Hội nghị phát triển chuỗi giá trị sản phẩm nhãn Ánh Vàng 205

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến tham dự lễ mở vườn và chỉ đạo Hội nghị

Tham dự Hội nghị còn có lãnh đạo, chuyên gia các cục, vụ trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Về phía tỉnh Sơn La có ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh Sơn La, Điện Biên, Hưng Yên, Phú Thọ. Cùng đại diện các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, cung ứng giống, vật tư nông nghiệp và các HTX tiêu biểu trong nước và trên địa bàn tỉnh.

Theo số liệu thống kê, năm 2024, diện tích sản xuất cây ăn quả vùng Trung du và Miền núi phía Bắc khoảng 275 nghìn ha, bằng 21% so cả nước. Đây là vùng cây ăn quả lớn thứ hai toàn quốc, chỉ sau vùng Đồng bằng sông Cửu Long và ngày càng có xu hướng tăng trưởng nhờ chuyển đổi từ cây trồng kém hiệu quả sang cây ăn quả hàng hóa với sản lượng ước đạt 2,45 triệu tấn.

Trên toàn vùng, đã hình thành nhiều vùng sản xuất cây ăn quả hàng hóa tập trung, quy mô lớn, phục vụ chế biến, tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Nhiều sản phẩm đã chiếm tỷ trọng lớn về diện tích, sản lượng và từng bước khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế.

Tại tỉnh Sơn La - địa phương có tốc độ phát triển cây ăn quả ấn tượng và nổi bật, được mệnh danh là “thủ phủ cây ăn quả” của vùng Trung du miền núi phía Bắc. Tổng diện tích cây ăn quả toàn tỉnh hiện nay ước đạt 85.050 ha, sản lượng ước đạt 510.000 tấn; so với năm 2016 diện tích tăng 219%, sản lượng tăng 332%. Riêng cây nhãn là cây ăn quả chủ lực của tỉnh Sơn La, với diện tích năm 2025 đạt 19.800 ha, sản lượng ước đạt 155.000 tấn, chiếm khoảng 23,8% diện tích, 30,39% sản lượng cây ăn quả của tỉnh. Nhãn Sơn La đã khẳng định được thương hiệu, được bảo hộ dưới hình thức nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm nhãn Sơn La, nhãn hiệu chứng nhận cho Sông Mã và được xuất khẩu sang nhiều thị trường.

Nhìn nhận thấy những lợi thế khi phát triển cây nhãn tại tỉnh Sơn La, từ năm 2018, Viện Nghiên cứu Rau quả đã phối hợp với tỉnh Sơn La khảo nghiệm giống nhãn Ánh Vàng 205. Giống nhãn này có nhiều ưu điểm: quả to, vỏ màu nâu vàng đẹp; cùi dày, giòn ngọt thơm, giòn, ráo nước, dễ tách khỏi hạt; tỷ lệ cùi/quả cao, năng suất vượt trội so với giống truyền thống. Năm 2021, giống được tự công bố lưu hành. Từ năm 2022, Sơn La đã bổ sung giống nhãn Ánh Vàng 205 vào cơ cấu cây trồng của tỉnh.

Năm 2023, Trung tâm Khuyến nông quốc gia được Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao triển khai nhiệm vụ “Xây dựng và phát triển mô hình Nhãn Ánh Vàng 205 theo tiêu chuẩn VietGAP tại Sơn La, giai đoạn 2023 - 2025”. Trong hai năm 2023 và 2024, Trung tâm đã phối hợp với địa phương thực hiện trồng mới 35 ha và ghép cải tạo 10 ha. Năm 2025, tiếp tục mở rộng thêm khoảng 10 - 15 ha, chủ yếu ghép cải tạo để chuyển đổi từ giống cũ kém hiệu quả. Về năng suất, nhãn Ánh Vàng 205 đạt năng suất trung bình 15 tấn/ha, một số hộ đầu tư thâm canh đạt năng suất 16 - 18 tấn/ha. So với một số giống tại địa phương, năng suất nhãn Ánh Vàng 205 tăng 15 - 20%. Kết quả xây dựng mô hình đã cho thấy, nhãn Ánh Vàng 205 không chỉ là một giống cây mới mà đang trở thành mô hình điển hình cho chiến lược phát triển nông nghiệp tại tỉnh Sơn La nói riêng và các tỉnh miền núi phía Bắc nói chung.

