có đủ năng lực làm đầu mối cung ứng vật tư và thu mua, tiêu thụ sản phẩm cho nhân dân, tránh tình trạng để các thương lái tự do thu mua, đánh giá giảm chất lượng sản phẩm, ép giá… làm mất lòng tin nhân dân. Thực hiện tốt các cam kết trong hợp đồng liên kết đã ký với các nhóm hộ tham gia chuỗi liên kết; xây dựng kế hoạch trồng dưa chuột chi tiết tại từng vụ sản xuất trên địa bàn các xã đồng thời tiếp tục ký hợp đồng liên kết trồng và tiêu thụ sản phẩm dưa chuột với các nhóm hộ có nhu cầu tham gia liên kết sau khi đã kiểm tra thẩm định./.
Vũ Ngọc Tuyên
Trung tâm Khuyến nông Tuyên Quang