Nghề muối tại Việt Nam là một nghề truyền thống, có từ lâu đời, là ngành sản xuất có tầm quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của đất nước. Sản xuất, chế biến và tiêu thụ muối là ngành kinh tế đang tạo công ăn, việc làm và thu nhập cho khoảng 12.660 hộ diêm dân, góp phần ổn định đời sống, giữ vững an ninh, trật tự, xã hội nông thôn vùng ven biển của Việt Nam.
Trong khuôn khổ Sự kiện Festival nghề muối Việt Nam – Bạc Liêu năm 2025 Trung tâm Khuyến nông quốc gia được Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao chủ trì tổ chức Hội thảo “Ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất muối thích ứng biến đổi khí hậu” với mục đích giới thiệu một số tiến bộ khoa học công nghệ, phương pháp và kỹ thuật sản xuất mới thích ứng biến đổi khí hậu trong lĩnh vực nghề muối. Đồng thời đánh giá quá trình chuyển giao và ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ mới trong lĩnh vực nghề muối Việt Nam. Hội thảo cũng tạo môi trường giao lưu, trao đổi kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm, liên kết hợp tác giữa các đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động sản xuất, chế biến, kinh doanh muối tại nhiều địa phương.
Thời gian qua, lĩnh vực diêm nghiệp đã từng bước áp dụng tiến bộ kỹ thuật, cơ giới hóa vào trong sản xuất. Tuy nhiên, việc áp dụng chưa nhiều, chủ yếu vẫn thủ công, hầu hết các khâu trong sản xuất vẫn phải sử dụng lao động trực tiếp, năng suất lao động thấp, sản xuất chủ yếu theo kinh nghiệm, thủ công, trang thiết bị thô sơ chất lượng không ổn định, muối thường lẫn tạp chất, chưa cải thiện điều kiện làm việc diêm dân do đó công tác chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ, kỹ thuật trong lĩnh vực diêm nghiệp cần được quan tâm nhiều hơn. Do vậy, để sản xuất muối có hiệu quả, vùng quy hoạch sản xuất muối cần được đầu tư kỹ thuật, công nghệ, thiết bị sản xuất mới. Tổ chức sản xuất đồng bộ, sơ chế, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, đồng thời gắn với du lịch trải nghiệm cánh đồng muối.
    |
 |
| Thứ trưởng Bộ NN&MT Võ Văn Hưng nghe giới thiệu về hiệu quả mô hình KNTW với nghề muối |
Tại Hội thảo, các đại biểu và diêm dân đã chia sẻ thông tin và những kinh nghiệm từ thực tế, thực trạng, giải pháp, định hướng phát triển muối tại Việt Nam; kết quả, hiệu quả mô hình sản xuất muối sạch theo chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm; việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ phù hợp với hình thức sản xuất muối; các mô hình du lịch muối thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu và giải pháp nâng cao hiệu quả liên kết trong hoạt động sản xuất, tiêu thụ muối...
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bạc Liêu, bên cạnh những tiềm năng và lợi thế hiện có của tỉnh về phát triển sản xuất muối, lĩnh vực diêm nghiệp của địa phương còn một số khó khăn, tồn tại như thu nhập của bà con diêm dân cũng còn khó khăn, chưa tương xứng với công sức lao động của diêm dân do giá muối tiêu thụ không ổn định, phần lớn phụ thuộc vào thương lái và sản xuất phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện thời tiết.
Để phát triển sản xuất muối bền vững, đạt hiệu quả, góp phần bảo tồn nghề làm muối, thời gian tới, tỉnh đã đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng đồng muối đồng bộ với cơ sở hạ tầng hiện hữu của địa phương, đáp ứng yêu cầu tổ chức sản xuất, vận chuyển, lưu thông, tiêu thụ sản phẩm; ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất muối, các dịch vụ mới trong lĩnh vực sản xuất muối để phát triển nghề sản xuất muối gắn với phát triển du lịch,... giúp cho các hộ sản xuất tiếp cận được công nghệ mới, dịch vụ mới trong lĩnh vực sản xuất muối, để góp phần phát triển kinh tế khu vực vùng sản xuất muối...
|
 |
| ông Hoàng Văn Hồng – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia kết luận hội thảo |
Trước rất nhiều những khó khăn thách thức hiện nay, để duy trì, bảo tồn và phát triển bền vững nghề muối giúp đem lại ổn định đời sống cho bà con diêm dân, ông Hoàng Văn Hồng – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã tổng kết hội thảo như sau:
- Về cơ chế chính sách: Trung tâm Khuyến nông quốc gia sẽ tổng hợp những kiến nghị, đề xuất và báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các Bộ, ngành Trung ương để có những chính sách điều chỉnh hợp lý, nhằm phát huy lợi thế của địa phương, thu hút nguồn lực, khoa học công nghệ vào phát triển bền vững nghề muối.
- Tiếp tục xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật, phê duyệt và tổ chức thực hiện các dự án Khuyến nông để chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mới phục vụ sản xuất, chế biến muối nâng cao đời sống của diêm dân.
- Xây dựng và phát triển các mô hình HTX, Tổ hợp tác sản xuất muối để ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật, cơ giới hoá vào sản xuất, tổ chức sản xuất và liên kết tiêu thụ sản phẩm.
- Tăng cường hợp tác công tư, phối hợp với các viện, trường và doanh nghiệp để chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho bà con diêm dân. Đặc biệt các giải pháp công nghệ sản xuất mới, ứng dụng cơ giới hoá, sơ chế, chế biến đa dạng hoá sản phẩm và nâng cao giá trị sản phẩm.
Hệ thống khuyến nông sẽ tiếp tục tăng cường tập huấn đào tạo kỹ thuật mới, truyền thông giới thiệu các mô hình sản xuất muối hiệu quả thích ứng với biến đổi khí hậu để nhân rộng. Đồng thời giới thiệu, quảng bá, xây dựng thương hiệu sản phẩm; tổ chức sơ chế, chế biến sản phẩm đạt chứng nhận OCOP từ muối để mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm muối Việt Nam.
Trước đó, các đại biểu đã đến tham quan, trải nghiệm mô hình khuyến nông Trung ương: “Ứng dụng cơ giới hoá nhằm bảo tồn, phát triển nghề muối gắn với du lịch” tại HTX sản xuất muối và dịch vụ muối công nghệ cao Đông Hải – xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu.
|
 |
| Các đại biểu tham quan mô hình khuyến nông Trung ương: “Ứng dụng cơ giới hoá nhằm bảo tồn, phát triển nghề muối gắn với du lịch” tại HTX sản xuất muối và dịch vụ muối công nghệ cao Đông Hải |
Đặng Xuân Trường
Trung tâm Khuyến nông quốc gia