Gia đình ông Nguyễn Duy Khương, ở Ấp 13, xã Vĩnh Hậu, huyện Hòa Bình đã gắn bó với rừng phòng hộ ven biển Bạc Liêu hơn 20 năm qua. Gia đình ông được Chi cục Kiểm lâm giao khoán 5 ha rừng, trong đó có 2,2 ha rừng xung rất yếu (nơi giáp biển) được bảo vệ nghiêm ngặt và 2,8 ha rừng xung yếu kết hợp sản xuất, ông Khương được phép đào ao, bao bờ xung quanh để nuôi các loài thủy sản với diện tích không quá 40%, 60% diện tích còn lại ông có nghĩa vụ bảo vệ và phát triển cây rừng, đảm bảo mật độ 10.000 cây/ha.


Với diện tích được giao khoán đó, trong những năm qua, gia đình ông đã tận dụng tối đa diện tích mặt nước để nuôi các loài thủy sản như: tôm, cua, cá, mỗi năm có thu nhập gần 200 triệu đồng. Có thu nhập ổn định, đời sống gia đình ngày càng được cải thiện, các thành viên trong gia đình ông càng quan tâm chăm sóc và bảo vệ cây rừng phát triển tốt hơn. Nhờ hưởng lợi từ việc bảo vệ rừng, khai thác các loài thủy sản dưới tán rừng mà ông Khương đã nuôi 3 đứa con trưởng thành, đứa con trai út của ông hiện đang là sinh viên đại học.

 

Cùng xã với gia đình ông Nguyễn Duy Khương, tuy mới nhận thuê khoán bảo vệ rừng phòng hộ hơn 4 năm qua, nhưng cuộc sống gia đình của ông Nguyễn Văn Sum đỡ vất vả hơn. Trước đây, gia đình ông mưu sinh bằng nghề khai thác, đánh bắt thủy sản ven biển, luôn bấp bênh. Khi được nhận thuê khoán bảo vệ 2 ha rừng phòng hộ, vợ chồng ông cất chòi bảo vệ rừng. Hàng ngày, các con ông tiếp tục khai thác đánh bắt thủy sản ven biển, vợ chồng ông yên tâm giữ rừng, mua thêm tôm, cua giống về thả nuôi xung quanh ao mương để tạo thêm nguồn thu nhập. Nhờ vậy, mà cuộc sống gia đình ông đã từng bước được nâng lên.

 

 

Nông dân xã Vĩnh Hậu, huyện Hòa Bình cải tạo mương bao, chuẩn bị cho vụ nuôi thủy sản mới.

 

Bạc Liêu có rừng phòng hộ dọc theo bờ biển với tổng chiều dài 56 km và được quy hoạch đến năm 2020 là 7.500 ha (trong đó, diện tích có rừng 2.806 ha, diện tích đất kênh bờ nuôi trồng thủy sản kết hợp 1.092 ha, diện tích đất trống, đất bãi bồi quy hoạch trồng rừng là 3.602 ha). Rừng phòng hộ Bạc Liêu được quy hoạch theo 03 vùng chức năng: Vùng phòng hộ xung yếu kết hợp sản xuất diện tích 1.574 ha từ đê biển Đông trở ra tiếp giáp với vùng phòng hộ rất xung yếu với bề rộng đai rừng từ 400-500 m. Vùng phòng hộ rất xung yếu (cấm nghiêm ngặt) từ giáp vùng phòng hộ xung yếu kết hợp sản xuất ra phía biển với bề rộng đai rừng tối thiểu 300 m, diện tích 2.324 ha. Vùng bãi bồi quy hoạch phát triển rừng từ giáp vùng phòng hộ rất xung yếu ra phía biển, diện tích là 3.602 ha.


