Phất lên nhờ ngô
Lâu nay Sơn La vẫn được biết đến là “vựa” ngô của miền Bắc, sản lượng ngô hàng năm đạt trên 600.000 tấn, đi đến đâu cũng thấy bà con trồng ngô, đến xóm làng nào cũng thấy nông dân bàn chuyện trồng ngô gì, áp dụng kỹ thuật gì… để có những vụ ngô bội thu. Vào mùa thu hoạch rộ, những bắp ngô lai chín vàng ươm được bà con mang tới tấp về nhà, phơi khô rồi chất thành đống, hoặc treo lủng lẳng khắp trần nhà để chờ thương lái tới thu mua. Có thể nói, ngô đã trở thành cây trồng chính, giúp nhiều hộ nông dân, trong đó có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số thoát khỏi đói nghèo, vươn lên khá giàu.
Chị Quàng Thị Hôm, người dân tộc Thái ở bản Chặm Cảng, xã Chiềng Sung (huyện Mai Sơn) cho biết, Chiềng Sung là vùng đất có nhiều khó khăn về nguồn nước, vì vậy một năm bà con chỉ trồng được 1 vụ lúa, năng suất rất thấp. Được sự khuyến khích, hướng dẫn của cán bộ ngành nông nghiệp, bà con đã mạnh dạn chuyển sang trồng ngô. “Năm nào gia đình tôi cũng gieo dăm bảy kilôgam ngô giống, trong đó chủ yếu là giống ngô lai DK8868 do Công ty Cổ phần Giống cây trồng miền Nam phân phối. Giống này cho năng suất rất cao, ổn định, hạt màu vàng, sáng đẹp nên dễ bán. Dần dần, nhà tôi cũng có của ăn của để. Khoảng 5 năm gần đây, nhà tôi vừa trồng ngô, vừa làm đại lý cung cấp hạt giống ngô cho bà con trong bản, riêng tháng vừa qua đã bán được trên 1 tấn ngô giống DK8868”, chị Hôm kể.
Chị Hôm cho biết thêm, ở Chiềng Sung, nhiều gia đình đã xây được nhà mới, tậu được xe, trở thành triệu phú…, đều là nhờ trồng ngô. Vụ thu hoạch tháng 9 – 10 năm vừa rồi, các giống ngô đều cho năng suất rất cao, nhất là giống DK8868 thì thực sự bội thu, bắp nào cũng to, sâu cay, lõi nhỏ, hạt chắc nịch năng suất bình quân đạt 8 - 9 tấn/ha, đến nỗi có nhà tiếc vì không gieo toàn bộ diện tích giống ngô này. Vừa qua, nhiều hộ đã đến đăng ký mua tiếp giống DK8868, có nhà mua tới 40kg giống.
Anh Hoàng Văn Châu, chủ cửa hàng bán máy nông nghiệp, đồng thời cũng là đại lý cung cấp ngô giống ở thị trấn Nông trường Mộc Châu (huyện Mộc Châu) cho biết: Vụ vừa qua, hầu hết các hộ mua ngô giống tại đại lý đều sản xuất thắng lợi, có hộ thu hoạch tới mấy chục tấn, với giá ngô hạt đang ở mức cao (hiện đạt 6.000 đồng/kg), bà con có thể thu về 6 triệu đồng/tấn (tương đương 48 – 54 triệu đồng/ha). Đây là mức thu nhập khá mà nếu trồng lúa thì không bao giờ có được.
Cần hỗ trợ để phát triển bền vững
Tuy là vựa ngô lớn nhất cả nước, nhưng thực tế cho thấy, đầu ra cho cây ngô ở Sơn La vẫn chưa thực sự ổn định, chủ yếu là do thị trường có nhiều biến động, giá cả bất ổn, chi phí vận chuyển cao, nhiều nông dân vẫn sử dụng các giống ngô cũ năng suất thấp, chất lượng kém nên có lãi ít… Vì thế, để vựa ngô phát triển bền vững, rất cần có sự hỗ trợ của Nhà nước trong các khâu ổn định thị trường, vốn tín dụng, cải thiện hệ thống cơ sở hạ tầng (chủ yếu là đường giao thông), đồng thời chú trọng nghiên cứu, lai tạo các giống ngô thế hệ mới cho năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt.
Anh Châu cho biết: Với bộ giống ngô lai khá phong phú như hiện nay, bà con cũng đã có nhiều lựa chọn cho việc gieo trồng của mình, đơn cử như với giống DK8868, do có khả năng trồng xen canh, chịu hạn và chống đổ rất tốt, chống chịu được thời tiết khắc nghiệt nên chúng tôi thường khuyến cáo bà con gieo trồng trên các vùng đất cao, không chủ động được nước tưới. Đây là giống dài ngày, năng suất cao, bộ rễ chân kiềng phát triển mạnh nên đặc biệt thích hợp với điều kiện đồng đất ở Sơn La. Ngoài ra, giống này còn có một ưu điểm nổi bật, đó là có thể trồng với mật độ dày để tạo ra năng suất cao.
Theo đánh giá của bà con, giống ngô lai DK8868 thích nghi rộng trên chân ruộng 3 vụ trong năm, trên nhiều loại đất khác nhau như đất đồi núi, đất ruộng, chịu trồng dày nên bà con nông dân sẽ tận dụng được đất, phân bón và công lao động. Ngoài ra, đây cũng là một trong những giống ngô sạch bệnh nhất hiện nay với bộ lá “siêu” bền, có thể tận dụng làm thức ăn chăn nuôi.
Minh Huệ - Báo NTNN