Năm năm trở lại đây, chương trình cải tạo vườn tạp ở địa phương diễn ra mạnh mẽ. Được xác định là cây ăn trái chủ lực của địa phương nên khuyến nông huyện đã mạnh dạn ứng dụng các giống xoài mới, đẩy mạnh áp dụng quy trình thâm canh tiến bộ như phương pháp xử lý ra hoa trái vụ... Các giống mới được bà con nông dân lựa chọn hiện nay là xoài cát Hòa Lộc, xoài Úc, là 2 giống có giá trị kinh tế cao nhất.
Năm 1997, giống xoài Úc có mặt tại vùng đất Cam Lâm- Khánh Hòa do doanh nhân người Úc trồng thử nghiệm ở khu Nông nghiệp công nghệ cao xã Suối Cát. Xoài Úc có 2 giống: giống trái to có tên R2E2, mỗi trái nặng từ 0,8 - 1,0 kg, có khi đạt 1,3-1,4 kg/trái; giống trái nhỏ Keng nặng 0,4 – 0,5 kg/trái. Hiện nay, giống trái nhỏ không được nông dân ưa chuộng.
Sau 5 năm đầu tư trồng thử nghiệm và chuyển giao KHKT, cây xoài Úc sinh trưởng phát triển tốt, thích nghi với điều kiện địa phương, cho năng suất cao, chất lượng ngon. Đặc điểm của giống xoài này là ít đầu tư thâm canh vì chống chịu tốt về sâu bệnh, hạn hán, dễ chăm sóc hơn các giống khác, ra hoa dễ đậu trái, khi gặp thời tiết bất thuận như mưa tỷ lệ đậu trái vẫn đạt hơn các giống khác, năng suất thường ổn định qua các năm. Hình dáng và màu sắc trái đẹp (xanh ửng đỏ), vị ngon nên được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng. Hiện nay, đầu ra của sản phẩm ổn định, giá cả trung bình loại I dao động từ 18.000 -25.000 đồng/kg, loại II giá từ 10.000 - 13.000 đồng/kg. Với giá thu mua của công ty hiện nay thì trồng xoài Úc nhìn chung nông dân có hiệu quả kinh tế so với các giống khác tại địa phương.
Hộ ông Phạm Ngọc Đức ở xã Cam Hiệp Bắc có diện tích 1,0 ha trồng xoài Úc với 250 cây. Hiện vườn xoài nhà ông Đức đã được 6 năm tuổi. Vụ xoài 2012, trừ chi phí ông thu được 180 triệu. Dự kiến vụ xoài năm 2013 chuẩn bị cho thu hoach, ông sẽ thu khoảng 200 triệu. Ông sẽ tiếp tục cải tạo thêm 1,0 ha ghép giống xoài Úc từ giống xoài Bồ kém hiệu quả hiện nay.
Hộ ông Nguyến Ngọc Chiến ở xã Suối Cát, với diện tích 1,7 ha trồng 550 cây xoài Úc 7 năm tuổi ) đã thu lãi khoảng 300 triệu từ cây xoài năm 2012.
Việc chọn lựa giống xoài Úc của nông dân địa phương để đẩy mạnh chương trình cải tạo vườn tạp là hướng đi đúng, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng xoài trong thời gian sắp tới./.
Ngô Văn Thành - Trạm KN Cam Lâm - Khánh Hòa