Lễ mở vườn Nhãn Ánh vàng 205 diễn ra tại thôn Nà Sàn, xã Chiềng Mung, tỉnh Sơn La

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cùng chủ vườn cắt chùm nhãn đầu tiên trong buổi lễ mở vườn

Trong 3 năm, TTKNQG đã triển khai 35 ha trồng mới nhãn Ánh Vàng 205 và hơn 20 ha ghép cải tạo

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Thành Công - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cho biết: Hiện nay, Sơn La đang định hướng tập trung phát triển cây ăn quả theo chiều sâu, chú trọng sức khỏe đất, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, hướng tới các thị trường khó tính. Sơn La cũng mong muốn thúc đẩy khâu liên kết vùng, phát triển một nhà máy, một sản phẩm đơn lẻ là chưa đủ; cần hình thành chuỗi giá trị liên vùng, kết nối Sơn La với các tỉnh lân cận để tạo thành vùng nguyên liệu lớn, tránh tình trạng phát triển tự phát, dư thừa nguyên liệu.

Theo ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, giống nhãn Ánh vàng 205 là giống tốt nhưng để sản xuất hiệu quả không hề đơn giản nếu cách tiếp cận thiếu đồng bộ. Điều quan trọng là phải tích hợp đồng thời các giải pháp kỹ thuật ngay từ trong mô hình. Lực lượng khuyến nông cần đồng hành sát sao với nông dân, có sự cam kết và chịu trách nhiệm để bà con tiếp cận giống mới một cách bài bản. Các mô hình phải trở thành “lớp học hiện trường”, thu hút nông dân, hợp tác xã tham gia ngay từ đầu, đồng thời gắn chặt với định hướng thị trường và xác định rõ thời điểm tiêu thụ.

Để sản xuất nhãn Ánh vàng 205 hiệu quả đòi hỏi phải tích hợp đồng thời các giải pháp kỹ thuật ngay từ trong mô hình

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến bày tỏ sự ấn tượng với Sơn La từ một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ nông nghiệp, khẳng định bản lĩnh với những con người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề tồn tại mang tính đặc thù: nông sản phụ thuộc mùa vụ, thu hoạch dồn dập, giá cả bấp bênh. Điều này đặt ra yêu cầu phải làm tốt hơn từ giống, quy trình canh tác, đến sơ chế, chế biến và tìm thị trường tiêu thụ.

Theo Thứ trưởng, nhiều vườn nhãn tại Sơn La hiện cho năng suất cao gấp 1,3-1,5 lần trước đây, đem lại thu nhập ổn định cho bà con nông dân. Đây là minh chứng cho hiệu quả khi áp dụng khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất. Cây nhãn, với bước đi chắc chắn, chặt chẽ, khép kín, gắn với thị trường, hoàn toàn có thể trở thành ngành hàng xuất khẩu trọng điểm. Thứ trưởng đề nghị, địa phương chủ động đề xuất cơ chế, đầu tư hạ tầng cho nông nghiệp từ hệ thống điện, thủy lợi, giao thông, kho bãi… để hỗ trợ bà con tiêu thụ nông sản, hướng tới xuất khẩu.

Trong chương trình của Hội nghị, vào ngày 9/9/2025 đã diễn ra Lễ mở vườn và kết nối cung cầu sản phẩm nhãn Ánh Vàng 205 tại thôn Nà Sản, xã Chiềng Mung, tỉnh Sơn La.