Dưới đây là một số mô hình VAC tiêu biểu theo hướng hữu cơ, tuần hoàn gắn với tiêu thụ nông sản.

Mô hình hợp tác xã (HTX) sản xuất dịch vụ và kinh doanh nông nghiệp Thụy Hương

Hợp tác xã thành lập từ năm 2017 với 9 thành viên, chủ yếu cung cấp dịch vụ mạ khay, cấy máy; trồng và bao tiêu lúa hữu cơ; đầu tư máy móc thực hiện cơ giới hóa đồng ruộng. HTX đã mạnh dạn đầu tư máy cấy, 2 máy gặt, 1 giàn gieo mạ và 4,6 vạn khay gieo... với tổng kinh phí hơn 2 tỷ đồng. HTX còn trồng lúa hữu cơ trên ruộng rươi với quy mô 200ha, tại xã Ngũ Đoan, Ngũ Phúc Ngũ Phúc, Kiến Quốc, Tân Trào (huyện Kiến Thụy), huyện Tiên Lãng, Vĩnh Bảo và huyện Tứ Kỳ (tỉnh Hải Dương): Toàn bộ quy trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ từ khâu chọn giống, chăm sóc tới khi thu hoạch, sấy khô, đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng theo quy trình canh tác hữu cơ. Vì canh tác hoàn toàn tự nhiên nên gạo năng suất thấp, chỉ bằng 1/3 so với ruộng canh tác theo phương pháp thông thường. HTX có sản phẩm gạo ruộng rươi đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, giá bán 40.000 đồng/kg, phân phối ở các tỉnh, thành phố lớn.

Mô hình VAC sinh thái Đảo Bầu

Với tổng diện tích Đảo Bầu là 76 ha (trong đó hơn 30 ha diện tích mặt nước), đảo tiếp giáp với sông Đa Độ, là khu nông nghiệp sinh thái với hạ tầng cơ bản đáp ứng phục vụ sản xuất nông nghiệp sạch. Đảo Bầu gồm 3 khu vực chuyên biệt: Khu trồng rau sạch, hoa theo mùa; Khu chăn nuôi và khu nuôi trồng thủy sản.

Đến Đảo Bầu, huyện An Lão, du khách có thể tham quan trên bộ (vườn ổi, bưởi, trang trại chim, đầm cá Koi); tham quan dưới xuồng (khám phá dòng sông Đa Độ thơ mộng, ngắm vũ điệu cá nhảy trên sông, ngắm đàn cò, đàn chim sống tự nhiên trên đảo; các hoạt động trải nghiệm nông nghiệp (bắt cá, bắt vịt, thu hoạch nông sản, học cách chiết ghép cành, tỉa lá, bọc ổi, kéo cá vó bè, trải nghiệm làm nông dân...). Ngoài ra, trang trại cũng phục vụ ẩm thực địa phương, giới thiệu nông sản của trang trại cho du khách.

Mô hình HTX sản xuất Nông lâm sản Việt Nam

Quy mô sản xuất của HTX 30ha, sản lượng hằng năm tăng từ 360 tấn hàng hóa năm 2021 lên 700 tấn năm 2022, ước đạt 1.300 tấn năm 2023. Một số mặt hàng chủ lực là gạo, chuối, trứng, rau củ quả, gia cầm và thủy sản, trong đó có sản phẩm chuối đạt sản phẩm OCOP 3 sao.

HTX đã nhận chuyển giao công nghệ và áp dụng thành công nuôi cấy mô giống chuối tiêu hồng theo tiêu chuẩn VietGAP, ứng dụng chế phẩm vi sinh Compost maker ủ phế phụ phẩm nông nghiệp thành mùn hữu cơ để bón cho cây trồng. HTX cũng áp dụng quy trình chăn nuôi theo tiêu chuẩn VietGAP và đạt chứng chỉ VietGAP trong chăn nuôi ngan thương phẩm.

Việc xây dựng vườn mẫu theo hướng hữu cơ, tuần hoàn đã được Hội Làm vườn vườn thành phố Hải Phòng triển khai rộng khắp, tuy nhiên người dân chưa có ý thức về làm vườn mẫu, thiếu cả kiến thức kỹ thuật, hữu cơ, tuần hoàn và nhất là kinh tế thị trường. Thực tế nhiều nơi chưa phát huy được hiệu quả của mô hình VAC đa chức năng.

Thời gian tới, Hội Làm vườn Việt Nam cần có chương trình đào tạo, tập huấn, xây dựng mô hình trình diễn về làm vườn mẫu, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất theo hướng hữu cơ, tuần hoàn và nhất là thị trường. Xây dựng mô hình vườn VAC đa chức năng, đạt hiệu quả kinh tế; Hỗ trợ các trang trại, HTX, chủ thể OCOP tiêu thụ hàng hóa nông sản. 

BBT