Bộ Lâm nghiệp, Nông nghiệp và Thủy sản (MAFF) Nhật Bản là cơ quan giúp chính phủ thực hiện dịch vụ khuyến nông trên phạm vi toàn quốc. Đội ngũ cán bộ khuyến nông của Nhật Bản hiện nay có khoảng 7.200 người, làm việc như các chuyên gia cố vấn và được phân bổ chủ yếu ở 47 cơ quan khuyến nông cấp tỉnh và 369 cơ quan khuyến nông cấp huyện.

Vai trò của chính phủ trong hoạt động khuyến nông là thực hiện kỳ thi lấy chứng chỉ cán bộ hướng dẫn phổ cập; Xây dựng hệ thống đào tạo dựa trên sự phân chia vai trò giữa chính phủ và tỉnh; Dựa trên hệ thống đào tạo, thực hiện đào tạo hiệu quả trên toàn quốc và các địa phương. Thực hiện cung cấp thông tin về giáo viên đào tạo và tài liệu bài giảng để việc đào tạo tại các tỉnh. Vai trò của tỉnh (Trung tâm Khuyến nông tỉnh) là xây dựng kế hoạch đào tạo nhân lực, trong đó quy định phương châm hành động và hệ thống xúc tiến thực hiện để đào tạo nhân lực nhằm không ngừng nâng cao kỹ năng cho cán bộ khuyến nông trên cơ sở cân nhắc kỹ việc bố trí nhân lực làm khuyến nông trung và dài hạn.

Tổ chức kỳ thi quốc gia về phân loại cán bộ khuyến nông

Hàng năm, Bộ Lâm nghiệp, Nông nghiệp và Thủy sản Nhật Bản tổ chức kỳ thi quốc gia để đánh giá và xếp loại cán bộ khuyến nông. Chỉ những người nhận được chứng chỉ mới được tham gia hoạt động khuyến nông và tham gia thi nâng ngạch trong quá trình công tác. Nhìn chung, các cơ quan khuyến nông thường tuyển chọn những người đáp ứng được những điều kiện nhất định để tham gia hoạt động khuyến nông. Để được bổ nhiệm làm cán bộ khuyến nông, về nguyên tắc, phải vượt qua kỳ thi lấy chứng chỉ do MAFF tổ chức. Chuyên gia hỗ trợ đổi mới nông nghiệp được lựa chọn trong số các cán bộ hướng dẫn phổ cập có trình độ kiến thức cao và sẽ làm việc toàn thời gian.

- Kỳ thi tuyển cán bộ khuyến nông: Để được tham gia kỳ thi lấy chứng chỉ khuyến nông phải đảm bảo số năm kinh nghiệm làm việc nhất định về chuyên môn, nghiệp vụ liên quan đến nông nghiệp hoặc kinh tế gia đình (2 năm nếu đã hoàn thành khoá học thạc sĩ, 4 năm nếu đã tốt nghiệp đại học, 6 năm nếu đã tốt nghiệp cao đẳng, 10 năm nếu đã tốt nghiệp PTTH). Nội dung kỳ thi bao gồm thi viết (kiến thức cơ bản về nông nghiệp nói chung; kiến thức về các công nghệ tiên tiến và chuyên sâu liên quan đến nông nghiệp; năng lực giải quyết các vấn đề tại nơi sản xuất nông nghiệp); thi vấn đáp về các năng lực nói trên và kỹ năng giao tiếp.

- Tiêu chuẩn tuyển chọn chuyên gia hỗ trợ đổi mới nông nghiệp: Chuyên gia hỗ trợ đổi mới sáng tạo nông nghiệp được lựa chọn từ những người có đủ điều kiện để được bổ nhiệm làm cán bộ khuyến nông và đáp ứng tất cả các yêu cầu sau: có kinh nghiệm 10 năm trở lên, trong đó có 5 năm kinh nghiệm trong hoạt động khuyến nông; có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực chuyên môn và có năng lực phối hợp cao với các cơ quan liên quan; có kinh nghiệm về khuyến nông, về nghiên cứu tại cơ quan nghiên cứu thử nghiệm, công việc hành chính tại chính quyền trung ương, đào tạo, tập huấn tại các cơ sở đào tạo những người làm nông nghiệp…

leftcenterrightdel
Buổi biểu diễn làm cỏ bằng máy của các cán bộ khuyến nông Nhật Bản 

Hệ thống đào tạo đối với cán bộ khuyến nông

Nhằm đáp ứng một cách tốt nhất những đổi mới công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, nhu cầu cao và đa dạng của người nông dân cũng như các vấn đề của nông nghiệp địa phương, MAFF và Trung tâm khuyến nông tỉnh thường xuyên tổ chức các khoá đào tạo, tập huấn để nâng cao năng lực cho cán bộ hướng dẫn phổ cập theo kế hoạch dựa trên vai trò đã được phân công.

- Giai đoạn 1 - Giai đoạn hình thành kỹ năng hướng dẫn thực hành (kinh nghiệm đến năm thứ 3): Thực hiện đào tạo liên quan đến việc bồi dưỡng ý thức về vai trò và mục đích của cán bộ khuyến nông, nâng cao năng lực hướng dẫn thực tiễn cho các cán bộ khuyến nông, kiến thức cần được trang bị là phương pháp khuyến nông cơ bản nhằm nâng cao năng lực để thực hiện các hoạt động khuyến nông cơ bản với tư cách là cán bộ khuyến nông.

- Giai đoạn 2 - Giai đoạn hình thành kỹ năng hướng dẫn chuyên môn (kinh nghiệm 4 đến 10 năm): Thực hiện đào tạo nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng cần thiết cho hoạt động khuyến nông trong từng lĩnh vực chuyên môn nhằm nâng cao năng lực giải quyết các vấn đề của địa phương.

- Giai đoạn 3 - Giai đoạn hình thành kỹ năng hướng dẫn tổng hợp (10 năm - 30 năm): Thực hiện đào tạo nâng cao về phương pháp khuyến nông giúp cán bộ khuyến nông có đủ năng lực giải quyết các vấn đề tổng hợp trong tỉnh. Bên cạnh đó thực hiện đào tạo liên quan đến việc phát triển nguồn nhân lực nhằm đào tạo các cán bộ khuyến nông trẻ.

- Giai đoạn 4 - Giai đoạn hình thành kỹ năng lập kế hoạch và vận hành (từ năm thứ 30 trở đi): Thực hiện đào tạo liên quan đến việc lập kế hoạch và điều phối tổng hợp về hoạt động khuyến nông, quản lý và vận hành hoạt động khuyến nông nhằm phát huy chức năng của hoạt động khuyến nông.

(còn tiếp...)

Thanh Huyền

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia

 (Theo Hiệp hội hỗ trợ phổ cập cải thiện nông nghiệp toàn quốc)