Đến hẹn lại lên, mỗi năm Tết sắp về chắc hẳn nhà nào có trồng mai cũng có chung nỗi lo lắng không biết hoa mai năm này có đẹp, có nở vào đúng ngày Tết hay không Chính vì thế, hôm nay xin giới thiệu đến mọi người cách giúp hoa mai trổ đều, đẹp và đúng ngày Tết.
* Xác định ngày lảy (hái) lá mai
Để xác định ngày lảy lá mai cần phải xem xét các yếu tố sau: giống mai, nụ hoa mai và thời tiết.
- Về giống mai: Tùy theo giống mai mà lảy lá. Thông thường giống có nhiều cánh thì lại nở trễ hơn giống có 5 cánh. Do đó, nên lảy lá mai giống nhiều cánh sớm hơn từ 4-6 ngày. Cây mai có ghép nhiều giống khác nhau thì phải lảy lá riêng theo từng giống.
- Về nụ hoa trên cây: Với mai vàng 5 cánh cần xem nụ hoa đã xuất hiện trên cây trước khi lảy lá ra sao để định ngày lảy lá cho đúng:
+ Nếu thấy nụ hoa còn nhỏ, phải lảy lá vào ngày 13 tháng Chạp.
+ Nếu thấy nụ hoa hơi lớn, phải lảy lá vào ngày Rằm hoặc sang ngày 16 tháng Chạp.
+ Còn thấy nụ hoa đã lớn, độ 3-4 ngày nữa sẽ bung vỏ lụa nên lùi ngày lảy lá đến ngày 20 tháng Chạp.
- Về thời tiết: từ ngày 10 tháng Chạp nên chú ý những điều sau:
+ Nếu thấy thời tiết nắng tốt, trời ấm áp thì chắc chắn hoa mai sẽ nở sớm, ta phải lảy lá trễ.
+ Nếu thấy thời tiết có mưa to hay khí trời chuyển lạnh thì năm đó mai sẽ nở hoa trễ, ta phải lảy lá sớm.
Quan sát nụ hoa trước khi quyết định ngày lảy lá mai
* Biện pháp lảy lá mai: có 2 biện pháp để lảy lá mai
+ Lảy lá bằng tay: Khi lảy lá mai phải lảy hết lá già lẫn lá non và tránh làm gãy ngọn cành. Tuy nhiên biện pháp này sẽ mất nhiều thời gian và công sức.
+ Lảy lá bằng cách phun hóa chất kết hợp lảy bằng tay:
Dùng 20 gram Chlorate kali nguyên chất (KClO3) hòa với 10 lít nước phun toàn bộ cây. Sau 3 – 4 ngày lá sẽ rụng khoảng 70 – 80 % lá, số lá còn lại thì lảy bằng tay cho hết sạch lá trên cây. Lưu ý, nếu muốn lảy lá mai vào ngày 15 tháng chạp thì nên phun hóa chất vào ngày 11 hoặc 12 tháng chạp; đồng thời không tăng liều hóa chất để phun cho lá rụng hết 100%, khi đó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nụ hoa sau này.
Thời gian để lảy lá mai không nhiều, hoàn thành trong ngày mới tốt, nếu kéo dài thì mai sẽ nở hoa không đồng loạt.
Nếu xác định thời điểm lảy lá mai chính xác thì vào ngày 23 tháng Chạp (ngày đưa ông Táo về trời) hoa cái sẽ bung vỏ lụa và nở đúng dịp Tết.
Nụ hoa mai bung vỏ lụa
* Tăng tốc độ nở hoa nếu thấy hoa nở trễ
Tiết trời lạnh, sẽ làm mai nở muộn, khi đó cần phải thực hiện một số biện pháp để giúp mai bung vỏ lụa ra:
+ Đem cây ra phơi nắng và tưới nước buổi trưa cho gốc mai ấm lên, không được tưới buổi sáng hay buổi tối;
+ Cũng có thể tăng nhiệt độ với cách dùng nước ấm 400C tưới nhẹ nhàng cho cây;
+ Ban đêm có thể đặt một bóng đèn sợi tóc đốt lên trước cây như kiểu ấp trứng cho gà;
+ Hoặc kích thích cây nở hoa bằng thuốc gốc Malathion (Malate 50EC); Nếu lá còn xanh, nụ mai còn nhỏ thì nên bón thúc thêm phân hóa học NPK 15.30.15 hoặc NPK 6.30.30 để kích thích ra hoa, pha gói 10 gram với 8 lít nước mỗi tuần 1 lần.
* Kìm hãm tốc độ nở hoa nếu thấy hoa sẽ nở sớm
Nếu chưa đến ngày 23 tháng Chạp mà hoa mai đã nở bung vỏ lụa tức nó sẽ nở sớm. Ta nên:
+ Chuyển các cây vào chỗ mát hoặc lấy vải đen trùm cây mai lại;
+ Tưới nước vào lúc chiều tối để làm lạnh cây mai.
+ Có thể pha thêm phân urê với nồng độ 1gram/lít để kích thích cho cây ra lá, khi ra lá nhanh thì hoa sẽ chậm nở độ vài ngày.
* Giúp mai nở nhiều nụ
Nếu một nụ chỉ nở một hoa thì cành mai vàng sẽ không rực rỡ, do đó để điều khiển một nụ hoa nở ra nhiều hoa, nở tập trung, nở rộ thì:
- Xử lý Gibberelin nồng độ 25 – 40 ppm (tương đương 1 viên Gibberelin 1 gram pha cho 25- 40 lít nước).
- Tiến hành phun sau khi lặt lá xong. Cứ 1 – 2 ngày phun 1 lần đến khi nụ hoa bung vỏ trấu thì bông cái sẽ bung ra và tiếp tục các bông con cũng sẽ phát triển thêm, kích thích bông con không bị ngủ.
* Giúp hoa nở lâu tàn
Để giữ sắc hoa mai vàng nở được kéo dài, lâu rụng cánh có thể phun hóa chất NAA nồng độ 20 ppm (tương đương 2 gram NAA pha cho 100 lít nước) giai đoạn hoa mai còn búp xanh, chưa nở. Như thế sẽ kéo dài hoa mai nở thêm được 1-2 ngày với điều kiện ngoài sân (vườn), nếu mai để trong mát thời gian sẽ kéo dài hơn.
* Lưu ý khi trưng bày mai trong phòng
+ Nếu phòng không có điều kiện ánh sáng tốt thì không nên trưng bày lâu hơn 7 ngày, vì thời gian lâu quá, lá thiếu ánh nắng mặt trời để quang hợp, cây sẽ suy yếu và dễ chết.
+ Trưng bày mai trong bình hoa: phải cưa cắt mai vào buổi sáng, thui gốc mai để giữa nhựa, thay nước nhiều lần.
+ Không để cây mai đứng trước quạt máy làm cây mai khô héo không nở hoa được.
Đó là những biện pháp giúp hoa mai nở đều, đẹp và đúng dịp Tết. Chúc mọi người áp dụng thành công và tận hưởng một mùa xuân tràn đầy hạnh phúc.
Hồng Thắm
Trạm Khuyến nông Bình Tân, Vĩnh Long