Mô hình có quy mô 199 ha với sự tham gia của 549 hộ tại 3 xã, gồm: xã Khánh Yên, xã Dương Quỳ và xã Kim Sơn (thuộc huyện Bảo Yên và Văn Bàn cũ). Mô hình được triển khai đánh dấu sự chuyển mình trong tư duy sản xuất lúa nước từ chú trọng sản lượng sang chú trọng chất lượng, hiệu quả kinh tế và yếu tố môi trường.

    Mô hình triển khai áp dụng các biện pháp kỹ thuật: Tưới ngập khô xen kẽ (AWD): tiết kiệm nước, giảm phát thải khí metan. Sử dụng phân bón tan chậm, phân hữu cơ, vi sinh: giảm lượng phân hóa học, giảm khí thải N2O. Quản lý dịch hại tổng hợp, dùng chế phẩm sinh học bằng việc hạn chế thuốc hóa học, bảo vệ hệ sinh thái. Xử lý rơm rạ bằng chế phẩm sinh học thay vì đốt ngoài đồng, vừa giảm ô nhiễm vừa tạo phân hữu cơ cho vụ sau. Ứng dụng công nghệ số và cơ giới hóa máy bay không người lái phun thuốc, cảm biến theo dõi độ ẩm, phân tích dữ liệu để ra quyết định chính xác.

    Sau 6 tháng triển khai thực hiện mô hình đã đạt được những kết quả nổi bật như: Năng suất đạt từ 58,5 – 61 tạ/ha (cao hơn 7 – 10 tạ/ha so với diện tích sản xuất đại trà). Thu nhập tăng 12 – 15 triệu đồng/ha, giảm 20% chi phí đầu vào, tăng 15 – 20% lợi nhuận. Bà con còn thu thêm 3,1 tín chỉ carbon/ha (tương đương khoảng 975.000 đồng/ha), giảm trung bình 10% lượng khí nhà kính phát thải.

    Bên cạnh sự hỗ trợ đầu tư nguồn lực từ phía Nhà nước, cũng như huy động sự tham gia của doanh nghiệp, lực lượng Khuyến nông từ tỉnh đến cơ sở đóng vai trò quan trọng trong việc làm thay đổi nhận thức của người dân, với truyền thống gắn bó, cùng làm, cùng nghĩ với nông dân. Mô hình canh tác lúa thông minh, giảm phát thải khí nhà kính tại Lào Cai đã chứng minh: khi bà con thay đổi cách nghĩ, cách làm, mạnh dạn thay đổi tập quán canh tác cũ để áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới trong trồng lúa không chỉ năng suất và thu nhập tăng lên, mà còn góp phần giữ gìn môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tạo ra nguồn lợi mới từ tín chỉ carbon khi tham gia vào thị trường tín chỉ carbon – một lĩnh vực mới, đầy tiềm năng.

leftcenterrightdel
Tổng kết mô hình “Canh tác lúa thông minh, giảm phát thải khí nhà kính”

    Thành công của mô hình không chỉ là niềm vui của những hộ trực tiếp tham gia mà còn tạo sức lan tỏa trong cộng đồng, hình thành các tổ nhóm nông dân liên kết sản xuất, cùng nhau học hỏi, ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm, bán tín chỉ carbon bền vững. Đây chính là hướng đi tất yếu của nền nông nghiệp hiện đại: giảm phát thải – tăng hiệu quả – phát triển bền vững góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh – sạch – thông minh, thân thiện với môi trường.

Triệu Linh Hương

Trung tâm Khuyến nông và DVNN Lào Cai