Hiệu quả hoạt động của các Tổ Khuyến nông cộng đồng (KNCĐ) tại Bình Định đang dần được nâng cao thông qua việc phát triển và kiện toàn mô hình này. Theo Kế hoạch số 142/KH-UBND, Bình Định sẽ thành lập mới 23 Tổ KNCĐ từ năm 2024 đến 2025, với mục tiêu không chỉ tăng cường sự kết nối giữa nông dân và các hoạt động khuyến nông mà còn hỗ trợ ứng dụng kỹ thuật vào sản xuất, từ đó cải thiện sinh kế và tăng thu nhập cho người dân. Sự kết nối này rất quan trọng vì nó giúp nông dân tiếp cận các phương pháp mới, công nghệ tiên tiến và thông tin bổ ích, qua đó nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.
Các tổ KNCĐ hoạt động dưới sự quản lý trực tiếp của UBND cấp xã, được giao trách nhiệm thực hiện theo ba nhóm nhiệm vụ trọng tâm: chuyển giao công nghệ, hỗ trợ phát triển hợp tác xã và cung cấp thông tin thị trường. Những nhiệm vụ này không chỉ giúp nâng cao chức năng và hiệu quả hoạt động khuyến nông mà còn thúc đẩy sự hợp tác giữa nông dân và các tổ chức nông nghiệp, từ đó góp phần tạo ra các chuỗi giá trị bền vững. Đặc biệt, việc tổ chức các lớp đào tạo nhằm nâng cao năng lực cho các thành viên trong tổ là cực kỳ quan trọng.
Trong năm 2024, Trung tâm Khuyến nông Bình Định đã tăng cường tổ chức 33 lớp đào tạo và tập huấn nhằm nâng cao kỹ năng và kiến thức cho các thành viên của Tổ Khuyến nông cộng đồng, giúp họ tự tin hơn trong công tác hỗ trợ nông dân. Những lớp học này không chỉ giúp các thành viên nắm bắt được các kỹ thuật mới, mà còn trang bị cho họ những kiến thức cần thiết về quản lý sản xuất và kinh doanh, từ đó cải tiến chất lượng dịch vụ khuyến nông, giúp nông dân tiếp cận thông tin mới và cải tiến phương pháp sản xuất .
Mô hình tổ KNCĐ hiện tại đã phát huy tác dụng tốt với nhiều tổ đã tạo ra nguồn thu đáng kể từ các dịch vụ khuyến nông và tham gia tích cực vào việc tổ chức các chuỗi sản xuất hàng hóa nông sản. Điều này cho thấy các tổ KNCĐ không chỉ đóng vai trò là cầu nối giữa nông dân và các hoạt động hỗ trợ mà còn góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế nông thôn.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả khả quan, vẫn còn tồn tại một số khó khăn mà các tổ phải đối mặt, chẳng hạn như thiếu kinh phí và chính sách hỗ trợ cho hoạt động của các tổ. Ngoài ra, việc nâng cao kiến thức cho các thành viên trong tổ về quản lý và phát triển thị trường cũng cần được chú trọng hơn để các tổ có thể hoạt động hiệu quả hơn trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh. Để phát triển hiệu quả các tổ khuyến nông cộng đồng tại Bình Định, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể và bài bản.
Trước hết, việc rà soát và kiện toàn hệ thống khuyến nông cơ sở theo mô hình tổ khuyến nông cộng đồng cần được thực hiện một cách nghiêm túc và có kế hoạch. Điều này bao gồm việc xem xét lại cấu trúc tổ chức, phân công nhiệm vụ một cách rõ ràng và xác định những yêu cầu cụ thể phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội của từng địa phương. Sự kiện toàn này không những giúp tối ưu hóa hoạt động của các tổ khuyến nông mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ mà họ cung cấp cho nông dân, từ đó, xây dựng niềm tin và sự hợp tác bền vững giữa nông dân và các tổ khuyến nông.
Thứ hai, việc xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách hợp lý là cực kỳ cần thiết để tạo điều kiện cho các tổ khuyến nông hoạt động mạnh mẽ và hiệu quả hơn. Điều này không chỉ liên quan đến việc cung cấp ngân sách hỗ trợ cho các hoạt động khuyến nông mà còn bao gồm việc cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các tổ này. Hơn nữa, việc đầu tư vào đào tạo năng lực cho đội ngũ cán bộ khuyến nông cộng đồng là yếu tố quan trọng, nhằm trang bị cho họ những kiến thức và kỹ năng cần thiết để làm việc chuyên nghiệp và hiệu quả hơn, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển.
Thứ ba, sự kết hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp và tổ chức xã hội là yếu tố quyết định trong việc cung cấp thông tin, công nghệ và mở rộng cơ hội thị trường cho nông dân. Hoạt động khuyến nông không chỉ dừng lại ở những chương trình tư vấn đơn thuần mà cần hướng đến việc chuyển giao công nghệ mới, hỗ trợ phát triển hợp tác xã, cũng như tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu. Những hoạt động này sẽ giúp nâng cao năng lực cho các thành viên trong tổ khuyến nông, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Bằng cách thực hiện đồng bộ những giải pháp này, Bình Định có thể xây dựng một hệ thống Tổ Khuyến nông cộng đồng hiệu quả và bền vững, từ đó đóng góp tích cực vào sự phát triển của ngành nông nghiệp địa phương cũng như đạt được các mục tiêu trong chương trình xây dựng nông thôn mới.
Ngọc Tú
Trung tâm Khuyến nông Bình Định