Khi nhắc đến cây nho, nhiều người thường liên tưởng đến vùng đất đầy nắng gió Ninh Thuận – “thủ phủ nho” của Việt Nam. Tuy nhiên, nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và sự thay đổi trong tư duy canh tác, cây nho ngày nay đã vượt ra khỏi vùng chuyên canh truyền thống, vươn tới nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có tỉnh Nghệ An. Tại đây, nhiều mô hình trồng nho ứng dụng công nghệ cao đã bước đầu gặt hái thành công, đem lại thu nhập cao cho nông dân, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp. Một trong những mô hình điển hình là mô hình trồng nho công nghệ cao của hộ chị Nguyễn Thị Hồng ở xã Đông Lộc, tỉnh Nghệ An.
Với tổng diện tích 8.000 m², gia đình chị Hồng đã mạnh dạn đầu tư bài bản: lắp đặt hệ thống giàn leo theo tiêu chuẩn kỹ thuật, mái che nhà màng, hệ thống tưới nhỏ giọt tự động và lưới chắn côn trùng. Đây là những điều kiện tiên quyết giúp vườn nho phát triển ổn định, hạn chế sâu bệnh và nâng cao chất lượng quả.
Gia đình chị Hồng lựa chọn trồng hai giống nho cao cấp là nho sữa (Shine Muscat) và nho Hạ Đen (Black Summer) - những giống nho nổi tiếng được trồng phổ biến tại Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Chị Hồng đã liên hệ nhập khẩu 260 gốc giống nho sữa chất lượng cao từ Hàn Quốc với giá 1,1 triệu đồng/gốc. Bên cạnh đó, gần 300 gốc nho Hạ Đen cũng được đưa vào trồng với giá giống khoảng 120.000 đồng/gốc.
Ngay từ những ngày đầu triển khai mô hình, gia đình chị Hồng không ngừng học hỏi, nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng từng loại giống, đồng thời ứng dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật: sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động kết hợp cung cấp dinh dưỡng tận gốc, cắt tỉa tạo tán hợp lý, bón phân hữu cơ vi sinh, quản lý sâu bệnh bằng chế phẩm sinh học... Nhờ chăm sóc bài bản, đúng quy trình, vườn nho sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh, cho chất lượng quả thơm ngon, mẫu mã đẹp không thua kém gì nho nhập khẩu. Đối với giống nho Hạ Đen sau hai năm đầu tư và canh tác, mỗi năm cho thu hoạch 2 vụ, mỗi vụ đạt khoảng 3 tấn quả, với giá bán từ 100.000 – 150.000 đồng/kg. Còn giống nho sữa, sau một năm trồng đã cho năng suất đạt tới 3,5 tấn, giá bán tại vườn lên tới 300.000 đồng/kg. Sau khi trừ các chi phí đầu tư và chăm sóc, mỗi năm gia đình chị Hồng thu lãi gần 1 tỷ đồng - một con số ấn tượng đối với sản xuất nông nghiệp hộ gia đình.
Chia sẻ thêm về kinh nghiệm trồng, chị Hồng cho hay: “Trồng nho không khó nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên trì. Cây nho cần ánh sáng tốt, độ ẩm vừa phải, thoát nước nhanh, đặc biệt rất dễ bị nấm bệnh nếu để đọng nước hoặc thiếu thoáng khí. Do đó, ngay từ đầu gia đình tôi đã đầu tư nhà màng, lưới chắn và hệ thống tưới nhỏ giọt để kiểm soát tốt trong quá trình trồng. Ngoài ra, khâu cắt tỉa, tạo tán và bón phân đúng lúc, đúng loại cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng quả. Khi cây phát triển, chúng tôi chỉ giữ lại một dây leo chính, còn tất cả các cành phụ đều phải cắt bỏ để cây dồn dinh dưỡng nuôi quả. Mỗi ngày đều phải chăm sóc kỹ lưỡng, từ việc tỉa lá, lựa trái đến tưới nước, bón phân theo từng giai đoạn”.
Đặc biệt, chị Hồng nhấn mạnh vai trò của việc “lắng nghe cây trồng”: theo dõi biểu hiện của lá, sự phát triển của chùm nho để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng kịp thời. Gia đình cũng chủ động kết nối với các kỹ sư nông nghiệp, tham khảo tài liệu chuyên sâu và học hỏi từ các mô hình trồng nho ở trong và ngoài nước.
"Điều quan trọng là không ngại thử nghiệm, không ngừng học hỏi và luôn kiên trì. Khi đã hiểu được cây, biết cách chăm sóc đúng, thì cây sẽ cho trái ngọt…" - Chị Hồng nói
Bên cạnh giá trị kinh tế cao, mô hình trồng nho công nghệ cao của gia đình chị Hồng còn tạo dấu ấn đặc biệt trong việc thu hút khách du lịch. Nhờ cảnh quan đẹp mắt, những chùm nho sai trĩu quả dưới mái che nhà màng hiện đại, vườn nho trở thành điểm tham quan, chụp ảnh lý tưởng, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh, đặc biệt vào mùa thu hoạch. Nhiều trường học, hội nhóm, gia đình đã chọn nơi đây làm điểm đến trải nghiệm nông nghiệp cho học sinh, trẻ nhỏ. Du khách không chỉ được chiêm ngưỡng quy trình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao mà còn được tận tay hái nho, thưởng thức nho tươi ngay tại vườn và tìm hiểu cách chăm sóc cây theo tiêu chuẩn hữu cơ. Mô hình vì thế đã mở ra hướng đi mới – kết hợp nông nghiệp với du lịch sinh thái, góp phần làm phong phú hoạt động kinh tế nông thôn và quảng bá hình ảnh quê hương.
    |
 |
| Vườn nho đẹp thu hút nhiều du khách đến trải nghiệm |
Hồng Thanh
Trung tâm Khuyến nông Nghệ An