Cũng theo thống kê của Cục, bình quân 10 năm trở lại đây, thiên tai đã khiến 240 người chết và mất tích, thiệt hại kinh tế từ 0,5-0,8% GDP. Tuy nhiên, năm 2024, thiên tai đã làm 519 người chết và mất tích, hơn 2.200 người bị thương, tổng thiệt hại kinh tế ước tính gần 90 nghìn tỷ đồng. Còn 10 tháng đầu năm 2025, thiên tai đã khiến 207 người chết và mất tích, 330 người bị thương, tổng thiệt hại ước tính trên 24.000 tỷ đồng. Những con số thiệt hại về người và tài sản của hai năm gần đây cao hơn trung bình hàng năm cho thấy mức độ nguy hiểm nghiêm trọng của thiên tai đối với con người và nền kinh tế của đất nước.
Đề án Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 thể hiện hành động kịp thời của Chính phủ để giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản, môi trường do thiên tai thông qua việc xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu; hình thành văn hóa phòng ngừa, chủ động và tích cực tham gia vào công tác phòng chống thiên tai của đại đa số người dân. Bộ Nông nghiệp và PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) là cơ quan chủ trì, hướng dẫn thực hiện Đề án và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ thuộc phạm vi trách nhiệm của Bộ.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nằm trong khuôn khổ các hoạt động của Đề án, ngày 29/10/2025, Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau tổ chức Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp chủ đề “Giải pháp sinh kế thích ứng và giảm thiểu rủi ro thiên tai tại cộng đồng” nhằm chia sẻ kinh nghiệm thực hiện các mô hình sinh kế hiệu quả thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.
Tại Diễn đàn, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã thông tin về những mô hình sinh kế đơn vị đã thực hiện thời gian qua. Đây có thể xem là những mô hình mẫu để người dân tham khảo áp dụng vào sản xuất của mình. Có thể kể đến một số mô hình sản xuất với các giải pháp được ứng dụng như: Mô hình chăn nuôi dê, cừu thích ứng với hạn hán, nắng nóng tại khu vực Nam Trung Bộ sử dụng những giống vật nuôi có khả năng chịu kham khổ, thích nghi tốt với vùng đất bán sa mạc, thực hiện phương pháp bán chăn thả và tập trung, trồng các giống cỏ chịu hạn đảm bảo nguồn thức ăn xanh ổn định quanh năm; Mô hình vườn mẫu cây ăn quả thích ứng với biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long ứng dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm giúp giảm thất thoát và bốc hơi nước; Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn trên ao lót bạt triển khai tại vùng Bắc Trung Bộ ứng dung kỹ thuật nuôi trên ao lót bạt, thời gian nuôi tại mỗi ao (mỗi giai đoạn) ngắn, giúp giảm thiểu tác động xấu đến môi trường ao nuôi, giảm dịch bệnh, phân bổ lịch nuôi trồng, phù hợp mùa vụ để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra; Mô hình nuôi cá chim vây vàng (Trachinotus spp) bằng lồng HDPE áp dụng hệ thống lồng bằng vật liệu nhựa chịu lực, có độ bền cao, nổi tốt, thân thiện với môi trường, cấu trúc lồng chắc chắn, có khả năng chống chịu sóng gió cấp 10–12, không bị ăn mòn bởi nước biển, đảm bảo an toàn cho cá nuôi trong mùa mưa bão…
Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển nông nghiệp nông thôn đã giới thiệu những giải pháp dựa vào tự nhiên với ý nghĩa là áp dụng các phương pháp và công nghệ phù hợp với tự nhiên, tôn trọng và làm việc hài hòa với các quy luật của thiên nhiên, thay vì chống lại hoặc làm biến đổi tự nhiên một cách tiêu cực. Một số giải pháp như: Thực hiện điều chỉnh lịch thời mùa dựa trên Bản đồ Khí hậu - Thông minh và Kế hoạch Thích ứng (CS MAP) ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long; Sử dụng hiệu quả đất trồng lúa, sản xuất lúa thích ứng với khí hậu, hướng tới chất lượng cao hơn, giá trị gia tăng, chống chịu bền vững với thời tiết khắc nghiệt bất lợi ở các vùng trọng điểm trồng lúa; Mô hình chuồng trại phù hợp để chống rét, chuyển từ thả rông sang quản lý có kiểm soát tại các vùng cao phía Bắc; Thay đổi mô hình sản xuất và cây trồng để ứng phó với biến đổi khí hậu: cá - lúa, tôm - lúa, tôm/nuôi trồng thủy sản - rừng ngập mặn, muối tôm, cá muối,…; Mô hình kinh tế tổng hợp tuần hoàn (mô hình nông - lâm - ngư nghiệp, nông nghiệp - du lịch sinh thái, nông nghiệp ven đô)...