Hiện tại Chi cục Kiểm lâm Bạc Liêu đã thực hiện hợp đồng giao khoán quản lý bảo vệ rừng trên lâm phần rừng phòng hộ ven biển cho 397 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, nhận khoán với tổng diện tích giao khoán là 3.089 ha (trong đó có 392 hộ gia đình, cá nhân và 5 tổ chức). Việc giao khoán được thực hiện theo hợp đồng, quy định trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ của các bên giao và nhận khoán. Các hộ nhận khoán được sử dụng không quá 40% diện tích thuộc vùng phòng hộ xung yếu quy hoạch sản xuất lâm ngư kết hợp để đào kênh, mương sản xuất, 60% diện tích để trồng và bảo vệ rừng; các hộ nhận khoán phải bảo vệ nghiêm ngặt vùng phòng hộ rất xung yếu (giáp biển).

 
    Ông Nguyễn Văn Mười, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hậu, huyện Hoà Bình, cho biết: Cái được lớn nhất của việc giao khoán đất rừng phòng hộ ven biển ở Bạc Liêu là không còn tình trạng người dân vào rừng chặt phá, khai thác lâm sản trái phép như trước kia. Việc chặt phá rừng hoặc đe dọa đến sự đa dạng sinh thái của rừng được chủ hộ phát hiện và xử lý kịp thời. Rừng phòng hộ ven biển hiện giờ đã thật sự có chủ, được nhân dân nhận khoán, tham gia quản lý bảo vệ rừng rất tốt. Đồng thời đã tạo thêm việc làm cho hàng trăm lao động địa phương, qua đó giúp tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân.


Với chính sách khoán bảo vệ rừng gắn với trách nhiệm, quyền lợi của từng cá nhân, cụ thể là từng hộ gia đình sống ở ven rừng, được nhận tiền thù lao khoán mà vẫn được phép khai thác những lâm sản phụ của rừng nên bà con nông dân ai cũng phấn khởi. Đánh giá hiệu quả của việc giao khoán, ông Chung Tấn Kiệt, Phó chi cục trưởng, Chu cục Kiểm lâm Bạc Liêu, cho rằng: “Những năm gần đây, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác quản lý và phát triển rừng đã được người dân địa bàn ủng hộ dẫn đến việc lấn chiếm đất rừng giảm, chặt phá rừng được hạn chế nhiều. Công tác quản lý đất rừng và rừng của các tổ chức giao khoán đến từng hộ được quản lý chặt chẽ hơn, các hộ dân, người lao động được giao khoán chủ động và tha thiết với rừng đồng thời hiệu quả kinh tế được tăng lên.


Qua khảo sát thu nhập năm 2013 của 260/397 hộ nhận khoán, cho thấy thu nhập bình quân 01 năm sau khi trừ chi phí của 01 hộ là 12,13 triệu đồng/hộ/năm (cao nhất 100 triệu đồng/hộ/năm, thấp nhất 0,5 triệu đồng/hộ/năm). Hiệu quả của việc giao khoán rừng đem lại là rất lớn, vừa tạo thêm thu nhập, việc làm cho người dân, lại vừa gắn trách nhiệm của họ với bảo vệ rừng.


Có thể nói rằng, việc giao khoán bảo vệ rừng phòng hộ ven biển Bạc Liêu theo Nghị định số 135/2005/NĐ-CP ngày 08/11/2005 của Chính phủ dần dần đã phát huy được hiệu quả. Rừng phòng hộ ngày càng được người dân quan tâm chăm sóc, bảo vệ tốt hơn. Diện tích rừng, mật độ cây rừng và độ che phủ tán cây xanh tiếp tục được nâng lên. Tuy nhiên, nhìn chung, đời sống của người dân tham gia giữ rừng hiện tại vẫn còn ở mức thấp; nhiều hộ dân trong khu vực rừng phòng hộ hiện tại chưa có điện để sinh hoạt, nhu cầu vay vốn để sản xuất vẫn chưa được các ngân hàng quan tâm. Để nâng cao hơn nữa mức sống cho người dân tham gia bảo vệ rừng và phát triển rừng rất cần sự quan tâm hơn nữa của chính quyền các cấp, góp phần mang lại cho môi trường ngày càng trong sạch và bền vững.


Ngọc Oanh

.