Tài liệu thống kê cho thấy trước những năm 1990, rừng ngập mặn của Núi Thành phân bố rộng, diện tích lớn nhưng bị suy giảm dần vì tình trạng chặt phá, khai thác bừa bãi. Chỉ trong vòng 10 năm từ 1990 đến năm 2000, diện tích rừng ngập mặn bị suy giảm lên đến 385 ha, đến năm 2000, diện tích bị suy giảm khoảng trên 126 ha. Hiện nay, toàn huyện Núi Thành có tổng diện tích rừng ngập mặn trên 84 ha chủ yếu ở các xã Tam Hải, Tam Giang, Tam Tiến… trong đó, diện tích rừng ngập mặn của Tam Hải hiện còn khoảng trên 35 ha tập trung ở Bình Trung và Long Thạnh Tây. Trong số này có khoảng 15 ha rừng ngập mặn tự nhiên còn lại là diện tích rừng trồng.
Khôi phục và phát triển rừng ngập mặn là mục tiêu mà chính quyền địa phương và các ban ngành liên quan ở Quảng Nam đang hướng tới. Trong đó, cải thiện và phát triển sinh kế cho người dân từ việc trồng rừng ngập mặn kết hợp nuôi trồng thủy sản được xem là mô hình mang lại nhiều lợi ích.
Năm 2023, Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai mô hình trồng rừng ngập mặn gắn với nuôi trồng thuỷ sản ở thôn Long Thạnh Tây, xã Tam Hải, huyện Núi Thành. Tổng diện tích triển khai mô hình khoảng 02 ha, trong đó 01 ha trồng đước, 01 ha nuôi thủy sản với 05 hộ tham gia. Cụ thể, mỗi hộ sử dụng 0,2 ha bờ ao, dải đất trồng đước và 0,2 ha diện tích mặt nước ao nuôi thủy sản. Thời gian thực hiện mô hình từ tháng 3 - 11/2023.
    |
 |
| Ao nuôi của một hộ tham gia mô hình ở thôn Long Thạnh Tây xã Tam Hải Núi Thành |
Trước khi triển khai mô hình, Trung tâm Khuyến nông phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp huyện Núi Thành, UBND xã Tam Hải tiến hành khảo sát chọn địa điểm, chọn các hộ nông dân có diện tích ao nuôi trong khu vực trồng cây ngập mặn, có công trình ao nuôi đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật, đã có kinh nghiệm nuôi thủy sản trước đây, nhiệt tình tham gia, có đầy đủ các điều kiện về nguồn vốn, cam kết đối ứng kinh phí, đầu tư giống cây đước để trồng... Bên cạnh đó, Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức tập huấn hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng ngập mặn kết hợp nuôi thủy sản, chủ yếu là kỹ thuật nuôi tôm sú, cua xanh, cá dìa trong khu vực trồng cây đước cho các hộ tham gia mô hình. Trong quá trình nuôi, cán bộ kỹ thuật thường xuyên theo dõi, kiểm tra định kỳ và hướng dẫn các biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả khi có hiện tượng bất thường xảy ra đối với tôm, cua, cá nuôi và môi trường ao nuôi.
Theo ông Nguyễn Văn Tâm, thôn Long Thạnh Tây xã Tam Hải huyện Núi thành một trong các hộ thực hiện mô hình cho biết đây là mô hình khá hiệu quả, cá dìa lớn nhanh, giá trị kinh tế cao, giá xuất bán 150.000 đồng/kg nên người dân rất phấn khởi.
Bà Trần Thị Đồng, Trưởng phòng Kỹ thuật, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Nam cho biết qua thời gian thực hiện mô hình khoảng 5 đến 6 tháng, các đối tượng thuỷ sản nuôi như tôm, cua, cá đều phát triển tốt, dự kiến cho thu nhập khoảng 90 triệu đồng/ha. Điều đáng mừng, từ nguồn cây trồng đối ứng của người dân, cây đước được trồng nhiều hơn ở khu vực ao nuôi và ở những diện tích ngập nước ngoài khu vực nuôi.
Đánh giá về hiệu quả của mô hình này bà Hồ Thị Hương - Phó chủ tịch UBND xã Tam Hải cho biết những năm qua, do diện tích nuôi tôm ở vùng triều bị ô nhiễm, thường xuyên xảy ra dịch bệnh nên việc nuôi tôm ngày càng khó khăn, hiệu quả thấp. Trồng rừng ngập mặn kết hợp nuôi thủy sản gắn với nuôi tôm sú, cua xanh, cá dìa trong khu vực trồng cây đước là mô hình rất hiệu quả, giúp bảo vệ môi trường, tăng thu nhập cho người dân, vì vậy khuyến cáo người dân trong khu vực phát triển mô hình này. Đồng thời đề nghị các cấp, các ngành trong những năm đến quan tâm đầu tư trồng rừng ngập mặn, kết hợp với nuôi trồng thủy sản và phát triển du lịch cộng đồng.
Với điều kiện tự nhiên thích hợp của huyện Núi Thành, mô hình trồng rừng ngập mặn kết hợp với nuôi trồng các loài thuỷ hải sản rất hiệu quả. Khôi phục rừng ngập mặn gắn với tạo sinh kế bền vững bằng việc kết hợp trồng rừng với nuôi trồng thuỷ sản đang là một hướng đi bền vững được nhiều người dân địa phương lựa chọn. Điều này không chỉ giúp tái tạo hệ sinh thái rừng ngập mặn, giúp chắn gió, chắn sóng mà xa hơn có thể giúp địa phương phát triển du lịch cộng đồng./.
Đặng Ngọc Sơn
Trung tâm Khuyến nông Quảng Nam