Những người làm truyền hình khuyến nông trong thời đại số

Một thế kỷ trôi qua kể từ ngày 21/06/1925 được lấy là Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, báo chí đã chứng minh vai trò là cầu nối thông tin, là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Trong bức tranh báo chí rộng lớn đó, có những người không đứng trong hàng ngũ báo chí chuyên nghiệp nhưng lại đang âm thầm làm nhiệm vụ báo chí theo cách rất riêng - gần gũi, hiệu quả và đầy sáng tạo. Đó là những cán bộ khuyến nông Hải Phòng - những người đang đưa tri thức nông nghiệp lan tỏa tới cộng đồng nông dân thông qua từng thước phim, khung hình và những buổi livestream sống động.

Không ồn ào, không sân khấu lớn, họ tác nghiệp giữa ruộng đồng, giữa những vườn cây, ao cá, và những hội trường nông nghiệp. Họ vừa là đạo diễn, là người dẫn chương trình, là quay phim, là kỹ thuật viên - tất cả trong một - để mỗi đoạn video hay buổi truyền hình trực tuyến được thực hiện bằng trái tim và trách nhiệm với bà con nông dân.

Những cán bộ Khuyến nông Hải Phòng trong một buổi tác nghiệp hiện trường

Trước đây, nhắc đến cán bộ khuyến nông, người ta thường hình dung ra hình ảnh một người “cầm tay chỉ việc”, cùng nông dân ra đồng để hướng dẫn kỹ thuật. Nhưng trong bối cảnh nông nghiệp đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hiện đại, bền vững và số hóa, vai trò của cán bộ khuyến nông cũng không ngừng thay đổi.

Tại Hải Phòng, từ năm 2022 đến nay, các cán bộ khuyến nông đã chủ động triển khai mạnh mẽ công tác truyền thông số, bằng hình thức quay dựng video kỹ thuật, giới thiệu mô hình, tuyên truyền các gương điển hình, những cách làm hay chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, và tổ chức các buổi phát sóng trực tuyến (livestream) để hướng dẫn kỹ thuật trực tiếp cho người dân.

Cán bộ khuyến nông Hải Phòng chủ động triển khai mạnh mẽ công tác truyền thông số

Cụ thể, đến giữa năm 2025, toàn thành phố đã sản xuất được gần 200 video clip chuyên đề và thực hiện hơn 20 phiên livestream trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, YouTube. Những con số này không chỉ thể hiện sự cố gắng, mà còn là minh chứng cho một hướng đi đúng đắn trong truyền thông nông nghiệp, tiếp cận nhanh, rộng và trực quan.

Các video kỹ thuật do cán bộ khuyến nông thực hiện không chỉ đơn thuần là quay lại một quá trình, mà thực sự là những bài giảng sinh động, với nội dung được biên tập kỹ lưỡng, hình ảnh rõ nét, lời bình dễ hiểu và đặc biệt là “gần gũi như người làng”.

Nội dung các video tập trung vào các mô hình sản xuất nông nghiệp điển hình, như: Giới thiệu các mô hình nông nghiệp tiêu biểu đạt hiệu quả tốt, tấm gương làm kinh tế giỏi, kỹ thuật chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh, hướng dẫn kỹ thuật và hơn cả là giới thiệu những món ăn, những đặc sản của quê hương vươn mình ra mọi miền… Mỗi video có thời lượng vừa phải (từ 5–10 phút), phù hợp với thói quen tiếp nhận thông tin của bà con.

Đáng chú ý, rất nhiều video đã được các cơ quan truyền thông đánh giá cao, như Đài Phát thanh - Truyền hình Hải Phòng, VTC16, VTV2, trong đó có nội dung được chọn phát sóng hoặc làm tư liệu minh họa cho các chương trình chuyên đề. Một số đài truyền hình còn ghi nhận rằng “các cán bộ khuyến nông Hải Phòng là một trong những lực lượng làm truyền thông nông nghiệp cơ sở xuất sắc nhất hiện nay”.

Livestream - hình thức tương tác trực tiếp với người xem - vốn là công cụ phổ biến trong thương mại điện tử. Nhưng tại Hải Phòng, cán bộ khuyến nông đã vận dụng công cụ này để “bán tri thức” miễn phí cho nông dân.

Từ năm 2022, đã có hơn 20 phiên livestream kỹ thuật nông nghiệp được tổ chức, thu hút hàng nghìn lượt xem, chia sẻ và bình luận. Mỗi phiên là một buổi trao đổi trực tiếp giữa cán bộ và bà con về một chủ đề cụ thể: trồng lúa hữu cơ, phòng trừ sâu bệnh, quy trình làm đất, sử dụng chế phẩm sinh học… hay những buổi hỗ trợ nông sản, những phiên livestream các hội thi, diễn đàn, hội nghị…

Không cần di chuyển, nông dân ở các xã xa trung tâm, ở những vùng sâu của An Lão, Tiên Lãng… vẫn có thể đặt câu hỏi và nhận câu trả lời từ chuyên gia ngay trong lúc đang làm việc. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự phá bỏ giới hạn địa lý trong công tác khuyến nông, nhờ ứng dụng hiệu quả công nghệ truyền thông hiện đại.

Điều đặc biệt đáng trân trọng là hầu hết các sản phẩm video và livestream đều do cán bộ khuyến nông tự sản xuất. Họ tự học dựng video bằng phần mềm miễn phí, học cách chỉnh sửa âm thanh, viết lời bình, làm hậu kỳ - trong khi vẫn đảm bảo nhiệm vụ chuyên môn.

Các video được cán bộ Khuyến nông xử lý hậu kỳ

Không có ê-kíp hậu trường, không có ánh sáng cho trường quay, chỉ với thiết bị đơn giản và thiết yếu, micro cài áo, giá đỡ ba chân và sự đam mê, họ đã cho ra đời những sản phẩm mang tính chuyên nghiệp, dễ hiểu, dễ nhớ và dễ áp dụng.

Trong dòng chảy phát triển của báo chí hiện đại và nông nghiệp số, cán bộ khuyến nông Hải Phòng đã và đang tạo nên một điểm sáng đặc biệt: họ là người truyền thông, nhưng theo cách của người nông dân; họ là người “làm báo” nhưng với tinh thần phục vụ cộng đồng hơn là đưa tin.

Gần 200 video, hơn 20 phiên livestream, hàng trăm giờ quay - dựng - phát sóng, cùng hàng ngàn lượt người dân được tiếp cận kiến thức nông nghiệp hiện đại - đó là kết quả của một hành trình tận tâm, sáng tạo và đổi mới không ngừng.

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, chúng tôi xin gửi lời chúc mừng tới những “người làm báo áo nâu” đang ngày ngày bền bỉ truyền lửa, truyền nghề, truyền niềm tin vào một nền nông nghiệp thông minh - bền vững - vì nông dân và do chính nông dân làm chủ.