Các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có Cà Mau cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp của các hiện tượng thời tiết cực đoan liên quan đến thủy triều, xâm nhập mặn và ngập úng cục bộ, lũ thượng nguồn, sạt lở bờ biển và ven sông, sụt lún đất, hạn hán… tác động trực tiếp đến sản xuất, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp, điển hình là trồng lúa và nuôi trồng thuỷ sản. Để hạn chế tác động bất lợi của thiên tai, tỉnh Cà Mau đang và sẽ tiếp tục thực hiện một số nhóm giải pháp trọng tâm gồm: Đầu tư, nâng cấp hệ thống đê biển, cống kiểm soát mặn, công trình tiêu thoát nước bảo đảm điều tiết hợp lý, hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp; Ứng dụng công nghệ số trong giám sát mưa, triều, ngập úng và cảnh báo sớm thiên tai; Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp từng vùng sinh thái, mở rộng mô hình canh tác thích ứng như lúa – tôm, tôm – rừng, nuôi trồng sinh thái bền vững; Nâng cao năng lực của cộng đồng và cán bộ cơ sở trong công tác phòng, tránh và khắc phục hậu quả thiên tai, tăng cường truyền thông, khuyến nông thích ứng biến đổi khí hậu, thuận thiên; Đẩy mạnh phối hợp giữa các ngành trồng trọt, thủy lợi và khí tượng thủy văn trong công tác dự báo, điều hành sản xuất theo thời tiết. Với các mô hình sinh kế, Cà Mau đã giới thiệu những mô hình được xác định là phù hợp và phát triển bền vững trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tại địa phương như: Mô hình tôm - lúa hữu cơ luân canh; Mô hình tôm - rừng sinh thái (nuôi tôm dưới tán rừng ngập mặn); Mô hình nuôi xen ghép đa con (tôm - cua - cá - sò huyết); Mô hình du lịch sinh thái cộng đồng…
    |
 |
| Ông Phan Minh Chí - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau chia sẻ những thách thức mà ngành nông nghiệp tỉnh đang phải đối mặt với thiên tai |
Đại diện đến từ Cần Thơ, Đồng Tháp, An Giang cũng chia sẻ tại Diễn đàn nhiều mô hình sinh kế đã thành công tại địa phương và định hướng sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu trong thời gian tới.
Các đại biểu tham dự diễn đàn có chung nhìn nhận rằng biến đổi khí hậu là một thách thức hiện hữu và lâu dài. Song, đây cũng là cơ hội để tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng bền vững hơn. Việc phát triển và nhân rộng các mô hình sinh kế được giới thiệu và đề xuất không chỉ giúp người dân thích ứng với biến đổi khí hậu mà còn góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao giá trị sản phẩm và tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế bền vững của tỉnh.
Ông Lê Quốc Thanh – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết trong bối cảnh thiên tai và biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh đến đời sống và sản xuất nông nghiệp, hệ thống khuyến nông Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò là “người bạn đồng hành tin cậy của nông dân”, mang khoa học kỹ thuật đến từng vùng, từng hộ, giúp cộng đồng thích ứng linh hoạt và phát triển bền vững.
“Trung tâm Khuyến nông quốc gia sẽ không chỉ hướng dẫn kỹ thuật mà còn là đồng hành cùng nông dân vượt qua khó khăn, giúp mỗi vùng đất, mỗi hộ sản xuất tìm được hướng sinh kế phù hợp trong điều kiện biến đổi khí hậu” – ông Thanh khẳng định.
|
 |
| Ông Lê Quốc Thanh khẳng định Trung tâm Khuyến nông quốc gia sẽ đồng hành cùng nông dân tìm hướng sinh kế trong bối cảnh thiên tai và biến đổi khí hậu ngày cành khắc nghiệt |
BBT
Xem thêm các tin, bài trên các báo:
Dân Việt
Báo Lao động
Báo Sài Gòn giải phóng
Báo Xây dựng
Báo Cà Mau