Đối với Bangladesh, nước sản xuất mít lớn thứ hai thế giới, đây là một lựa chọn tự nhiên. Mít còn là quốc quả của đất nước và tượng trưng cho sự trù phú. Tuy nhiên, phần lớn tiềm năng của loại trái cây này vẫn chưa được khai thác.
Tại quận Gazipur quê hương của Khadiga Khanom, cách thủ đô Dhaka của Bangladesh khoảng 50 km về phía bắc, nơi được trồng rất nhiều mít. Khadiga thậm chí còn nấu mít làm món cà ri cùng với nhiều nguyên liệu khác nhưng cô chưa bao giờ tưởng tượng rằng một ngày mít sẽ trở thành một trong những nguồn sinh kế chính của gia đình cô.
Mọi chuyện xảy ra sau khi Khadiga - một người nội trợ 37 tuổi tham gia các hội thảo và tập huấn do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) tổ chức. Đây là một phần của sáng kiến mỗi quốc gia một sản phẩm của FAO nhằm giúp các quốc gia xác định sản phẩm có tiềm năng thị trường nhất và hỗ trợ tối đa tiềm năng đó.
Tại lớp học, Khadiga học được cách chế biến nhiều loại sản phẩm có thể làm từ mít. Điều này đã giúp cô có niềm tin và sớm quyết định bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình. Hiện nay, cô sản xuất nhiều mặt hàng làm từ mít, bao gồm dưa chua, mứt, bánh mì kẹp thịt, bánh ngọt, pizza và thậm chí cả đồ da làm từ mít. Mỗi ngày cô chế biến khoảng 100 kg mít, với 5 nhân viên trong một căn phòng được trang bị đặc biệt tại nhà, cô có thể kiếm được thu nhập khoảng 400 USD/tháng. Cô tự hào chia sẻ rằng số tiền này “giúp tôi nuôi sống gia đình và thậm chí tôi còn tiết kiệm để mở rộng kinh doanh. Tôi chưa bao giờ nghĩ mít lại thay đổi cuộc đời tôi”.
Đối với Ramij Uddin, một nông dân ở Sreepur Upazila, miền trung Bangladesh, mít luôn là một phần cuộc sống của ông. Nhưng giống như nhiều nông dân Bangladesh vốn dựa vào kỹ thuật canh tác truyền thống, sản lượng mít của ông thường không ổn định và chất lượng thấp. Phương pháp canh tác tự cung tự cấp lỗi thời và tổn thất sau thu hoạch do bảo quản kém đã dẫn đến nhiều quả mít bị thối trước khi được đưa ra thị trường.
Đó là vào năm 2023, Ramij đã tham gia khóa tập huấn của FAO và học các kỹ thuật sản xuất hiện đại, bao gồm cách sử dụng phân bón, phân bón hợp lý và kiểm soát sâu bệnh. Kết quả sau đó thật ấn tượng. Đến vụ thu hoạch tiếp theo, cây mít của ông cho quả nhiều hơn 30%. Kích thước, hình dạng và màu sắc của mít cũng được cải thiện đáng kể, giúp ông bán được giá cao hơn gấp đôi so với năm trước.
“Tôi chưa bao giờ tưởng tượng mình có thể kiếm được nhiều tiền như vậy từ mít”, ông nói. “Bây giờ, tôi cảm thấy tự hào khi đưa sản phẩm của mình ra thị trường vì tôi biết đó là chất lượng tốt nhất. Khóa đào tạo này đã thay đổi hoàn toàn cách canh tác của tôi”.
Với kỹ thuật sản xuất hiện đại, phương pháp xử lý và chế biến sau thu hoạch, Ramij và những nông dân khác đã thấy được hiệu quả rõ rệt. Vấn đề không chỉ là trồng nhiều mít hơn mà còn là trồng mít chất lượng tốt hơn, từ đó có nghĩa là thu nhập cao hơn và sinh kế được cải thiện.
Kể từ khi Bangladesh tham gia sáng kiến OCOP vào năm 2022, các khóa đào tạo của FAO đã mang lại lợi ích không chỉ cho nông dân mà còn cho tất cả những người tham gia vào chuỗi sản xuất mít. Trọng tâm là phát triển chuỗi giá trị mít “xanh”, tích hợp các biện pháp thực hành thông minh về biến đổi khí hậu và thân thiện với môi trường, đổi mới tổ chức sản xuất, bảo quản, chế biến và tiếp thị.
    |
 |
Mít đang tiếp cận các thị trường rộng lớn hơn cả trong và ngoài nước, giúp nông dân và tất cả những người trong chuỗi giá trị cải thiện sinh kế của họ |
Để mít Bangladesh được tiếp cận thị trường nhiều hơn, hoạt động sản xuất mít sẽ đòi hỏi phải hiện đại hóa hơn, như đóng gói chân không và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của FAO nhằm tối đa hóa tiềm năng của mít, nông dân và các doanh nhân địa phương đang chứng minh rằng loại cây này có thể mở ra cánh cửa cho sinh kế tốt hơn. Thị trường địa phương hiện tràn ngập nhiều loại sản phẩm mít, từ đồ ăn nhẹ đến món tráng miệng, không chỉ đáp ứng khẩu vị địa phương mà còn thu hút sự quan tâm từ các thị trường quốc tế./.
Quỳnh Yến – Theo FAO